Het is een boodschap waar collegevoorzitter Ron Bormans gevoelig voor is. In november besloot hij daarom tot het instellen van een kleine commissie die gaat uitzoeken hoe de slc’s momenteel functioneren. Een vraag die ook Profielen interesseert.

‘Als je allemaal voldoendes hebt, dan is zo’n slc-gesprek heel kort en ben je snel weer weg.’ Het is de ervaring van werktuigbouwkundestudent Jesse die wordt gedeeld door veel andere studenten. Als er geen problemen zijn, is het gesprek kort en wordt het als zinloos ervaren.

Dit terwijl de slc de studenten bij wie de studie van een leien dakje gaat ook kan motiveren om vrijwilligerswerk te gaan doen of in het buitenland te gaan studeren. Er zullen slc’s zijn die dat doen, maar dat lijken uitzonderingen. ‘Nee, dat wordt nu niet echt gedaan’, aldus Jesse. ‘Als je je p hebt, kun je peercoach worden. Dat wel. En iemand die heel goed is, kreeg te horen dat hij er maar bij moest gaan werken.’

‘Goeie vragen stellen’
John Beentjes is projectleider intensivering studieloopbaanbegeleiding op de HR. Hij kent de verhalen over slc. ‘Studenten geven aan dat ze aan de slc moeten vertellen hoeveel studiepunten ze hebben gehaald, maar veel interessanter is het als ze worden gewezen op het honoursprogramma en dat ze worden gecoacht op hun beroepscompetenties.’

Beentjes is van mening dat een coach de student bijvoorbeeld moet vragen hoe hij de stof van een tentamen in de praktijk kan toepassen en wat zijn rol in een projectteam was. ‘Succes wordt bepaald door een goede aansluiting bij je beroep, en daar moet de slc bij helpen. De slc moet goeie vragen stellen die aansluiten op de behoeften van de student. Bovenal moet hij de dialoog mogelijk maken.’

Het coachen is niet elke docent gegeven, weet Beentjes. ‘Je moet het curriculum goed kennen, goed kunnen coachen en het beroepenveld kennen. Slc is nu een docententaak en sommige docenten zijn er ook verschrikkelijk goed in. Slc moet ook niet iets zijn voor erbij. Mensen die uit het werkveld komen, kun je niet altijd zomaar slc maken.’

Daar heeft Kubra, vierdejaars bouwkunde, ervaring mee. ‘Mijn docenten zijn vaak vakmensen uit de praktijk die nu lesgeven. Dat doen ze niet allemaal even goed, en dat geldt ook voor het coachen. Het ligt hen gewoon niet.’ En Esmée Paling, studentlid van de cmr heeft de ervaring dat ‘slc’ers ook een gebrek aan kennis over studeren in het buitenland hebben.’

Het coachen is niet elke docent gegeven.

Scholing
Een van de manieren om slc op de HR te verbeteren is het aanbieden van scholing, iets waar Beentjes medeverantwoordelijk voor is. Er wordt een basisopleiding slc aangeboden, er zijn thematische vervolgcursussen zoals ‘omgaan met uitstelgedrag’, en er worden trainingen verzorgd bij onderwijsinstituten. De animo stijgt, vertelt Beentjes, ‘maar het hangt er wel van af of een directeur en onderwijsmanager het zien zitten.’

Bij de opleiding communication and multimedia design heeft een aantal slc’s zelf het initiatief genomen, en mogen nemen, om de cursus ‘oplossingsgericht coachen’ te volgen. Voor Elbert Visser, slc van eerste- en tweedejaars, was het een eyeopener toen hij er tijdens die cursus mee werd geconfronteerd dat studieloopbaancoaching vaak voor de helft gaat over zaken die de student al weet, zoals de cijfers die hij heeft gehaald. Visser: ‘We moeten juist bezig zijn met dingen die de student nog niet weet. Bij een slc-gesprek stel ik nu steeds aan het begin de vraag: “Wat moet er in de komende twintig minuten gebeuren zodat jij dit als een waardevol gesprek ervaart?”.’

De student bepaalt dus waar het gesprek over gaat. Visser: ‘Als coach moet je bij de student zoeken naar de belemmeringen en de opties voor oplossingen. Daarnaast gaat het om empowerment: Wat moet er worden verstevigd? Soms zul je bepaalde acties verzinnen, bijvoorbeeld dat de student een middagje meeloopt bij een bedrijf of dat hij met een vierdejaars gaat praten.’

