Het idee van een evc-procedure is simpel. Iemand die al jaren een eigen bedrijf heeft en alsnog een hbo-diploma small business wil halen, kan misschien aantonen dat hij in de praktijk al veel heeft geleerd. Zijn kennis wordt dan vastgelegd in een ervaringscertificaat. Daarmee kan hij een deel van de opleiding overslaan of in zijn curriculum vitae aantonen dat hij bepaalde vaardigheden inderdaad heeft verworven.

Lijkt eenvoudig, maar in de praktijk gaat veel mis met de ‘erkenning van verworven competenties’. In december constateerde de inspectie dat tot dan toe geen enkel certificaat aan alle kwaliteitscriteria voldeed.

Bovendien zijn de criteria zelf niet helder, vond de inspectie. Zo moet duidelijker zijn dat het evc-traject losstaat van de inschrijvingsprocedure aan een instelling. Een examencommissie mag bijvoorbeeld wel een aankomende student op grond van een evc-certificaat vrijstellingen geven, maar niet het certificaat zelf uitreiken. En dat gebeurt vaak wel. In eenderde van de gevallen is de examencommissie van een opleiding direct betrokken bij de erkenning van de verworven competenties.

Het ideaal is dat evc-certificaten gebaseerd zijn op landelijk erkende standaarden en dat een student met een certificaat terecht kan aan verschillende instellingen. In de praktijk is dat meestal niet zo. Omdat landelijke beroepsprofielen erg algemeen zijn wordt vaak het beroepsprofiel aan één specifieke opleiding gebruikt als maatstaf voor een evc-beoordeling. Waardoor studenten met een certificaat van de ene instelling niet terecht kunnen bij de andere.

Het ministerie gaat daarover afspraken maken met de universiteiten, hogescholen en roc’s. Bovendien moet de informatievoorziening aan kandidaten en medewerkers worden verbeterd, want volgens de inspectie is er nog te veel onduidelijkheid over de procedure. Daarnaast zullen bekostigde instellingen in hun onderwijs en examenregelingen moeten vastleggen wanneer en op welke gronden een evc tot vrijstellingen kan leiden.

Met de universiteitenkoepel VSNU zijn extra afspraken gemaakt. Op dit moment is de Open Universiteit de enige erkende evc-aanbieder in het wo. Binnen een aantal wetenschapsgebieden wordt de komende tijd met evc geëxperimenteerd.

Ook de Hogeschool Rotterdam reikt EVC's uit. Profielen schreef eerder over de fundamentele problemen die opduiken als je wilt bewijzen dat iemand competenties heeft verworven, legt de coordinator van het EVC-centrum aan de hogeschool uit. ‘Wat doe je als iemand zegt dat hij door zijn werk inmiddels over didac­tische vaardigheden beschikt? Zo iemand moet dan lesplannen kunnen laten zien, en laten blijken dat hij diverse theo­rieën over didac­tische werkvormen kent. Het is niet eenvoudig om vervolgens te bepalen wat die er­va­ringen waard zijn in vergelijking tot de competenties uit het bachelor­­profiel.’

De overheid maakte eerder bekend de komende drie jaar de kwaliteit van de evc’s te gaan bewaken. Volgend jaar doet de inspectie nieuw onderzoek.

HOP/EvdM