‘Kijk goed naar de manier waarop een individu de openbare ruimte gebruikt.’ Met die opdracht werden medewerkers van de hogeschool, en andere bezoekers van de conferentie, de Afrikaanderwijk ingestuurd. En daar zagen ze bijvoorbeeld twee oudere heren die zich het schaakbord van de openbare bibliotheek hadden toegeëigend. Sara schoof bij de heren aan, een ander observeerde wat er met de mannen gebeurde toen zij dat deed, en observeerde ook Sara. Hoe zag haar lichaamshouding eruit toen zij de bubble van de schakende vrienden binnenstapte? Was ze welkom in hun midden? Werd ze weggekeken? Maakten de mannen plaats voor haar? Of probeerden ze haar zo snel mogelijk te lozen?

Zo ongeveer gaat het eraan toe in een training van City as Text, van dr. Bernice Braid en dr. Sara Quay. In 1976 begonnen zij met trainingen en cursussen waarbij ze de stad als een laboratorium gebruiken. Ze halen mensen, studenten vaak, uit hun comfortzone door ze in kleine groepjes op weg te sturen, een vreemde omgeving in. Met de bedoeling vreemden aan te spreken. ‘Kunt u iets over deze straat vertellen? Werkt u in deze wijk?’ Op deze manier ontwikkel je je observatievermogen en oog voor detail. Dat zorgt niet alleen voor betere professionals die de context van de persoon met wie ze te maken hebben kunnen meewegen, maar maakt van ons allen ook betere mensen. Ga erop uit, loop langzaam, maak contact, maak aantekeningen en observeer. Dat is wat Braid en Quay benadrukken. Veel studenten vinden het moeilijk, met name dat ze contact moeten maken met wildvreemden. ‘Wij in Amerika zijn afgericht om anderen te wantrouwen’, benadrukt Bernice Braid.

Ontdekken van het zelf
Maar ook volwassenen vinden het nog moeilijk, zo blijkt uit de reacties van degenen die meededen aan de workshop van de beide dames. ‘Alleen al het feit dat een ander hele andere dingen had gezien en ervaren dan ik, terwijl we dezelfde route liepen. Het is goed om daarbij stil te staan.’

‘Juist’, reageert Braid. ‘Dat wat je ziet, wat jou opvalt, zegt iets over jou. Zegt iets over wie jij bent. Ook dat is voor veel studenten schokkend om te ontdekken.’

Wil je studenten op deze manier trainen dan zijn goede docenten, die in staat zijn tot debriefing, van het grootste belang. Zij moeten studenten niet alleen begeleiden in het ontdekken van het ‘zelf’, ze moeten ze ook helpen de leervraag, of de onderzoeksvraag, verder te formuleren. Het voorbeeld van de schakende oudere heren kan bijvoorbeeld leiden tot de onderzoeksvraag ‘Wat gebeurt er met mannen in deze wijk die met pensioen gaan?’. Na het formuleren van die vraag, kunnen nieuwe observaties volgen en studie om steeds dieper in de materie te duiken. Op deze manier krijgen studenten een ‘sense of discovery’ mee, ‘want echt ontdekken, dat gebeurt in veel levens veel te weinig’, vindt Braid. ‘Maar er moet wel een plaats zijn waar studenten hun ontdekkingen mee naartoe kunnen nemen. Ervaringen moeten geduid worden, betekenis krijgen. En dát gebeurt in het klaslokaal’, vult Quay aan.

Waarom is deze methode bij uitstek geschikt voor honor-studenten, vraagt één van de aanwezigen zich af? ‘Is het niet zo dat deze methode goed werkt voor elk type leerling of student?’ ‘Ja’, geven Bernice en Sara volmondig toe. ‘Deze methode is niet voorbehouden aan hoogvliegers.’ Dat gezegd hebbende, voegt Braid er nadenkend aan toe: ‘In America, we focus on the middle. We think that bright people will make it on their own. And that is a terrible, terrible waste.’

Trap in plaats van lift
City as Text draait inmiddels in 32 verschillende steden in Amerika en in heel wat landen. Deze week zijn Bernice Braid en Sara Quay voor het eerst in Nederland. ‘Rotterdam is very energetic’, zo viel de dames op. ‘Alles gaat snel: fietsen, autorijden, skaten. En: jullie nemen de trap in plaats van de lift als je daar te lang op moet wachten. Wonderful!’

Tijdens de Honors Conferentie (op RDM Campus) werden en worden er zo’n zeventig workshops aangeboden, waarin onderzoek en best practices worden gepresenteerd door mensen uit onderwijs en bedrijfsleven. Honor-studenten van de hogeschool scherpen er, in presentaties, hun onderzoeksvoorstellen aan en op beide dagen zijn er een kleine driehonderd bezoekers.

Het driekoppig kunstenaarscollectief A World of Bliss is aanwezig met hun complimentenservice. Op een ansichtkaart schrijven ze ter plekke aardige woorden over de bezoekers waarmee ze hen honor-en. Tijdens hun rondgang bij de lunch lukt het ze zonder moeite om op de soms serieuze gezichten een glimlach tevoorschijn te toveren.

Dorine van Namen

Ontwerpstudio O.K. Parking maakt een live magazine, dat vandaag aan het einde van de dag wordt gepubliceerd. Als alles goed gaat ontvangen de bezoekers dat, als ze nog op de boot zitten richting het centrum van Rotterdam, in hun mailbox.