Maar heeft de nieuwe manier van coachen, die bij Visser en zijn collega’s pakweg vier jaar praktijk is, effect? Ja, ervaart hij. ‘De studenten zijn zich er vooral meer van bewust dat zij zowel hun studie als hun toekomstige beroepspraktijk zelf kunnen vormgeven.’

Coachen op beroepscompetenties
Op de Rotterdam Academy (RAC), waar de tweejarige associate degrees worden aangeboden, is dat nog duidelijker het geval, stelt Marianne Linders, coördinator coaching op de RAC. ‘Wij coachen aan de hand van beroepscompetenties. Dat vinden de studenten niet altijd even makkelijk, maar als het kwartje valt, is het perfect. Hoe ga je om met deadlines? Kun je samenwerken? Het zijn zaken die ook in de beroepspraktijk belangrijk zijn. Als je het hebt over de opleiding ondernemen, dan is bijvoorbeeld initiatief nemen een belangrijke beroepshouding.’

Over zulke zaken moet een coach het hebben, vindt Linders. Bij het coachen hoort ook het sturen naar zelfstandigheid. ‘Op een gegeven moment moet de student, wat betreft de competenties, zelfredzaam zijn.’

Belangrijk bij de RAC is ook dat het coachen veel meer met het onderwijs verbonden is dan nu in het bacheloronderwijs het geval is. In het ideale plaatje houden alle docenten zich bezig met de competentiegroei van de student, en daar hebben de docenten het ook over met elkaar. Daarnaast is er de koppeling van de competentieontwikkeling met de praktijk. Linders: ‘Gebruik je eigen onderneming om aan je competenties te werken! Dat gebeurt bij andere opleidingen ook: de praktijk centraal stellen en coachen op de houding die in die praktijk nodig is. Juist die beroepshouding is belangrijk, zegt het bedrijfsleven. Want de benodigde kennis gooien ze er zelf wel in.’

Slc gaat vaak over zaken die de student al weet, zoals zijn cijfers. ‘Maar we moeten juist bezig zijn met wat hij nog niet weet.’

‘Gestimuleerd om zelf na te denken’
Linders was vorig jaar zelf een van de coaches en Shannon, tweedejaars ondernemen, was een van haar studenten. Shannon is zeer te spreken over de coaching. ‘Ze heeft me gestimuleerd om zelf na te denken en zelfstandig te worden. Ik heb een zoontje en samen met mijn studie is dat best druk. Een planning maken is belangrijk. Doordat de coach de juiste vragen stelde, ben ik het keuzevak planning gaan volgen. Daar heb ik veel van geleerd.’ In de ogen van de coach is dat plannen niet alleen handig voor de student als privépersoon maar ook voor de latere beroepspraktijk. Linders: ‘Dat koppelen we constant.’

De RAC mag dan een best practice zijn, toch lopen ook daar studenten die slc maar zinloos vinden en dezelfde ervaringen hebben als bachelorstudenten. Een van die studenten is Tobi, tweedejaars ondernemen. ‘Zo’n gesprek gaat over je studievoortgang. In het begin heb je er wat aan, maar nu vind ik het niet meer nodig. Als het goed gaat, ben je nu binnen een paar minuten weer weg. Extra uitdagingen? Nee, daar gaat het niet over.’

Linders moet bekennen dat het succes afhangt van de individuele coach. Ook bij de RAC werken minder goede coaches en coaches die bij bacheloropleidingen hebben gewerkt en niet gewend zijn aan de nieuwe manier van coachen. Maar die nieuwe manier is op de RAC nu wel beleid en Linders is gevraagd om ‘de hele HR te infecteren’ met coachen op de beroepspraktijk.

Dat moet de studenten van de medezeggenschapsraad (sgmr) goed in de oren klinken. Zij maken zich al een tijdje hard voor een betere slc. ‘Als nieuwe student ga je je in je nieuwe omgeving voegen naar de rol die van je verwacht wordt’, aldus Lester Verhoef, voorzitter van de studenten in de medezeggenschapsraad. En daarmee bedoelt hij de rol waarbij de student iemand is die voldoendes moet halen. En niet iemand die wordt uitgedaagd door ‘een steunende en motiverende coach.’

Tekst: Jos van Nierop
Illustratie: Maus Bullhorst