Ik ben nu twee weekjes bezig en ik zie al dat ik aan het ene college meer heb dan aan het andere. In sommige lessen draait alles om de powerpoint die ook in Brightspace te vinden is en dan heb ik het gevoel dat het niet zo superveel zin heeft om erbij te zitten. Kan een docent me toch verplichten om aanwezig te zijn?

Groet,
Thuisblijver

Beste Thuisblijver,

Studenten wel of niet verplichten om naar een les of college te komen is een veelbesproken onderwerp op de Hogeschool Rotterdam. We kunnen ons voorstellen dat je je afvraagt hoe het precies zit.

Om te beginnen: in het hbo is geen algemene aanwezigheidsplicht zoals je die bijvoorbeeld kent van de middelbare school. Daar moet je de lessen volgen, en als je dat niet doet en je hebt geen goede reden doorgegeven (ziekte bijvoorbeeld) dan ben je aan het spijbelen en komt uiteindelijk de leerplichtambtenaar zich met je bemoeien.

Het hbo valt onder de Wet op het hoger onderwijs (Whw) en daarvan is het uitgangspunt dat studeren een recht is en geen plicht, duidelijk anders dus dan de leerplicht. Of en hoe je studeert mag je in het hbo lekker zelf weten. In de hogeschoolgids, het juridische document met de rechten en plichten van studenten staat wel (art. 3.1 van deel 2) dat de hogeschool van studenten verwacht dat ze op lesdagen aanwezig zijn en actief deelnemen aan het onderwijs. Maar er is dus geen ‘moeten’.

Je aanwezigheid kan wel verplicht worden voor bepaalde praktische oefeningen (poa’s). Vaardigheden als bloedprikken of allerlei laboratoriumtechnieken moet je in de les aanleren en oefenen, dat kun je niet in je eentje thuis uit een boek leren. Deelname aan de praktische oefening in de les kan dan de voorwaarde zijn om het bijbehorende tentamen (of een andere toets) te mogen maken. Of er verplichte aanwezigheid geldt voor een bepaalde cursus (een vak) kun je zien in het curriculumschema in de hogeschoolgids van je opleiding.

Er zijn opleidingen die onderzoeken hoe ze (meer) aanwezigheid kunnen verplichten. Daarvoor hebben ze de steun van de examencommissie en de medezeggenschap van de opleiding nodig. Want hoewel de meerwaarde van aanwezigheid bij veel vakken goed te verdedigen is, is het juridisch alsnog een beetje complex om aanwezigheid te eisen.

Kortom: thuisblijven mág vrij vaak in het hbo. Is het aan te raden? Mwah. Voor je studiesucces is het ook van belang dat je je thuisvoelt, binding ervaart met je klas en een band opbouwt met je docenten. En dat lukt natuurlijk beter als je regelmatig op komt dagen.

Tekst: Edith van Gameren
Illustratie: Marit Breuker