De opleiding verpleegkunde telde vorige collegejaar 290 eerstejaars. Bij de start van dit collegejaar stond de teller op 460 nieuwe eerstejaars.

Volgens IvG-directeur Hans van der Moolen (instituut voor gezondheidszorg) volgt zijn opleiding daarmee een landelijke trend. ‘Ook andere hogescholen hebben een groei tussen de 25 en 45 procent. Wij zitten aan de bovenkant van dat percentage.’

Wikipedia

Van der Moolen denkt dat ‘de wankele economische situatie’ de meest voor de hand liggende verklaring is voor deze forse groei. ‘Er zijn studenten die zowel affiniteit met welzijn als met zorg hebben. Nu de werkgelegenheid in de welzijnssector zo terugloopt, denken we dat deze studenten kiezen voor een studie als verpleegkunde.´

8 nieuwe docenten
Door de toename van eerstejaars moesten Van der Moolen en zijn team snel reageren. In de zomer werden acht nieuwe docenten aangesteld, samen goed voor vier fte. ‘Bovendien hebben we andere werkvormen ingepast waardoor we de extra aanmeldingen qua formatie snel konden oplossen’, aldus Van der Moolen.’

Anders is dat met de beschikbare lokalen. Van der Moolen: ‘We krijgen het nog nét rond, maar als we volgend collegejaar een zelfde groei zouden hebben, wordt het lastig.’ De opleiding zit net in de lift na jaren van slechte scores in de Keuzegids. Inleveren op kwaliteit van onderwijsorganisatie (roosters, lokalen) is dus geen optie. Van der Moolen: ‘Met een instroom van maximaal 450 eerstejaars kunnen we in dit gebouw de kwaliteit leveren die we willen. Daarom stellen we de numerus fixus op 450 studenten. Overigens hebben we tot april de tijd om dat aantal aan te scherpen.’

Stageplaatsen
Niet alleen de capaciteit van het gebouw woog mee in de beslissing om een numerus fixus in te stellen. Zo waren er ook zorgen over het aantal stageplaatsen. ‘Met zoveel studenten wordt de druk op het werkveld wel heel groot’, vertelt Van der Moolen. ‘Verder gaan omringende hogescholen zoals Hogeschool Utrecht, Avans, Hogeschool Leiden en de Hogeschool van Amsterdam ook vanaf 2014 werken met een numerus fixus. Als de HR dan geen loting zouden hebben, weet je zeker dat je overspoeld wordt door aanmelders die bang zijn elders niet te worden toegelaten.’

Van der Moolen hoopt dat de numerus fixus – ook wel centrale loting genoemd – studenten ertoe zal bewegen een meer zorgvuldige studiekeuze te maken. ‘De uitval in ons eerste jaar is met ongeveer 45 procent heel hoog. Vanaf het tweede jaar lopen we in pas met andere opleidingen. Dit jaar hadden we bijvoorbeeld 620 aanmelders. 160 van hen zijn nooit komen opdagen; maar liefst 25 procent van het totale aantal aanmeldingen. Dat is frustrerend.’

Grey’s Anatomy
Studenten hebben vaak een verkeerd beeld van de beroepspraktijk, constateert Van der Moolen. ‘Ondanks onze inspanningen op het gebied van voorlichting denken ze bijvoorbeeld dat ze in een academisch ziekenhuis aan de slag kunnen en heel high tech-verpleegwerk gaan doen. Maar de realiteit ziet er anders uit. De meeste afgestudeerden komen terecht in reguliere ziekenhuizen en verpleeghuizen, en het is niet allemaal ER en Grey’s Anatomy wat de klok slaat.’

De motivatie vanuit de HR voor een numerus fixus mag duidelijk zijn, maar hoe zit het met de maatschappelijke vraag naar verpleegkundigen? Het idee dat Nederland in de nabije toekomst een enorm bataljon aan zorgwerkers nodig heeft, is alweer achterhaald, legt de IvG-directeur uit. ‘De arbeidsmarkt voor verpleegkundigen is momenteel niet zo goed. Werknemers blijven langer in dienst met het oog op hun pensioen. Parttimers nemen grotere aanstellingen én er wordt flink bezuinigd. De gemiddelde verpleegtijd is nu 2,5 dag en het aantal dagbehandelingen neemt toe. Er zal een groter beroep zal worden gedaan op de mantelzorg. Daardoor neemt de vraag naar verpleegkundigen af. Het past in het verhaal dat bij de Troonrede te horen was: we gaan van een verzorgingsstaat naar een participatiemaatschappij.’

Tegelijkertijd verwacht Van der Moolen dat de arbeidsmarkt over een paar jaar wel zal aantrekken. ‘Op een geven moment gaan de oudere werknemers toch echt met pensioen. Dan zal er meer ruimte komen voor onze afstudeerders.’ Tot die tijd is het ook in het belang van de huidige studenten dat de opleidingen niet de pan uit rijzen.

Leerlingen die volgend jaar aan de HR verpleegkunde willen beginnen, moeten zich voor 1 mei 2014 aanmelden via Studielink. DUO zal vervolgens centraal loten. Behalve bij verpleegkunde geldt de centrale loting ook bij de opleidingen medische hulpverlening en fysiotherapie. Bij de kunstopleidingen van de WdKA en bij verloskunde worden studenten door de opleiding geselecteerd.

Esmé van der Molen