Blog Sterre: De finish is in zicht maar voelt onbereikbaar
Blog van SterreGepubliceerd: 1 week ago
| 
|
Yoeri is in 2023 afgestudeerd aan de opleiding civiele techniek en volgt nu de master Shipping and Transport. Daarnaast is hij cmr-lid. Zijn favoriete hobby is zeilen en hij schrijft in zijn Profielenblogs graag hoe het zeilen hem helpt met het laten uitkomen van zijn toekomstplannen.
Toen ik op de havo hoorde dat een groot gedeelte van het hbo uit groepswerk bestond, was dat nogal een schrikbeeld voor me. En dat schrikbeeld was terecht.
In mijn eerste jaar bestond elk kwartaal uit twee trainingen van 2 studiepunten, twee cursussen van 2 of 3 studiepunten en een project van 4 studiepunten. Plus de keuzevakken. De cursussen waren vaak tentamens en de trainingen waren individuele opdrachten. Maar de projecten … die waren groepswerk!
En daar sta je dan, net van het speciaal onderwijs, jezelf te verkopen bij je klasgenoten. De eerste groepsopdracht haalde ik met een 6, maar ze wilden daarna nooit meer met mij samenwerken. Het tweede kwartaal kwam ik in een groep die nooit aanwezig was bij de lessen, en afspraken niet nakwam. En toen kwam mijn eerste onvoldoende voor groepswerk.
In totaal heb ik tijdens mijn opleiding maar liefst 16 studiepunten aan groepswerk niet behaald. En nog eens 8 studiepunten aan groepswerk heb ik met een 6 behaald, maar met zoveel ruzie dat zelfs een goedemorgen er niet meer af kon. En dat terwijl alle groepsopdrachten bij elkaar 40 studiepunten waren …
Maar gelukkig doe ik nu een masterstudie en is dat groepswerk verleden tijd, toch? Helaas! Ook dit jaar zijn de groepsopdrachten weer van de partij. En kwartaal 2 heb ik weer eens meegemaakt wat er gebeurt als je groep geen afspraken maakt. Onsamenhangende rapporten, miscommunicatie en medestudenten die hun bronvermelding vergeten. Straks krijg ik nog een plagiaatzaak aan mijn broek. De horror is weer terug van nooit weggeweest.
Welke gek verzon groepswerk? Welke idioot heeft ooit besloten dat er zoveel in groepen moet worden gewerkt? We weten dat er regelmatig wordt meegelift. Ook uit de uitspraken van het College van Beroep voor de Examens blijkt dat groepswerk een bron van ellende is.
Er zijn vast veel voorbeelden van studenten die opdrachten of hun studie niet halen door toedoen van hun klasgenoten. Omdat de werkdruk in zo’n groepsopdracht vaak hoog is, wordt het controleren van je groepsgenoten vaak vergeten. Bovendien maakt die controle ook inbreuk op het onderling vertrouwen. En al mag het bindend studieadvies dan afgeschaft zijn, het échte probleem is daarmee niet verholpen. Dat blijft groepswerk!
En hoe belangrijk je het ook mag vinden om te leren samenwerken, aan het eind van de rit wordt je persoonlijk verantwoordelijk gehouden voor het wel of niet behalen van je studie. Ook al zal een werkgever bij je sollicitatie nooit om je cijfers vragen, bij mijn stages is al vaker gevraagd waarom ik studievertraging had. Mijn antwoord: Dat verdomde groepswerk.
De redactie waardeert het als je onder je eigen naam reageert.
Lees hier alle details over onze spelregels.
Ik denk niet dat er een ‘gek’ groepswerk heeft verzonnen, ik denk wel dat er veel misgaat bij werken in groepen, zowel aan de kant van docenten als aan de kant van studenten. Samenwerken aan opdrachten is één van de uitgangspunten van constructivistisch onderwijs. Het constructivisme ziet leren als een sociaal proces waarbij de leertsof betekenis krijgt doordat studenten actief met die stof aan de slag gaan in de context van een krachtige leeromgeving. Praktijkopdrachten stimuleren die actieve kennisconstructie van studenten bijvoorbeeld door het geleerde toe te passen in de (gesimuleerde) praktijk. Tot zover geen ‘gekke dingen’.
Er ontstaat wel een probleem als we als docenten ervan uitgaan dat studenten alle vaardigheden die nodig zijn om goed te kunnen samenwerken al beheersen en dat daarvoor geen instructie of oefening noodzakelijk is. Vaardigheden om goed in een groep aan een opdracht te kunnen werken variëren van het beschikken over goed ontwikkelde communicatieve en sociale vaardigheden tot het kunnen inschatten van de hoeveelheid tijd die voor een opdracht nodig is, je werk plannen, jezelf kunen motiveren om gemaakte afspraken na te komen, feedback geven en ontvangen enz. Dit alles nog even los van de benodigde voorkennis. Daarnaast is het ontwerpen van een goede samenwerkingsopdracht ook best moeilijk. Overigens is daarover in de literatuur best veel te vinden. Ten slotte is goede begeleiding van groepsopdrachten belangrijk en schort het hier soms aan. We willen als docenten graag dat studenten goed samenwerken, maar ze mogen dan samen uitzoeken hoe ze dat gaan doen. Het doel wordt dan verward met het middel.
