Badend in het zweet word je midden in de nacht wakker. Maar één vraag spookt door je hoofd: ‘Heb ik me wel ingeschreven voor mijn tentamens?!’ De volgende ochtend zet je meteen je computer aan, maar het is al te laat. Midden in je scherm staat de zin die je zo vreesde: ‘De inschrijving voor deze toetsperiode is gesloten.’ Deze nachtmerrie komt iedere periode terug. Bij vijf van de dertien onderwijsinstituten heeft de student zelf de verantwoordelijkheid voor zijn toetsinschrijving. Doet een student dat niet of te laat, dan wordt hij uitgesloten van deelname aan het tentamen en loopt hij studievertraging op. De sgmr (studentgeleding medezeggenschapsraad) vindt het geen goede zaak dat er tussen de instituten verschillen bestaan, en pleit voor één beleid van automatische toetsinschrijving. Als je voor een vak bent ingeschreven, sta je ook automatisch voor het reguliere tentamen ingeschreven. Profielen vroeg voor- en tegenstanders op de HR waarom er nu wel of niet automatisch moet worden ingeschreven voor toetsen.

VOOR
‘Jammer maar helaas’
Frank Verschoor, manager bedrijfsbureau EAS
‘Binnen ons instituut hebben wij er heel bewust voor gekozen om de student zelf zijn toetsinschrijving te laten regelen. Aan de ene kant is het voor ons financieel aantrekkelijker omdat wij precies weten hoeveel studenten de toets gaan maken. Zo kunnen wij heel exact ruimtes inplannen en hebben wij nooit te veel surveillanten rondlopen. Daarnaast is het in het belang van de student zelf. Op deze manier kunnen wij een student met bijvoorbeeld dyslexie op maat bedienen. ‘Als je automatisch inschrijft, weet je niet hoeveel studenten zullen komen en kun je onnodige kosten maken voor surveillanten. Ook staat de locatie Academieplein bekend om ruimtegebrek. Nu wij precies weten hoeveel studenten de toets komen maken, houden wij niet onnodig lokalen bezet. ‘De nadelen van automatisch inschrijven wegen voor ons zwaarder dan de voordelen voor de individuele student die het inschrijven in de vingers moet krijgen. En als een eerstejaars zich in de eerste periode vergeet in te schrijven, dan zijn we echt wel coulant. Na die eerste keer is het jammer maar helaas.’

VOOR
‘Je mag studenten best verantwoordelijkheid geven’
Bianca van der Gaag, hoofd administratie RBS
‘Dit jaar deden we op de Rotterdam Business School een pilot waarbij een groep studenten zelf de inschrijving van tentamens of keuzevakken moest regelen. Over de uitkomst kunnen we kort zijn. De cursusinschrijving is niet zo goed gelukt, maar de toetsinschrijving verliep een stuk beter, ook al waren er ondanks onze herinneringsmailtjes nog steeds studenten die het vergaten. Aangezien het om een pilot ging, moesten wij de studenten altijd alsnog inschrijven. ‘Wij hebben naar andere instituten gekeken en daarvan hebben we geleerd om de regel strak te hanteren. Alleen dan gaat het lukken. Als de student zich vergeet in te schrijven, zal hij dat waarschijnlijk geen tweede keer doen. Het plan is om volgend jaar de hele Kralingse Zoom over te laten gaan op zelf inschrijven. Je mag de studenten best verantwoordelijkheid geven, maar dan moeten wij wel heel duidelijk zijn in de communicatie naar de student. Daar is voor ons nog veel winst te boeken.’

TEGEN
‘Het is puur studentje pesten’
Sjoerd van Vliet, docent bedrijfseconomie ifm (financieel management) en cmr-lid
‘Ik ben met name tegen het zelf inschrijven voor eerstejaars studenten. Zij hebben een vast programma voor het hele jaar. Waarom zou je je dan nog zelf moeten inschrijven? De student betaalt collegegeld voor onderwijs. Daar horen ook toetsen bij. De hogeschool mag ervan uitgaan dat je in het eerste jaar gewoon komt opdagen. Na het eerste en tweede blok worden trouwens klassen geschrapt en samengevoegd. Op die manier kan de opleiding rekening houden met het aantal studenten per ruimte en per surveillant. Dat argument is dan ook van de baan. ‘Soms zijn er omstandigheden waardoor studenten zich vergeten in te schrijven of dat te laat doen. Wij maken als docenten ook weleens een fout en dan moet je in staat worden gesteld die te corrigeren. Als je studenten deelname weigert aan een tentamen, ontneem je ze die kans. Dat vind ik puur studentje pesten. Je rekent ze dan niet af op kennis maar op de procedure. ‘Het doet me ook denken aan een eerder plan om studenten te weigeren voor tentamens als ze niet aanwezig waren bij de lessen. Dat plan is uiteindelijk door de examencommissie afgeschoten. Je mag studenten wettelijk niet weigeren, omdat ze collegegeld betalen. Nu worden studenten die te laat zijn wel geweigerd. Dan begeef je je op glad ijs.’

TEGEN
‘Zelfs professoren vergeten zich in te schrijven’
Wetenschappers Thaler en Sunstein
Professoren Richard Thaler en Cass Sunstein vertellen in hun boek Nudge (duwtje in de goede richting, red.) dat de keuzes van mensen beïnvloed kunnen worden door een kleine aanpassing in de keuzemogelijkheden. Aan de hand van een voorbeeld van hun eigen werkgever, de Universiteit van Chicago, geven zij aan dat zelfs de slimste mensen, hun collega-professoren, weleens de ‘open inschrijvingsperiode’ vergeten, waarin zij hun keuze voor […] ziektekostenverzekeringen en pensioenregelingen mogen herzien. Thaler en Sunstein vinden het daarom beter dat de werknemer of student niet altijd opnieuw een keuze hoeft te maken. Laat iemand dus automatisch voor de toets ingeschreven staan, als hij voor dat vak is ingeschreven, adviseren zij.

Deze vormen van toetsinschrijving worden op de HR toegepast.
1. Automatische inschrijving van de toets bij cursusinschrijving. De student staat dus al inschreven voor de toets aan het begin van de cursus.
2. Aparte inschrijving van de toets bij cursusinschrijving. De student moet zich zelf inschrijven voor de toets aan het begin van de cursus.
3. Automatische inschrijving van de toets door automatische cursusinschrijving. De student hoeft zich voor zowel de cursus als de toets niet in te schrijven, dat gebeurt automatisch.

Jonathan van Noord