Bartel Timmermans focust zich als docent, onderzoeker en begeleider op duurzaamheid en innovatie binnen de zorg. ‘Ik word heel blij als ik mensen iets kan bieden waardoor hun leefsituatie iets verbetert, dat vind ik waardevol.’ 

‘Vroeger wilde ik vliegtuigontwerper worden en dan moet je naar de universiteit. Maar op het vwo ging het al niet goed, de overstap naar de grote school vond ik lastig, dus ging ik terug naar de mavo in mijn dorp. Daarna deed ik luchtvaarttechniek op de mts (middelbare technische school) en werd ik grondwerktuigbouwkundige. Tijdens mijn stage bij Fokker ging het bedrijf failliet en begon ik te twijfelen of ik wel echt wilde blijven sleutelen aan vliegtuigen. Ontwerpen leek mij nog steeds heel leuk, daarom ging ik industrieel productontwerp (ipo) studeren in Den Haag. Daar ben ik doorheen gevlogen en afgestudeerd op een vliegende auto — had ik toch nog een vliegtuig ontworpen! Ik kreeg er een tien voor.

‘Had ik toch nog een vliegtuig ontworpen! Ik kreeg er een tien voor.’

‘Ik bleef werken bij het bedrijf waar ik was afgestudeerd en heb heel veel producten ontwikkeld. Van braille leesregels voor blinden tot aan een superluxe koffer voor de jetset die iets van 17.500 euro kostte. Die dure koffer was wel leuk maar vond ik achteraf toch vooral een onzinnig product. Mijn passie lag meer bij dingen ontwerpen waar mensen echt wat aan hadden. Samen met een vriend van mij heb ik toen een bedrijf opgericht waarmee we een medicijndispenser, de Medido hebben ontwikkeld voor thuiszorgcliënten.

‘Het was de eerste dispenser ter wereld die 24/7 gemonitord werd door een zorgcentrale. Er zit een alarm op zodat mensen op tijd hun medicatie innemen, als ze het dan alsnog vergeten gaat er een seintje naar de zorgcentrale die contact zoekt. Lukt dit ook niet dan wordt thuiszorg ingeschakeld om te kijken of er iets aan de hand is. We maakten regelmatig mee dat iemand was gevallen en dankzij het apparaat dus werd geholpen, al was het daarvoor eigenlijk niet bedoeld. Het ging om een stabiele medicijninname want dat helpt de gezondheid significant verbeteren. We hebben studies gedaan naar mensen met Parkinson die na twee maanden weer zelfstandig konden douchen omdat ze hun medicijnen beter innamen.

‘Mensen met Parkinson die na twee maanden weer zelfstandig konden douchen omdat ze hun medicijnen beter innamen.’

‘Na acht jaar ben ik uit het bedrijf gestapt en me helemaal gaan focussen op de hogeschool waar ik inmiddels was begonnen als docent bij ipo. Omdat ik de zorg superinteressant bleef vinden ben ik veel zorgprojecten gaan draaien. Op dit moment ben ik bij Creative4Care een cursus aan het ontwikkelen om zorgmedewerkers ook een soort ontwerperspet te geven. Met die ontwerpersblik gaan we ze leren om problemen op de werkvloer te herkennen en bij ons neer te leggen. De bedoeling is dat zij uiteindelijk ook zelfstandig studenten gaan begeleiden. Hierdoor kunnen we meer projecten draaien en een grotere impact hebben.

‘Het uiteindelijke doel is om deze cursus ook op de hogeschool bij IvG (Instituut voor Gezondheidszorg) aan te bieden, zodat elke zorgstudent gewoon een basiscursus design thinking meekrijgt. Van een zorgmedewerker wordt nu en zeker in de toekomst verwacht dat hij kan meekijken hoe het beter kan op de werkvloer, een stukje ontwerpersmindset is daarbij wel handig. Als het goed is levert dit niet meer maar juist minder werkdruk op voor zorgmedewerkers, want innovatie zal ervoor zorgen dat de zorg efficiënter wordt en medewerkers minder zwaar worden belast.

‘Ik heb zelf al een aantal zorginnovaties bedacht voor mijn zoontje van twee.’

‘Ik heb zelf al een aantal zorginnovaties bedacht voor mijn zoontje van twee. Hij heeft leukemie en daardoor kijk ik nu vanuit de andere kant mee in de zorg. Hij heeft een sonde door zijn neus en die slang gaat er weleens per ongeluk uit, bijvoorbeeld wanneer mijn dochtertje eraan trekt. Zo’n sonde er opnieuw in doen is niet fijn. Als je een coronatest hebt gehad dan weet je een beetje hoe het voelt en deze slang wordt nog een stuk verder ingebracht. Daarom heb ik een trekontlastingsklem voor de kleding gemaakt waarin dat slangetje gelust wordt zodat-ie er niet uitgetrokken kan worden.

‘Een ander idee is een kar voor de sondevoeding. De sonde zit aan een voedingspomp en die ligt bij mijn zoontje vaak ergens op de grond – heel onhandig. Eerstejaars ipo-studenten krijgen de opdracht om een kar te maken waar het pompje op staat zodat hij door de kamer kan bewegen. Het Prinses Máxima Centrum, waar mijn zoontje wordt behandeld, vindt het een goed idee en heeft interesse. Er zijn vierentwintig studenten met dit projectje gestart en als er eentje uitkomt die interessant is dan gaan we hem maken voor het Prinses Máxima Centrum en tegen kostprijs leveren. Supertof natuurlijk, ook voor de studenten.

‘Ik word heel blij als ik mensen iets kan bieden waardoor hun leefsituatie iets verbetert, dat vind ik waardevol. Ik heb hierbij geleerd als ontwerper dat het belangrijk is om heel goed te luisteren naar je doelgroep, en dat probeer ik ook over te brengen op mijn studenten. Daarom wil ik dat ze al snel met testmodellen gaan werken zodat ze de gebruiker makkelijker kunnen betrekken. Ik wil bij elk project gewoon binnen een week een prototype zien, maakt niet uit wat het is. Als ik het niet in mijn handen kan hebben dan kan ik het niet beoordelen.

‘Ik wil bij elk project gewoon binnen een week een prototype zien.’

‘Het is superleuk om studenten te enthousiasmeren en op te leiden tot een goed productontwerper. Ik probeer ze te stimuleren om vooral dingen te maken die nut hebben. Loop een Action binnen en je weet dat er al te veel zooi is. Ontwerpers zijn daar ook verantwoordelijk voor. Ontwerpers kunnen de marketeers en de bedrijven waarvoor ze gaan werken meenemen in het duurzaamheidsvraagstuk, een criticaster zijn naar hun eigen werkomgeving. Dat is heel belangrijk. Elk bedrijf kan verduurzamen en dat kan op allerlei manieren, een ontwerper heeft daarin zeker ook een belangrijke rol.

‘Bij het bedrijf waar ik zelf ooit begon hadden we afgelopen jaar een afstudeerder zitten. Die wilde ik per se begeleiden natuurlijk. De vliegende auto van mijn afstudeerproject gaat er echt komen onder de naam PAL-V. Ik ben in de fabriek geweest en ze zijn er inmiddels heel ver mee. Het concept is ondertussen helemaal anders geworden maar het wordt nog steeds een combinatie van een driewieler-auto en een gyrocopter om mee te vliegen. In 2023 komt hij waarschijnlijk op de markt.

Tekst: Wietse Pottjewijd
Foto: Bartel Timmermans

Volg ons op Instagram