Een auto met chauffeur, vliegtickets in businessclass, peperdure bureaustoelen… onderwijsbestuurders mogen onkosten declareren, maar loopt het niet de spuigaten uit? De minister schakelde de Onderwijsinspectie in toen RTL Nieuws vorig jaar hierover schreef.

Bij vier hogescholen en vier universiteiten zijn in 2014 fouten in de declaraties vastgesteld, blijkt uit het inspectierapport. Men hield zich niet aan de interne regels van de onderwijsinstelling. Ook golden er soms andere regels voor bestuurders dan voor de rest van de organisatie.

Verder blijken er grote verschillen tussen onderwijsbestuurders te zijn. De een declareert helemaal niets, de ander declareert 91 duizend euro. Dat kan eigenlijk niet, vinden de inspecteurs. Er moet meer duidelijkheid komen.

Het is niet eens helemaal helder wat een declaratie is: gaat dat om bedragen die de bestuurder heeft voorgeschoten en later weer op zijn bankrekening terugbetaald krijgt? Of tellen ook de onkosten mee die de onderwijsinstelling bij voorbaat voor hem of haar heeft betaald?

Nu is het soms gissen wat de onderwijsinstellingen precies vergoeden voor hun bestuurders en ook kan de Onderwijsinspectie niet zomaar zien of alle declaraties terecht zijn: de administratie is overal anders.

Na deze conclusie resten twee opties: de inspectie kan proberen de onderste steen boven te krijgen (met alle tijd en moeite van dien) of de onderwijsinstellingen beloven beterschap en gaan meer inzicht geven in het declaratiegedrag van hun bestuurders.

Dat laatste heeft de voorkeur van de minister en de Onderwijsinspectie. Je kunt wel grondig onderzoek doen, maar wat zou dat uiteindelijk opleveren? Er is geen harde norm waaraan je de declaraties kunt toetsen.

Uit het rapport wordt wel duidelijk dat hogescholen en universiteiten nogal ruimhartig konden omspringen met hun declaraties. In het hoger onderwijs gaan grote bedragen om, zodat declaraties altijd kruimelwerk zijn. De accountants zouden de jaarrekening volgens de Onderwijsinspectie nooit kunnen afkeuren om een dubieuze declaratie.

Wel moet de accountant het melden als de voorschriften niet goed worden nageleefd of als de declaraties helemaal niet worden genoemd. Bij zes hogescholen ging dat verkeerd. Die accountants krijgen van de inspectie een tik op de vingers.

Hogescholen en universiteiten beloven de minister inderdaad dat ze meer helderheid gaan scheppen rond de declaraties van hun bestuurders en dat ze gezamenlijke regels invoeren. In 2018 zal de inspectie kijken of ze zich aan die regels houden.

HOP, Bas Belleman