Met rode en groene papiertjes moest het publiek voor- en na het debat aangeven of ze het met een stelling eens of oneens waren. Met de stelling dat vmbo-klassen (het debat werd georganiseerd door de lerarenopleidingen) maximaal uit 18 leerlingen zouden moeten bestaan, was bijna iedereen het eens. Maar na twintig minuten discussieren over dit onderwerp kleurde de zaal ineens rood.

Geen sprookjes

Alle aanwezige politici hadden dan ook iets in te brengen tegen de stelling. Onder andere dat zo’n maatregel te duur zou zijn, maar ook dat investeren in beter onderwijs mogelijk is door meer klassenassistenten in te zetten. Paul van Meenen (D66): ‘Terug naar maximaal 24 kan, maar we moeten geen sprookjes vertellen.’

Over het pleidooi voor de terugkeer van de basisbeurs waren de meningen, ook onder het publiek, meer verdeeld. Het CDA is tegenstander van het leenstelsel omdat de toegankelijkheid van het hoger onderwijs in het geding is, onder ander vanwege leenangst. ‘Jongeren van wie de ouders niet hebben gestudeerd, haken af en gaan niet studeren’, stelde CDA’s onderwijswoordvoerder Michel Rog. Hij daagde vervolgens DENK’s Farid Azarkan uit door te wijzen op de leenstelselsteun van de twee DENK-oprichters toen ze nog bij de PvdA zaten. Azarkan: ‘Onder het juk van de PvdA moesten ze zó stemmen. DENK is tegen het leenstelsel.’

Rechtvaardiger

PvdA en D66 willen zeker niet terug naar de basisbeurs. Loes Ypma (PvdA): ‘In het leenstelsel is de aanvullende beurs juist verhoogd, dat wordt soms vergeten. En: tweederde van de studenten leende al.’ Het leenstelsel is dus veel rechtvaardiger, vindt ook Van Meenen. ‘Vroeger ging er ook een basisbeurs naar studenten die het niet nodig hadden. Had ook prinses Amalia een basisbeurs moeten krijgen?’ Debatleider Erwin van Braam deed dáár geen uitspraak over, maar kwam wel met een uitnodiging: ‘Amalia is altijd welkom op onze hogeschool.’ Er klinkt gejuich.

De kloof in de maatschappij, tussen verschillende culturen, was tijdens het debat ook een van de onderwerpen. Welke rol kan het onderwijs daarin spelen? GroenLinks suggereerde het afschaffen van het bijzonder onderwijs (christelijke en islamitische scholen), de PvdA pleitte voor ‘bredere brugklassen’ waardoor kinderen van verschillende achtergronden langer bij elkaar in de klas zitten. Ypma: ‘We selecteren veel te vroeg.’

Filmpjes van DENK

Azarkan haalde de discussie over ‘de kloof’ uit het onderwijs en wees naar politici die de multiculturele samenleving mislukt vinden. Wim Jan Renkema (GroenLinks) en Michel Rog meenden dat ook DENK bezig is de kloof te vergroten. Rog: ‘DENK maakt filmpjes over collega-Kamerleden met een islamitische achtergrond, en zet ze te kakken. De PVV draagt niet bij aan de samenleving, maar DENK ook niet; ze zet groepen tegen elkaar op.’ Veel aanwezigen beantwoordden de stelling van Rog met applaus, maar er was ook nogal wat boe-geroep.’

Er volgden een paar sneren terug, van Azarkan. Over een van de filmpjes: ‘Wij vroegen andere partijen om steun (voor extra beveiliging) na een aanslag op een moskee in Enschede. Maar het CDA wilde niet helpen. Wij zijn voor transparantie en lieten dat zien.’ Bovenal moet het CDA ‘zich schamen’, vindt de tweede man van DENK. Azarkan: ‘U verkwanselde uw idealen toen u in een kabinet samenwerkte met Wilders.’

‘Die zijn er niet…’

De PVV en ook de VVD konden zich tijdens het debat niet verweren. PVV’s onderwijsspecialist Harm Beertema kon op het bewuste tijdstip niet, en ook de VVD lukte het niet om iemand af te vaardigen. CDA’er Rog maakte er een paar keer een wat cynische opmerking over. ‘Dat vindt de VVD. Maar ja, die zijn er niet…’

Jos van Nierop