Blog Okke: Morele ambitie
Blog van OkkeGepubliceerd: 2 days ago
| 
|
Corstin Dieterich is hogeschooldocent social work en (mede-)voorzitter van de medezeggenschap van ISO. Hij heeft zo zijn eigen gedachten over wat hij ziet en hoort op school. Die deelt hij in dit blog.
Foto: Paul van der Blom
Als je wilt weten hoe inclusief mensen écht zijn, laat dan je baard staan. Sommige reacties zijn positief, soms zeggen mensen dat ze niet van baarden houden. Maar er is ook een categorie reacties van een heel andere orde.
‘Hee! Ben je moslim geworden?’, ‘We hoeven niet bang van je te worden, toch?’, ‘Ben je nog niet aangehouden [door de politie] in de metro?’ en ‘Waar zit je bomgordel?’.
Ik weet oprecht niet wat ik met zulke opmerkingen aan moet. Moet ik me beledigd voelen? Moet ik mezelf verdedigen? Moet ik mijn baard afscheren? De opmerkingen voelen nogal vervreemdend, vooral omdat deze mensen wéten dat ik geen moslim ben.
Zo’n opmerking voelt aan als een muur waarachter ik word neergezet. En in mijn geval gaat het niet eens om mij, maar om datgene waarmee ik – met mijn nieuwe baard – word geassocieerd: de vreemde, gevaarlijke ander. Misschien durven mensen dit zo direct tegen mij te zeggen, omdat ze wel aanvoelen dat ik niet écht een moslim ben die op het punt staat te ontploffen.
En het interessante is: ik krijg dit soort opmerkingen nooit van mensen in mijn omgeving die zich thuis voelen bij het islamitische geloof. Het zijn zonder uitzondering witte mensen die het ‘baard-moslim-levensgevaar’-riedeltje afsteken. En meestal hebben zij inclusiviteit juist hoog in het vaandel staan. Maar blijkbaar sluimert onder die wens om tolerant te zijn een angst die via mij een uitweg krijgt. De baard als bliksemafleider.
Ik zeg dit niet omdat ik mezelf zielig vind, ook al voelt het onaangenaam om zo te worden aangesproken. Ik zeg het omdat ik die impuls om ‘het vreemde’ af te stoten soms ook bij mezelf herken. En ik maak me er zorgen om dat die impuls nog zo weinig tegengesproken wordt.
Al te vaak heb ik studenten horen zeggen dat ze er inmiddels wel aan gewend zijn om neerbuigend aangesproken te worden op hun uiterlijk en zo behandeld te worden. Ze hebben ermee leren leven. Dat klinkt als een geruststelling, maar dat is het natuurlijk helemaal niet. Als iemand went aan de gedachte en het gevoel er niet echt bij te horen, dan gaat er alleen maar iets verloren.
Die impuls om jezelf te beschermen tegen de ‘gevaarlijke ander’ is in dat geval een veel groter gevaar.
Wil je op donderdag (rond lunchtijd) het heetste nieuws van afgelopen week in je mailbox ontvangen? Meld je aan voor onze nieuwsbrief. De redactie waardeert het als je onder je eigen naam reageert.
Lees hier alle details over onze spelregels.
Ik vind het weer eens buitengewoon schokkend om te lezen dat uiterlijke kenmerken nog altijd zoveel weerstand en vooroordelen oproepen. Als jonge ‘Gianni’ had ik cowboylaarzen en lang haar. Op straat werd ik soms door willekeurige voorbijgangers uitgescholden, vaak met het ‘k’ woord erbij. Corstin, ik doe mijn best om dit fenomeen te begrijpen, maar om eerlijk te zijn heb ik geen idee. Bij jezelf blijven en laten staan, die baard!
Vorige keer liep ik op een feestje en ik had een shirt aan met een open rug. Toen was ik een witte ‘k’ hoer. Ik probeer me maar zo weinig mogelijk aan te trekken van zulke mensen. Ik kan mijn energie daarom beter in nuttige zaken steken.
Persoonlijk heb ik bij mijn vorige en huidige werkgever (de HR) vergelijkbare situaties meegemaakt. In het eerste geval hoorde ik achteraf dat één collega verbolgen was dat er voor mij was gekozen in het sollicitatietraject, dat had niks te maken met mijn kwaliteiten maar alles met mijn afkomst en religie. Toen we elkaar beter leerden kennen heeft zij dit aan mij opgebiecht, we konden het op persoonlijk en zakelijk vlak namelijk erg goed met elkaar vinden.
Het tweede geval is dat ik hoorde dat er een aantal weken na binnenkomst bij de HR een collega vroeg aan een kamergenoot van mij of zij het gevoel had mij te kunnen vertrouwen? “Hij heeft namelijk een baard en viert de islamitische feesten.” Bizar.
Wat ik nog steeds het grappige vind aan beide situaties is dat beide personen zelf geen autochtone Nederlanders waren.
Bottomline is dat vooroordelen en discriminatie gewoon aan de orde van de dag zijn. Er heerst een klimaat van wantrouwen en angst voor het vreemde. Als je het gesprek aangaat dan kom je erachter dat die vreemde mensen ook gewoon maar mensen zijn.
Als moslim zijnde moet ik zeggen dat al hoewel er altijd wel iemand is die — meestal door oprechte onwetendheid — een afkeer heeft tegen islam en moslims, verreweg de meeste niet-moslims (met name autochtone Nederlandse niet-moslims) veel respect tonen en tolerant zijn jegens moslims op het moment dat ze zien dat de moslim in kwestie oprecht is in het praktiseren van zijn/haar geloof.
Autochtone Nederlanders zijn uit mijn ervaring mensen van principes en ze houden van oprechtheid en van mensen die hun eigen principes hoog hebben staan. Wellicht ben ik blind en gebeurt er achter mijn rug om andere dingen, maar ik ga van het beste uit en datgene wat schijnbaar is: wanneer mensen van mij zien dat ik vijf keer per dag bid en andere islamitische principes hoog heb staan — en ik doe mijn werk net als andere mensen — of misschien zelfs harder, aangezien het verspillen van de tijd van je werkgever onislamitisch is — dan waarderen ze dat en tonen ze daar begrip voor en wederzijds respect.
Volgens mij is dit een goede omschrijving van (last van) stereotypes, mislukte grapjes en onwetendheid.
Mijn leuke Moslim collega was de eerste en enige die met een glimlach vroeg of ik ook Moslim werd. Ik kan mij wat minder vinden in het stuk hierboven daarom.
Er lopen al te veel hipsters met baarden rond, de lol is er een beetje af.