Elk jaar gaan de studenten aardrijkskunde naar Ghana en elk jaar weer valt één ding op: het kleine ‘schooltje’ in een van de armste dorpen, Nyame Ben. Een klein rieten dak dat wordt ondersteund door ongeveer tien fragiele takken, meer is het niet. ‘Ruim honderd basisschoolkinderen krijgen hier les’, vertelt docente Hanneke Maasland. ‘Leraren komen vaak niet opdagen en als het regent wordt er geen les gegeven. Dorpelingen zijn al zeker dertig jaar bezig om een fatsoenlijke school te realiseren.’

Potje met geld
Studente Fran Verschoor kreeg twee jaar geleden, na een voorlichtingsmiddag over de reis naar Ghana, een idee. Haar moeder zit in het bestuur van een kraamcentrum en dat centrum heeft een potje met geld. Fran: ‘Vroeger spaarden de kraamverzorgsters voor hun pensioen door maandelijks iets in het potje te stoppen. Op een gegeven moment sloot het centrum zich aan bij een pensioenfonds, maar dat potje is altijd blijven bestaan.’ De inmiddels gepensioneerde kraamverzorgsters doen er nu jaarlijks leuke dingen van, maar doneren ook geld aan goede doelen.

Fran had foto’s gezien van de school in Nyame Ben en sprak hierover met haar moeder. ‘Samen kwamen we op het idee om geld te doneren voor een nieuwe school. Toen ik tijdens een kerst-uitje aan de oude dames vertelde over ons plan, was iedereen meteen enthousiast.’

Er kwam 30.000 euro vrij voor de bouw van een nieuwe basisschool. In februari vorig jaar heeft Hanneke het idee voorgelegd aan Cyprus, de touroperator die jaarlijks het bezoek van de hogeschool begeleidt. ‘We vonden het heel belangrijk dat er geen misbruik van het geld werd gemaakt. Omdat ik Cyprus al zo lang ken en hem vertrouw, durfde ik het geld aan zijn bedrijf te doneren’, vertelt ze.

In samenwerking met architecten in Ghana werden bouwtekeningen opgesteld en voorgelegd aan de provincie in Ghana. Na goedkeuring gingen de dorpelingen zelf aan de slag, iets wat Hanneke graag wilde. ‘Het is natuurlijk heel makkelijk om een Nederlands bedrijf te sturen en de school te laten bouwen. Ik vond het belangrijk dat we zelf op de achtergrond bleven en dat de inwoners betrokken werden bij de bouw. We hebben een commissie samengesteld van twee mannen en twee vrouwen uit het dorp die het project zouden leiden.’

Beetje bij beetje
Elke zaterdag werkten de inwoners aan hun nieuwe school. De commissie kreeg om de zoveel tijd een bedrag van Cyprus waar bouwmaterialen van werden gekocht. ‘Elk bonnetje is bewaard en Cyprus heeft alles opgeslagen in een Excel-bestand’, vertelt Fran. ‘Toen hij in Nederland was heeft hij het bestand aan mijn moeder laten zien. Werkelijk elke aankoop stond erin, zelfs als er alleen een doosje spijkers was gekocht. Heel aandoenlijk. We weten in ieder geval dat elke euro goed terecht is gekomen.’

Hanneke heeft de school in februari officieel geopend. Een heel bijzonder moment, vertelt ze. ‘Ze kijken al zo lang uit naar een nieuwe school en zijn zo blij dat die er nu is. Toen ik vorig jaar vertelde dat er geld zou komen om een nieuwe school te bouwen geloofden veel inwoners me niet. Zulke beloftes zijn vaker gedaan en van de meeste komt niets terecht. Nu wel, en ze zijn ons ontzettend dankbaar.’

Kleuterschool
Naast een basisschool wilde Hanneke ook zorgen voor een kleuterschooltje. ‘Kinderen nemen hun kleine broertje of zusje vaak mee naar school, maar er was in de nieuwe school geen ruimte om hen op te vangen. De feestcommissie van IvL (instituut voor lerarenopleidingen) heeft vorig jaar een feest georganiseerd om geld in te zamelen voor een kleuterschool. Er is toen bijna 2000 euro opgehaald.’

Al snel bleek dat dit bedrag niet genoeg was om de hele kleuterschool te kunnen realiseren, er was net te weinig geld om een dak te kunnen bouwen. Er kwam hulp uit onverwachte hoek. Hanneke: ‘De directie van IvL wilde ons graag steunen en heeft 1500 euro geschonken. Heel fijn, want nu kunnen we beide scholen écht afmaken.’

Ook oud-studenten hebben een steentje bijgedragen. ‘Laatst heeft een oud-student op haar bruiloft gecollecteerd tijdens de kerkdienst. Dankzij haar is elk lokaal nu voorzien van een whiteboard.’

Lydia
Uit het potje van de kraamverzorgsters wordt ook de Ghanese student Lydia gesponsord. Fran: ‘Lydia is de eerste uit het dorp die zowel de basisschool als de middelbare school heeft afgemaakt. Ze wil graag vroedvrouw worden, daarom is besloten om haar volledige studie te betalen.’ En dat Lydia afstudeert en als vroedvrouw komt werken in Nyame Ben is belangrijk, vertelt Fran. ‘Toen ik er vorig jaar was, hebben we de vroedvrouw van het dorp ontmoet. In haar eentje heeft ze zo ongeveer het hele dorp ter wereld gebracht. Ze is inmiddels overleden, dus het is goed als iemand haar kan vervangen.’

Summerschool
Hanneke ziet dit project als een opmaat naar meer contact tussen Hogeschool Rotterdam en Ghana. ‘Ik wil nu kijken of ik een summerschool van de grond kan krijgen’, vertelt ze. ‘Over het curriculum is in Ghana door de nationale overheid goed nagedacht. Maar daarin is weinig ruimte voor plezier.’ En juist dat hoopt Hanneke te kunnen geven tijdens zo’n summerschool. ‘Het is voor aankomende docenten heel goed om zo’n andere vorm van onderwijs te ervaren. Daarnaast lijkt het me leuk als ze een theater- of muziekstuk bedenken om de kinderen dat plezier mee te geven. Een win-win situatie dus.’

Femke Radder