Blog Yoeri: Spring maar door de hoepel
Blog van YoeriGepubliceerd: 2 days ago
| 
|
Corstin Dieterich is hogeschooldocent social work en (mede-)voorzitter van de medezeggenschap van ISO. Hij heeft zo zijn eigen gedachten over wat hij ziet en hoort op school. Die deelt hij in dit blog.
Foto: Paul van der Blom
In de diepdonkere, depressieve dagen die ik had toen ik 17 was, kreeg ik van de moeder van een vriendin het boek De kracht van positief denken van dr. Norman Vincent Peale in mijn handen gedrukt. Zij keek mij betekenisvol aan en sprak daarbij de verwachting uit dat dit boek mij uit mijn dal zou halen, want het had haar ook zo goed geholpen.
Hoewel het goed bedoeld was, voelde het als een verwijt. Ik had het dus eigenlijk aan mezelf te danken dat ik me zo slecht voelde, omdat ik verkeerd dacht. Ik hoefde alleen maar positief te gaan denken en dan zou alles veel beter gaan.
We leven in een tijd van geluk en positiviteit. Maar als positief denken zo krachtig is, waarom hebben zoveel mensen in Nederland dan last van depressieve gevoelens? Is dat omdat zij weigeren positief te denken? Of weten ze niet hoe dat moet?
Ik denk dat het juist andersom is: door de maatschappelijke druk om te moeten presteren en om gelukkig te moeten zijn, praten we onszelf aan dat we positiever moeten gaan denken om dat geluk daadwerkelijk te bereiken. Want dat is de belofte (en het gebod): denk positief en word gelukkig!
En lukt dat niet, dan voelen we ons des te slechter. Het resultaat is dat we in een oppervlakkige illusie zijn gaan geloven die we niet kunnen bereiken. En dat kunnen we alleen onszelf verwijten.
Hoe moeten we dan leven? Ik denk dat we in ieder geval twee dingen kunnen doen.
Ten eerste stoppen met depressieve mensen wegzetten alsof ze een verstoorde manier van denken hebben. Negatief denken getuigt juist vaak van een goed gevoel voor realiteit. Positief en negatief denken moeten in balans zijn, want anders denk je niet eens echt.
Ten tweede moeten we langer stilstaan bij goede vragen, want een vraag gaat langer mee dan een antwoord.
Een student vroeg mij laatst of ze ooit echt gelukkig zou worden. Ze stelde die vraag vanuit een diepgevoelde onzekerheid over het antwoord. Ik had haar kunnen antwoorden dat ze vast ooit gelukkig zou worden. En ik had haar ook kunnen adviseren alles positief te bekijken. Ik had haar zelfs een boek in haar handen kunnen drukken. Maar zo’n antwoord zou geen recht hebben gedaan aan haar vraag. En eerlijk gezegd wist ik het antwoord ook helemaal niet.
Bijzonder genoeg konden we toen opgelucht ademhalen in de wetenschap dat we het allebei niet wisten. En we hebben nu een goede vraag om over na te denken.
Wil je op donderdag (rond lunchtijd) het heetste nieuws van afgelopen week in je mailbox ontvangen? Meld je aan voor onze nieuwsbrief. De redactie waardeert het als je onder je eigen naam reageert.
Lees hier alle details over onze spelregels.
Twee dezelfde mensen kunnen in precies dezelfde omstandigheden zielsgelukkig en diep ongelukkig zijn. Geluk is geen staat van zijn. Je kunt niet je hele leven altijd gelukkig zijn. Waarom stel je haar niet de vragen:”Ben je nu ongelukkig dan? En zo ja, wat maakt dat je ongelukkig bent?”
Ik kan me alleen maar aansluiten bij de conclusie dat het andersom is, of tenminste, kan zijn. Depressie is niet simpelweg negatief of somber zijn maar het onvermogen om de connectie te maken naar de zogenaamd positieve dingen, en ik zeg zogenaamd omdat er geen simpele formule is voor geluk; iedereen is zijn eigen zingevende wezen en heeft baat bij een eigen selectie aan componenten.
Wanneer “positief denken” of nog simpeler, “leuke dingen doen” als oplossing wordt aangedragen loop je hiermee sterk het risisco om jezelf voor een nederlaag op te zetten, wanneer je merkt dat er niets is opgelost. Erger nog kan het besef ontstaan dat de dingen die je leuk dacht te vinden of dacht belangrijk te vinden, deze eigenschappen lijken te hebben verloren.
Het is echter zeer individueel en soms kan die illusie wel een opstap zijn, een tijdelijke oplossing, of een rem, om niet verder in de depressie neiging te verzakken. Depressie is vaak een zelf-versterkende spiraal en als je die kan interrumperen is er mogelijk wel winst te boeken. Het probleem van de geschetste situatie lijkt ook niet per se de aangedragen oplossing, maar de verwachting dat dit voor iedereen wel werkt. In plaats van de vraag te overdenken, wordt “het” antwoord aangedragen. De uiteindelijke bestemming (als die er al is) wordt verward met de reis.
Goed stuk, Corstin!