Als haar onderzoek een goed beeld geeft, heeft tachtig procent van de Twentse studenten lichte of soms zelfs zware psychische problemen: ze melden symptomen van angst en depressie. Het zijn zorgwekkende cijfers, vindt psycholoog Saskia Kelders zelf.

De problemen zijn groter voor vrouwen, buitenlandse studenten en niet-heteroseksuele studenten. Ook blijken veel Twentse studenten alcohol en drugs te gebruiken – meer dan elders. Een op de drie heeft in het afgelopen jaar weleens cannabis gerookt.

Minder droevig

Misschien is het in werkelijkheid iets minder droevig gesteld met de studenten, nuanceert Kelders. De vragenlijst is naar alle studenten verstuurd, maar het zou kunnen dat vooral degenen met klachten zich geroepen voelden om hem in te vullen. Vanwege het e-mailbeleid van de universiteit mochten zij en haar collega’s geen reminder versturen.

Wanneer is het eigenlijk een probleem?

Bovendien: iedereen is weleens bang of somber. Wanneer is het eigenlijk een probleem? ‘Dat is een lastige vraag’, zegt Kelders. ‘Een ding weten we zeker: milde klachten kunnen na een poosje verdwijnen, maar ook verergeren.’ Om die reden is er toch een serieus probleem, vindt ze. Hoe groter het aantal studenten met milde klachten, hoe meer studenten uiteindelijk zwaardere problemen zullen krijgen.

Politiek

Dit soort rapporten – eerder deed de Hogeschool Windesheim vergelijkbaar onderzoek – speelt ook een rol in de politiek. Studentenorganisaties en politieke partijen grijpen de uitkomsten aan om te pleiten voor hun eigen opvattingen: de basisbeurs moet weer terugkeren, het bindend studieadvies moet verdwijnen enzovoorts. Is dat terecht?

‘Je kunt niet zeggen: deze stress is een gevolg van het nieuwe leenstelsel. Maar het omgekeerde kun je ook niet zeggen.’

‘We kunnen bevestigen dat studenten inderdaad veel stress ervaren en psychische klachten hebben, maar we hebben niet onderzocht waar dat door komt’, zegt Kelders. ‘We weten ook niet of het erger is geworden en zo ja, of dat dan alleen voor studenten geldt. De tijden veranderen, misschien ervaart iedereen wel meer stress dan vroeger.’

Daarom kun je de uitkomsten ook niet gebruiken om iets te zeggen over de studiefinanciering of het bindend studieadvies, vindt ze. ‘Je zou moeten onderzoeken hoe studenten specifiek dáármee omgaan. Je kunt niet zeggen: deze stress is een gevolg van het nieuwe leenstelsel. Maar het omgekeerde kun je ook niet zeggen.’

Beter op preventie richten

Een ding weet ze wel: het gaat om veel studenten. Daarom heeft het volgens haar ook weinig zin om een paar extra studentpsychologen in dienst te nemen voor de ernstige gevallen. ‘Je kunt je beter op preventie richten. Daar bereik je veel meer mee. We weten bijvoorbeeld dat iemands opvattingen over stress een belangrijke rol spelen.’

Stress is namelijk niet in zichzelf goed of slecht. Sommige mensen vinden stress fijn. Ze floreren onder druk van de deadline. Kelders: ‘Dan krijgen ze er ook geen gezondheidsklachten van. Dat is een recent inzicht.’

Sommige mensen vinden stress fijn.

Leer studenten omgaan met stress, is een van de aanbevelingen van het onderzoek, want voorkomen is beter dan genezen, en ze hebben de rest van hun leven iets aan die vaardigheid.

Zelf doet Kelder onderzoek naar de mogelijkheid om techniek en ict te gebruiken bij het voorkomen van psychische klachten. In theorie is dat prachtig, want je kunt er veel studenten mee bereiken, maar, nuaceert ze:  ‘Je moet dan iets ontwikkelen samen met studenten, docenten en studieadviseurs. Het idee moet wel gedragen worden.’

Actieplan voor studentenwelzijn

De Universiteit Twente werkt aan een actieplan voor studentenwelzijn. De uitkomsten van dit onderzoek worden daarin meegenomen. Het RIVM doet nader onderzoek naar studentenwelzijn en studiestress.

Tekst: HOP, Bas Belleman

Volg ons op Instagram

Wil je op donderdag (rond lunchtijd) het heetste nieuws van afgelopen week in je mailbox ontvangen? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.