Toen Sanae Smaili (23) als kind een aflevering van de tekenfilm Dexter’s Lab op televisie zag, wist ze het zeker: zij wilde ook in een laboratorium werken. Na haar eindexamen startte ze met de opleiding biologie en medisch laboratoriumonderzoek (bml). ‘Ik ben altijd een praktijkmens geweest. Dat er binnen de opleiding veel ruimte was voor praktijkopdrachten, vond ik het grootste pluspunt van mijn studie.’

Ook in haar huidige werk, bij de werkgroep auto-immuundiagnostiek van de afdeling immunologie van het Erasmus MC, zit ze niet stil. ‘Per dag komen er ongeveer zestig patiëntenmonsters binnen. Die zijn bijvoorbeeld van mensen met huidziektes, reuma of leverproblemen. We kijken of deze patiënten autoantistoffen maken. Dat zijn antistoffen die gericht zijn tégen het eigen lichaam.’

Trots
‘Ik ben via mijn stage bij het Erasmus MC terechtgekomen. Zowel mijn eerste als tweede stage heb ik hier gedaan, bij de afdeling immunologie. Ik ben erg geïnteresseerd in auto-immuniteit. Mensen die een auto-immuunziekte hebben, worden aangevallen door hun eigen lichaam. Dat is vreemd en boeiend tegelijk. ‘Tijdens mijn tweede stage mocht ik onderzoek doen. Daarbij stond de vraag centraal of er veranderingen te vinden zijn in het immuunsysteem van mensen met een psychotische depressie. Is bij hen misschien sprake van auto-immuniteit? Uit de literatuur is bekend dat er vaker auto-immuunziekten voorkomen bij psychiatrische patiënten. Via mijn stagebegeleidster ben ik in contact gekomen met een psychiater van het UMC. Hij houdt zich onder andere bezig met patiënten met een psychotische depressie. Van deze groep had hij een aantal serummonsters die ik voor niets kon meenemen.’

Sanae deed met deze 116 monsters een interessante ontdekking. Zij stelde vast dat bijna een kwart (22 procent) van deze patiënten met een psychotische depressie auto-antistoffen aanmaakte tegen het GAD-enzym. Dat is veel hoger dan bij gezonde mensen. Het enzym GAD zet glutamaat om in twee andere stoffen (GABA en koolstofdioxide). Als het GAD te laag is en het glutamaat dus niet omgezet kan worden, kan dat een verstoring in de hersenen veroorzaken. En dat kan uiteindelijk leiden tot een psychotische depressie.

Sanae’s bevinding komt bovenop eerder onderzoek waarbij antistoffen tegen GAD werden gevonden bij patiënten met een stemmingsstoornis, zoals schizofrenie of een bipolaire depressie. ‘De resultaten van mijn onderzoek versterken het idee dat auto-immuniteit een rol speelt bij depressie. Toch is het niet zo dat het meten van GAD een diagnostische test kan zijn voor psychotische depressie.’ Bij 78 procent van de monsters werden immers [geen] antistoffen GAD gevonden.

Het onderzoek is gepubliceerd in een afstudeerscriptie die in mei werd beloond met de Zilveren Vlam, een jaarlijkse prijs van de Nederlandse Vereniging bioMedisch Laboratoriummedewerkers. De prijs bestaat uit een oorkonde en 150 euro. ‘Bovendien zal er een wetenschappelijk artikel over mijn onderzoek gepubliceerd worden. Alles bij elkaar is het een enorme eer.’ Ondanks dit succes en haar liefde voor het werken in een lab, overweegt Sanae een carrièreswitch. ‘Ik wil dit werk zeker nog wel een paar jaar doen, maar ik ben ook graag met mensen bezig. Dat mis ik in dit vak. Daarom denk ik erover na om op termijn sph (sociaal pedagogische hulpverlening) te gaan studeren.’

Curriculum Vitae
2005 – 2009 biologie en medisch laboratoriumonderzoek
2007 secretaresse Sint Franciscus Gasthuis
2008-heden kernanalist afdeling Immunologie in Erasmus MC
2010 winnaar Zilveren Vlam, de jaarlijkse prijs van de NVML (Nederlandse Vereniging van bioMedisch Laboratoriummedewerkers)