Kortom, het vraagt best veel van studenten om een samenwerkingsproces goed te laten verlopen, coginitief, metacognitief, motivationeel én gedragsmatig. Maar succesvol groepswerk vraagt ook veel van docenten: effectieve instructie, goed ontworpen opdrachten en zorgvuldige begeleiding.
Mooi en goed verwoord Andries. En vooral dat je aanstipt dat ook het leren samenwerken in zo groepje een belangrijk aandachtspunt zou moeten zijn. Of hoe je omgaat met verschillen van inzicht of conflict. Want ondanks dat ik mij jouw frustratie goed kan voorstellen Yoeri, krijg je hiermee (zeer waarschijnlijk) ook nog heul veul mee te maken in je (werkende) leven na het behalen van dat papiertje. En het dan al de nodige kerengeoefend te hebben scheelt.
Mooie provocerende titel. Zolang er mensen bestaan werken ze in groepen. Samen krijg je meer gedaan. Voetbal en andere teamsporten zijn ook vormen van groepswerk :). In mijn twintig jaar op de hogeschool heb ik hele mooie voorbeelden van goed groepswerk gezien. (ook van heel slecht). Net zoals bij teamsporten.
De uitdaging bij werken in groepsprojecten is dan ook hoe je als groep beter wordt i.p.v. slechter. De verantwoordelijkheid voor het goed functioneren van de groep bij de groep zelf leggen. Teamleden zelf afspraken laten maken vooraf, konsekwenties laten verbinden aan niet nakomen van afspraken, bv mogelijkheid om team leden na niet nakomen afspraken uit de groep te zetten, team leden mogelijkheden geven om elkaar extra punten te geven. Naast groepscoaching door docenten tijdens het traject. Leren als groep te reflecteren met een methode (bv after action review) en dit te gebruiken om beter te worden. Bij die paar echt slecht functionerende groepen die resulteerden in een onvoldoende was wel aan te wijzen waardoor het kwam, maar het was erg lastig om de groep in de bestaande samenstelling beter te laten worden. Soms lukte het om studenten in een andere groepssamenstelling te organiseren en functioneerde een groep wel beter. Hoe je e.e.a. als docent / opleiding georganiseerd hebt bepaalt sterk hoe de groepen kunnen functioneren. Als je als team coach (of als speler) toestaat dat in een team scheldt op de scheidsrechter of medespeler zorg je voor een onveilige psychologische situatie. Mensen worden bang om fouten te maken. En dan leer je niet meer. Dus ook daar ligt een mooie rol voor docenten.
Eens dat niet iedereen groepswerk leuk vindt, ook sommige mensen houden nu eenmaal meer van individuele sporten. Ook niet elke docent houdt van groepswerk :).
Welke gek het was? Geen idee, maar geniaal was ie wel. Diegene moet namelijk een duidelijk beeld hebben gehad bij wat de opbrengst van een project zou kunnen/moeten zijn. Diegene moet antwoord hebben gehad op vragen als:
vragen we een resultaatverplichting (een voldoende/cijfer/studiepunten) of een inspanningsverplichting (te besteden uren)?
Is dat resultaat het groepsproces of het opgeleverde werk? Allebei natuurlijk, duidelijk toch?
Snapt iedereen het verschil tussen project- en procesdenken?
Wat is het doel van projecten in een leerproces? Of is het een leerproject?
Wie vraagt wat waarom hoe wanneer aan wie nu?
Hoe is de samenhang (leerproces) tussen de projecten in een opleiding? Hebben docenten en currcomms daar voldoende zicht op?
Wie leert wat van wie en hoe beoordeel je dat?
Gelde de leerdoelen voor alle studenten? Hoe ga je dan om met verschillende taken en verschillende onderdelen van een project?
Iedereen moet een duidelijk stuk eigen werk doen, zegt de examencommissie, maar het eindproduct moet gezamenlijk zijn. Hoe is dat te verenigen met de vorige vraag?
En dan heb ik het nog niet eens over de verschillen tussen groepswerk in de verschillende vakgebieden. Vergelijkingen met een voetbalteam zijn leuk, maar daar heeft een fysiotherapeut of constructeur niet zoveel aan. Het vertalen van de beroepspraktijk naar de onderwijspraktijk laten we voor het gemak aan de docent over. Oh, en in dat voetbalteam heeft toch ook iedereen zijn eigen taak en wordt iedereen op de plek gezet waar die goed in is. Bij groepswerk juist niet, omdat iedereen er van moet leren. De goede rem je zo af en de minder goede worden in een richting geduwd die ze misschien niet willen. En dan heb ik het nog iets gehad over verschillen tussen het linker rijtje eredivisie en de kelderklasse. Voor het gemak zetten we die gewoon bij elkaar, want ‘dan kunnen ze van elkaar leren’. Zo frustreer je degenen die zich willen inzetten en degenen die misschien een kwartaaltje andere zaken prioriteit geven. Samenwerken is mooi, maar werkt vooral goed als je hetzelfde doel hebt en dat op dezelfde manier wilt bereiken. Die stap slaan we meestal ook over. Kortom, de vergelijking met een voetbalteam lijkt me niet terecht.
Ja, ook in mijn vakgebied doe je je werk maar heel zelden voor jezelf, maar dat wil niet zeggen dat we dan maar allemaal tegelijk hetzelfde moeten doen.
Dus ja, welke gek het was? Geen idee, maar geniaal en gek liggen dicht bij elkaar toch?