De studenten van de opleiding trade management gericht op Azië zijn verwonderd dat de professor vlak na de ramp in Japan naar Rotterdam is gekomen. ‘Hoe hebben ze dat geregeld?’, vraagt een meisje aan haar klasgenoot die op de tafel staat om een stopcontact te vinden voor zijn laptop.

Nederlanders keken in de berichtgeving over alle rampspoed vol verbazing naar de rustige reacties van de Japanners. Hongerige mensen stonden netjes in de rij voor voedsel, er ontstond geen paniek toen er een meltdown dreigde bij de kerncentrale van Fukushima en een hoogleraar komt gewoon naar de HR om college te geven. Dat is ook precies waar het college globalised businessculture into a new era over gaat: de cultuurverschillen tussen oost en west.

‘respect for the senior’
Nadat de hoogleraar even kort stilstaat bij de ramp die zijn land meemaakt, stelt hij zichzelf voor aan de hand van foto’s. Beeld van de havenstad Shizuoka waar hij woont en een foto van Shinohara op een Dutch bike komen voorbij. Bijna alle ‘leuke’ dingen van het leven doen Japanners met hun collega’s, zo blijkt uit zijn verhaal. We zien foto’s van de professor met zijn collega’s in een karaokebar. ‘Iemand doet alsof ie een koe is’, zegt hij terwijl hij een foto aanwijst van een groep collega’s op een bedrijfsuitje, ‘And that’s me.’

Omdat hij een tijd in Nederland en Groot-Brittannië heeft gewerkt, kan hij de cultuurverschillen goed benoemen. Een belangrijk verschil zit in ‘respect for the senior’ en plichtsbesef. In Nederland heerst een ‘gelijkheidscultuur’, terwijl Japanners heel beleefd zijn tegen iedereen die ouder is of een hogere functie heeft: ‘Als wij iemand ontmoeten tegen wie we opkijken, durven we hem of haar niet zomaar aan te spreken. We beginnen pas met een gesprek als de ander het initiatief neemt.’

De westerse manier van werken is volgens de hoogleraar nog steeds de ‘global standard’. Maar wat wereldwijd wordt beschouwd als de standaard, kan in het oosten heel anders worden ervaren. Zo worden de Aziaten weliswaar gezien als harde werkers, maar vinden westerlingen dat zijzelf efficiënter omgaan met tijd. Volgens Shinohara is het belangrijk dat Europeanen de Aziaten beter gaan begrijpen, omdat Azië hard op weg is ‘the world economic centre’ te worden.
En met deze wake-up call verlaten de studenten de collegezaal. Shinohara wacht de reis terug naar zijn getroffen thuisland.

Else Nugteren
Foto: Héctor de Pereda/Flickr