Ik ben een ‘ver-weg-docent’ die met de trein en de tram van Eindhoven naar school kom. De Hogeschool Rotterdam betaalt nu ongeveer 115 euro per maand voor mijn vervoer, dat wordt straks (volgend najaar, als de HR het woon-werkverkeer volledig vergoedt, red.) 450 euro. Terwijl ik zelf helemaal oké ben met die 115 euro, want de belastingdienst past via de uitruilregeling het ‘tekort’ voor me bij, zonder dat het de HR wat kost.
In tijden waarin hard bezuinigd moet worden is het voor mij onbegrijpelijk dat we een reiskostenregeling in het leven roepen die de HR miljoenen gaat kosten. Waarom doet de HR dit?
Groeten, Uitruiler

Beste Uitruiler,

Dat is fijn dat je zelf niets hoeft bij te lappen! Met de uitruilregeling maakt de belastingdienst het inderdaad mogelijk geld uit te laten keren als je werkelijk gemaakte reiskosten hoger zijn dan de reiskostenvergoeding die je van je werkgever, in dit geval dus de hogeschool, ontvangt. Dat laatste is op dit moment het geval als je verder dan 20 kilometer van je werkplek woont.

Bij de uitruilregeling kan je een deel van je bruto eindejaarsuitkering omzetten in een extra netto tegemoetkoming in de reiskosten. In belastingtaal maak je gebruik van de fiscale ruimte die er is. De uitruilregeling regel je via je werkgever, en vóór 1 december. Het is nogal een belastingtechnisch verhaal, op deze pagina op Hint wordt het verder uitgelegd.

De regeling pakt echter, horen we van collega’s, niet voor iedereen even gunstig uit. Het kan gunstig zijn als je – zoals jij, Uitruiler – een grote reisafstand hebt: voor werknemers die ver weg wonen valt het meeste voordeel te behalen, maar zij wonen ook het verste weg en maken dus ook de meeste kosten. Maar onder andere het aantal reisdagen en de kosten van het gekozen vervoermiddel spelen ook een rol. Daarnaast moet je eindejaarsuitkering hoog genoeg zijn om alle niet-vergoede reiskosten te ‘vergoeden’. Bij een laag salaris (met dus beperkte fiscale ruimte) is dat bijvoorbeeld niet altijd het geval. Deelname aan de regeling compenseert dus niet automatisch alle kosten.

Op Hint waarschuwt de HR ook dat het aanmelden voor de uitruilregeling voor de werknemer negatieve gevolgen kan hebben voor een eventuele werkloosheids- of arbeidsongeschiktheidsuitkering. Je bruto jaarinkomen, waar zulke uitkeringen op worden gebaseerd, gaat met de uitruilregeling immers omlaag. Het verlagen van het brutoloon kan daarentegen weer positieve gevolgen hebben voor de omvang van bijvoorbeeld je huur- of kinderopvangtoeslag.

Door je aan te melden voor de uitruilregeling kun je bij het invullen van je belastingformulier geen gebruik maken van de aftrek openbaar vervoer.

Dat het nieuwe vervoersbeleid de HR (dat waarschijnlijk in het najaar van 2025 ingaat) veel geld gaat kosten is, weet de afdeling P&O. En daar begrijpen ze ook dat de timing niet gelukkig is nu er bezuinigingen op stapel staan. ‘Maar wij zijn hier al sinds 2017 mee bezig’, reageert Chrysan Piliokis, beleidsadviseur P&O op de HR. ‘Het gaat de hogeschool bij het nieuwe vervoersbeleid niet om individuele voordelen voor medewerkers maar om drie doelen, en we vinden dat dat geld mag kosten’, zegt Piliokis over beleid waartoe vlak voor afgelopen zomer is besloten.

In lijn met het Rotterdamse klimaatakkoord, vindt de HR het belangrijk om de CO2-uitstoot te beperken. ‘Het tweede doel is de congestie in de stad te verminderen’, vertelt Piliokis, wijzend ook op de aankomende werkzaamheden aan de Van Brienenoordbrug die grote invloed op het autoverkeer in de regio Rotterdam zal hebben. De HR wil medewerkers zoveel mogelijk met het ov of bijvoorbeeld de fiets naar het werk later reizen.

Het derde doel van het nieuwe vervoersbeleid is het verbeteren van de arbeidsvoorwaarden. Bij veel andere, concurrerende hogescholen wordt het woon-werkverkeer al langer volledig vergoed.

Tekst: Jos van Nierop
Illustratie: Marit Breuker