Het hoger onderwijs cre?t afgeleide banen,
zoals in de horeca. Foto: Saar*/Flickr

Onderzoeksbureau TNO keek naar de twaalf universiteitssteden plus Den Haag en berekende
de impact van universiteiten, hogescholen, academische ziekenhuizen en
onderzoekscentra op de lokale economie. De onderzoeker keek dus niet naar het
belang van een hoog opgeleide bevolking voor heel Nederland, maar naar de directe
effecten van het kennisbedrijf binnen de stadsmuren.

8,2% meer werkgelegenheid in Rotterdam
En die zijn fors. In Wageningen is de werkgelegendheid voor meer dan de helft
te danken aan hoger onderwijs en R&D-bedrijfjes. In de grote steden
Amsterdam en Rotterdam is dat aandeel een stuk lager, maar nog altijd 7,7 en
8,2 procent van de hele werkgelegenheid in de stad. Tilburg merkt het minst van
zijn universiteit, die slechts 5,7 procent van de werkgelegenheid voor haar
rekening neemt; Tilburg is niet groot, maar de universiteit is nog kleiner. Den
Haag heeft wel een hogeschool, maar geen universiteit en dus is de impact daar slechts
2,2 procent.

Afgeleide banen
Maar al die werknemers en studenten zorgen ook voor afgeleide banen. Denk aan
barkeepers, kantoorboekhandelaren en kruideniers. Negen banen in het hoger
onderwijs en R&D leveren de lokale economie gemiddeld twee afgeleide banen
op. In sommige steden is dat effect sterker dan in andere. Groningen, Nijmegen
en Rotterdam merken er het minst van. Daar zijn tien banen in het hoger
onderwijs nodig voor twee banen eromheen. Maar in Delft, Enschede, Eindhoven,
Wageningen en Tilburg is het effect sterker merkbaar: tien banen in het hoger
onderwijs leveren daar drie afgeleide banen op.

Eigenlijk is dit effect niet eens zo sterk,
vergeleken met het effect van pakweg een nieuwe V&D-vestiging of een nieuwe
bowlingbaan. Dat komt volgens de onderzoekers doordat het belangrijkste product
van hoger onderwijs human capital is:
een hoogopgeleide bevolking. Het effect daarvan is niet gemakkelijk te meten.

Rotterdam heeft minste studentinwoners
Het rapport, dat TNO schreef in opdracht van de landelijke vereniging voor
studentenhuisvesters Kences, meldt verder dat Groningen naar verhouding de
meeste studenten telt: ? op de vier inwoners is student. Utrecht en Nijmegen
komen dicht in de buurt: daar is respectievelijk 23 procent en 21 procent van
de stedelingen student. Rotterdam zit als enige universiteitsstad onder de tien
procent studenten binnen de stadsmuren, maar Amsterdam (11,5 procent), Tilburg
(12,6 procent) en Eindhoven (12,7 procent) zitten er niet ver boven.

HOP, Bas Belleman