Het enige dat zeker is, is dat alles onzeker is. Dat is een lastige realiteit die we niet graag onder ogen zien. Zeker niet omdat we zijn gaan geloven dat het leven maakbaar is en dat we voor elk probleem een instant fix kunnen vinden. Die veronderstelde maakbaarheid wordt ook in sterke mate gepropageerd door de commercie.

Een mooi recent voorbeeld is de samenwerking van Jumbo met de bezorgdienst Gorillas die binnen tien minuten voor je deur staan met je zak chips, Ben & Jerry’s en/of cola. Toen de CFO van Jumbo aan het woord kwam over deze fusie, zei hij: ‘Ik zie het liever niet, maar we moeten wel. Het is wat jonge mensen willen.’ En dit is precies hoe zo’n beeld van maakbaarheid tot stand komt. Jumbo gaat het ondertussen enkel om geld en marktpositie, het blijkt verder geen ethisch vraagstuk te zijn.

Het helpt ons echter allerminst. Het geeft misschien instant satisfaction dat ik niet de deur uit hoefde om naar de supermarkt te lopen (die ook al tot laat open is) en mijn zak chips te kopen. Maar wanneer die verwachting van maakbaarheid vervolgens op allerlei andere levensgebieden wordt geprojecteerd, ontstaan de problemen pas echt.

Het resulteert erin dat we tegenslag, frustratie, pijn, verdriet en angst niet of steeds korter kunnen en willen (ver)dragen. Ik wil er NU van af. Ik wil me NU direct beter voelen en liefst zonder dat ik me daarvoor hoef in te spannen. Soms lijkt dat ook te kunnen met middelen als Netflix, gamen, drank en drugs. Maar ook dat effect duurt kort en op termijn is de klacht mogelijk zelfs groter geworden.

Is er een remedie? Ja. Maar hij is niet sexy. Dat wordt het pas op den duur. Veerkracht, zelfzorg en acceptatie. Dát zijn de vaardigheden die het vaccin vormen tegen onze volksziekte: de illusie van de maakbaarheid.

Deze vaardigheden moeten wat mij betreft in ieder SLC/PI-programma van elke opleiding standaard opgenomen zijn. Want de veerkrachtige professional van de toekomst weet hoe hij op de been blijft bij tegenslag, onzekerheid en verandering. Dát is pas jezelf overtreffen.

Volg ons op Instagram