College van bestuur vindt ombudsfunctionaris op de HR niet nodig
Gepubliceerd: 31 January 2023 • Leestijd: 1 minuten en 48 seconden • Nieuws Dit artikel is meer dan een jaar oud.Het is niet nodig dat er op de Hogeschool Rotterdam een ombudsman komt. Dat zegt het college van bestuur in reactie op een recent pleidooi vanuit de Tweede Kamer. De HR vindt dat de hulpstructuur die er al is geen nieuwe functionaris nodig heeft.
Net als universiteiten moeten ook hogescholen een ombudsfunctionaris aanstellen voor medewerkers en studenten, vindt de Tweede Kamer. Minister Dijkgraaf steunt dat streven van harte en gaat er bij de instellingen op aandringen.
‘Ze kunnen eigen onderzoek instellen’
CDA’er Harry van der Molen diende bij zijn afscheid uit de Tweede Kamer, vlak voor het kerstreces, samen D66 een motie in die op brede steun kan rekenen. Volgens hem hebben ombudsfunctionarissen een belangrijk voordeel. Net als vertrouwenspersonen kunnen ze medewerkers en studenten met klachten over bijvoorbeeld hun sociale veiligheid ondersteunen en adviseren, maar ze kunnen ook een eigen, onafhankelijk onderzoek instellen.
Toch ziet de HR geen meerwaarde in het voorstel. Woordvoerder Jeroen Paak laat weten dat we ‘ondanks de pluspunten van een ombudsman binnen de HR al over een uitgebreide hulpstructuur beschikken’: ‘Intern is dit met vertrouwenspersonen en een klachtenreglement. Extern hebben we een klachtencommissie, zodat collega’s en studenten ergens met hun klachten terechtkunnen en geen belemmering voelen om die te melden.’
‘Hulpstructuur HR heeft grote overlap’
Vervolgens is er door het college gevraagd om onderzoek te doen naar de mogelijkheden voor een regionale samenwerking in het Rijnmondgebied, met hogescholen en de EUR. Paak: ‘Dat heeft (nog) niet plaatsgevonden, mede vanwege gebrek aan capaciteit binnen de afdeling HRM.’
Bijna alle universiteiten hebben een ombudsfunctionaris voor medewerkers en studenten, constateerde CDA’er Van der Molen in december tevreden. Maar in het hbo heeft maar een kwart van de hogescholen een ombudsfunctionaris voor medewerkers en nog geen twintig procent heeft er ook een voor studenten. Daarom vraagt hij de regering in de motie om te kijken hoe meer hogescholen enthousiast kunnen worden gemaakt voor de ombudsfunctie.
Dijkgraaf: Goed als hogescholen dit oppakken
In zijn reactie op de motie noemde minister Dijkgraaf ombudsfunctionarissen ‘heel belangrijk voor de sociale veiligheid in het hoger onderwijs’. Hij bevestigt dat universiteiten inderdaad het initiatief hebben genomen om een ombudsfunctionaris voor hun werknemers in te stellen en dat ze die nu ook beschikbaar gaan stellen voor studenten. ‘In het hbo is die ombudsfunctie in ontwikkeling. Ik zou het heel erg goed vinden als de hogescholen dit verder gaan oppakken.’
Dijkgraaf is met de onderwijskoepels in gesprek over een integrale aanpak van de sociale veiligheid die hij in het voorjaar wil presenteren. Hij belooft een stevige aanpak. ‘Daar zal ik deze motie dan ook bij betrekken.’
Tekst: Hein Cuppen/HOP & Jos van Nierop/Profielen
Schrijf je in voor onze wekelijkse nieuwsbrief!
Profielen, het onafhankelijke nieuwsmedium van de Hogeschool Rotterdam, deelt wekelijks artikelen op Linkedin. Ben jij onze nieuwe connectie? 
Dit lijkt toch een gemiste kans omdat een ombudsman een meer onafhankelijk orgaan is. Vooral deze onafhankelijkheid is een meerwaarde en zal mogelijk studenten en medewerkers meer uitnodigen om incidenten en misstanden te melden. Het programma The Voice laat immers zien dat het hebben van alleen vertrouwenspersonen niet voldoende is om bijvoorbeeld een veilige werkomgeving te creëren. Daarnaast kan een ombudsman een onafhankelijk onderzoek laten uitvoeren waarbij geen rekening wordt gehouden met allerlei belangen en kan zich meer bezighouden met waarheidsvinding. Juist het streven naar waarheidsvinding nodigt uit tot reflectie en draagt bij aan het lerend vermogen van een organisatie.
Als een minister (al langer) aandringt op een ombudsfunctionaris voor hogescholen, voor studenten en personeel, dan zijn daar landelijk aanleidingen voor. Het zou eigenlijk ook geen keuze van een CvB moeten zijn. Zoals Dave aangeeft spelen impliciete biases een rol. Het CvB kan met alle goede bedoelingen en in alle oprechtheid ervan overtuigd zijn dat het binnen Hogeschool Rotterdam goed geregeld is, maar toch de plank mis slaan. Sociale veiligheid hier te belangrijk voor. Eén geval is er al één te veel. Zelfs als het goed is gegaan in het verleden, kan het misgaan in de toekomst. Bovendien als het goed geregeld is, dan heeft het CvB ook niets te verliezen. Saxion, Fontys en HvA hebben reeds een ombudsfunctionaris voor studenten en personeel. Wellicht kan het CvB daar ervaringen ophalen en een pilot overwegen.
Onderschrijf de argumentatie van Dave en zal als lid van de CMR (Centrale Medezeggenschap) het onderwerp onder de aandacht brengen. Een ombudsman/vrouw functie heeft een andere functie en rol dan het klachtenreglement en de vertrouwenspersonen omtrent sociale veiligheid in de HR. Wordt vervolgd.