De steden Rotterdam, Amsterdam en Den Haag hebben toestemming gekregen voor de pilot Meer mbo-talent voor de pabo. Bussemaker stelt vanuit het programma Gelijke kansen in totaal 2,5 miljoen euro beschikbaar voor het verbeteren van de overgang van mbo naar de pabo. Daarvan gaat 1 miljoen euro naar de drie pilots met een schakeltraject.

In deze pilots volgen mbo’ers aan het eind van hun opleiding een voltijdtraject van een halfjaar waarin zij worden voorbereid op de pabo en de toelatingstoetsen aardrijkskunde, geschiedenis en natuur & techniek. Deelname is niet verplicht, maar voor mbo’ers met een andere opleiding dan onderwijsassistent, is het wel een verstandige route. Verder is er extra aandacht voor algemene ontwikkeling, rekenen, taal en het beroep van leerkracht. Voor deze vakken kunnen mbo-studenten na hun toelating ook vrijstellingen aanvragen. De examencommissie beslist vervolgens over de toekenning daarvan.

Tijdens het halfjaar van hun schakeltraject blijven de mbo’ers ingeschreven bij hun roc, maar ze volgen het programma fysiek op de pabo. Ook hebben ze tijdens deze periode recht op studiefinanciering.

Het schakeltraject is in eerste instantie bedoeld voor mbo’ers die via een een andere route dan de opleiding onderwijsassistent binnenkomen. ‘Dat is de afspraak met het ministerie’, vertelt CcS-directeur (concernstaf) Erwin van Braam. ‘Deze groep mbo’ers is de afgelopen jaren afgehaakt. Die willen we graag terug en echt kans geven op een succesvolle pabo-studie.’

Achterblijvend studiesucces

Het positieve besluit van de minister komt tegemoet aan een fel gekoesterde wens van de HR. Afgelopen april opende HR-collegevoorzitter Ron Bormans het debat over een schakeltraject voor mbo’ers. Het studiesucces van deze groep loopt ver achter, bij een aantal economische opleidingen loopt de uitval van mbo’ers op naar 85 procent. ‘Zonder schakeltraject tussen mbo en hbo zijn sommige mbo’ers kansloos’, stelde Bormans indertijd.

De pabo kent daarbij nog haar eigen, specifieke problemen. In 2015 werden landelijk toelatingstoetsen voor de pabo ingevoerd. Mbo’ers zijn niet langer automatisch toelaatbaar. Zij moeten nu voor de poort drie toelatingstoetsen doen om aan te tonen dat zij de vakken aardrijkskunde, geschiedenis en natuur & techniek op havo 3/vmbo-tl 4-niveau beheersen. Het eerste jaar zorgde deze selectie voor de poort voor een ware kaalslag. De mbo-instroom daalde maar liefst met 80 procent.

Witte school

Een indirect gevolg is dat de pabo een witte school aan het worden is. De mbo’ers zorgen voor culturele diversiteit. Nu hun aantal zo fors is gedaald, is de verhouding autochtoon-allochtoon 80-20. Maar 18 procent van de huidige pabostudenten op de HR heeft een niet-westerse achtergrond. Een onwenselijke situatie, vertelt propedeusecoördinator Annemarie van Efferink in een artikel dat in het decembernummer van Profielen verscheen. ‘Een stad met zo veel leerlingen met een migrantenachtergrond moet ook docenten met eenzelfde afkomst voor de klas hebben staan. Het is goed voor kinderen om op school een rolmodel te hebben’, aldus Van Efferink.

Collegevoorzitter Ron Bormans is blij dat de hogeschool hier met het schakeltraject aan kan gaan werken. ‘Ik ben ook blij met de financiële steun die de minister aan de uitvoering geeft. Het is een erkenning dat er iets van een schakeltraject tussen mbo en hbo nodig is, terwijl de minister dat eerder nog vrij stellig tegenhield. De vorm die het nu krijgt, had niet mijn eerste voorkeur. Zelf wilde ik een apart schakelprogramma tussen mbo en hbo in. De minister zag geen ruimte om dat van een juridisch kader te voorzien, maar met deze vorm is goed te werken. Ik denk dat studenten er echt mee geholpen zijn.’

Economisch domein

De bal ligt nu bij de roc’s om snel aan de slag te gaan met het optuigen van de organisatie. Het eerste schakeltraject Meer mbo-talent voor de pabo moet in september 2017 starten. Bormans: ‘De schakelaars blijven ingeschreven bij hun roc. Daarom zijn de roc’s nu aan zet. Overigens zijn we nog steeds in gesprek met de minister, want ik vind dat er ook een schakeltraject nodig is in het economisch domein. Dat heeft hoge prioriteit, omdat de uitval daar groot is en de doorstroom mbo-hbo juist bij deze opleidingen onder druk staat. Bovendien hebben we in het economisch domein de meest diverse instroom. Ik reken erop dat de minister ons ook hier de ruimte gaat geven.’

Tekst: Esmé van der Molen
Illustratie: Demian Janssen