Begin september riep SP-kamerlid Renske Leijten studenten op hun extra kosten in te vullen op een website van haar partij. Daaraan gaven 566 mensen gehoor: 257 hbo’ers, 244 universitaire studenten en 65 mbo’ers. Hbo-studenten blijken het duurst uit: zij betalen gemiddeld 825 euro bovenop het collegegeld van 1500 euro. Universitaire studenten betalen gemiddeld 686 euro voor extra investeringen, en mbo’ers 611 euro.

De SP maakt zich vooral zorgen over verhalen dat instellingen hun kosten afschuiven op studenten. Zo stelden verschillende invullers van de vragenlijst dat ze verplicht een laptop moeten aanschaffen, terwijl de ict-voorzieningen van de opleiding zelf worden afgebouwd. Dat zou gebeuren aan de Hogeschool Utrecht en de Hogeschool Zuyd.

Boeken en readers blijken de hoogste kostenpost: hbo’ers betalen gemiddeld ruim zeshonderd euro voor hun boeken en bijna negentig euro voor de readers. Universitaire studenten blijven steken op 560 euro voor hun boeken en 170 euro voor hun readers.

Binnen andere posten staan enkele opmerkelijke uitschieters: zo beweert een student van een hogere hotelschool ruim duizend euro kwijt te zijn aan excursies. Een Rotterdamse student geneeskunde schaft naar eigen zeggen voor duizend euro materiaal aan. Een bouwkundestudent van de TU Delft betaalt bijna evenveel aan spullen waarmee hij maquettes bouwt. Daar staat tegenover dat er ook studenten zijn die jaarlijks niet meer dan een tientje kwijt zijn aan extra studiemateriaal.

‘Het blijft natuurlijk een steekproef’, nuanceert Leijten. ‘Maar uit de reacties blijkt dat de meerkosten van vooral hbo- en wo-opleidingen niet duidelijk zijn.’ De SP vindt daarom dat instellingen verplicht moeten worden om de extra kosten te melden. ‘Wat mij betreft gaat de NVAO bij accreditatie van een opleiding na of die cijfers kloppen, en krijgen opleidingen een waarschuwing als dat bedrag een stuk hoger ligt.’

Overigens kunnen scholieren de extra kosten van een opleiding ook vinden op de door OCW gesponsorde website Studiekeuze123. De kosten staan achter in het keuzemenu vermeld onder het hoofdstuk ‘kerncijfers per opleiding’. De gegevens komen uit de landelijke studentenenquête.

HOP, Thijs den Otter