‘We maakten kennis met elkaar bij de metro toen we allebei aan het zoeken waren naar het Oude Luxor’, vertelt Hikmet, sph-student op de HR. Net als een aantal anderen waren ze te laat in het theater en mochten ze de zaal niet meer in. Daar werd vandaag Jihad opgevoerd voor middelbare scholieren, vmbo’ers, mbo’ers en dus ook voor hbo’ers van Rotterdamse onderwijsinstellingen.

Gedeelde angst

Jihad is een theaterstuk voor jongeren over thema’s als radicalisering, vervreemding en identiteit, onderwerpen die Hikmet en Annika ook met elkaar bespraken. Annika, student docent beeldende kunst: ‘We hebben het echt over het geloof gehad.’ Hikmet: ‘En over bepaalde culturen die niet door iedereen worden geaccepteerd.’ Er bestaan over en weer veel vooroordelen, weet Annika. ‘We hebben het ook over IS gehad. Hikmet vertelde dat ze net zo angstig is als ik als er weer eens een terroristische aanslag is. ’

Daar gaat het ín de theaterzaal ook over. In de serieuze maar zeker ook grappige voorstelling reizen drie jongens naar Syrië om daar te gaan vechten. Tegen wie of wat ze moeten vechten, weten ze niet alle drie even goed met alle twijfels tot gevolg. De vlucht naar Syrië blijkt voor een deel ook een vlucht uit Nederland, weg van het racisme. Of in elk geval weg uit een land waar ze zich niet niet thuis voelen.

Piet en Mohammed

Een onderwerp dat leeft, blijkt als er bij de nabespreking meerdere vingers de lucht ingaan als er wordt gevraagd wie zich niet thuis voelt in Nederland. Een van de scholieren: ‘Als je Piet heet, word je makkelijker uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek dan als je Mohammed heet.’ Thuis is niet voor iedereen de plek waar je woont, maakten meerdere jongeren duidelijk.

Maar de stap naar strijden voor IS is groot en jihadisme betekent veel meer dan alleen vechten. ‘In het Arabisch staat het voor het streven naar iets’, vertelt een HR-student als hem naar zijn ‘streven’ wordt gevraagd. ‘Op korte termijn wil ik mijn diploma halen. Verder zie ik het leven als test, en hoop ik in het paradijs te komen. Daar wil ik alles voor doen, maar ik zou me nooit aansluiten bij een groepering die voor geweld gaat.’

Tanden uitslaan

Als een andere jongere zegt te denken dat er niemand in deze zaal gewelddadig is, reageert een ander die wel degelijk iemand ‘zijn tanden zou kunnen uitslaan’. Om wat voor reden wordt niet gezegd, en niet gevraagd. Er zijn verschillende vormen van geweld, zegt een ander: ‘Ook manipuleren en je zin doordrijven, vind ik geweld.’

Ondertussen zitten Hikmet en Annika al bijna twee uur te praten, en via de uitgewisselde telefoonnummers krijgt dat waarschijnlijk ook nog een vervolg. Hikmet: ‘Als zij een keer bij mij in de buurt is, neem ik haar mee naar de moskee. Zelf ben ik al een keer naar een kerkdienst geweest.’ Te laat zijn voor Jihad heeft een mooi gesprek opgeleverd, constateren de twee studenten. Annika: ‘Alles gebeurt met een reden.’

Jos van Nierop