Als het kabinet zijn zin krijgt, gaat elke student die meer dan een jaar studievertraging heeft al in september drieduizend euro meer collegegeld betalen, in totaal zo’n 4700 euro. De instelling schiet daar weinig mee op. Die krijgt namelijk een subsidiekorting van zesduizend euro voor elke langstudeerder. Per saldo kost dat de universiteiten en hogescholen samen 370 miljoen.

Juist meer studieuitval
In een brief aan de Tweede Kamer noemt universiteitenvereniging VSNU dit de grootste bezuinigingsoperatie in het hoger onderwijs sinds de jaren tachtig. Het effect zal averechts zijn, voorspelt ze, en juist tot méér studieuitval leiden.
Een deel van de studenten die 4700 euro collegegeld moeten betalen, zal zijn studie afbreken in plaats van deze snel af te ronden. En een ander 'groot deel' zal juist langer studeren, verwacht de VSNU. Bijvoorbeeld door zich in te schrijven voor een andere opleiding, of zich tijdelijk uit te schrijven.

Minder stages en bestuurswerk
Voor persoonlijke ontplooiing – stages, bestuurswerk, internationale uitwisseling – zal minder tijd zijn en de zware bèta- en techniekopleidingen zullen vaker gemeden worden. Zeker als de basisbeurs in de masterfase wordt afgeschaft: bèta- en techniekstudenten volgen een tweejarige master en hebben daar dubbel zoveel last van. Ten slotte vreest de VSNU dat de waarde van het diploma onder druk komt te staan en er nieuwe diploma-affaires zullen volgen.
Als mogelijke alternatieven voor de langstudeerdersregeling noemt de VSNU: 'een andere opzet van de studiefinanciering', 'hoger collegegeld', 'kortere opleidingen in het hoger onderwijs' en 'een verdergaande taakverdeling en/of concentratie bij instellingen'.

Overgangsregeling
Ook de hogescholen willen dat de bezuiniging ongedaan wordt gemaakt. In een brief aan staatssecretaris Zijlstra waarschuwt de HBO-raad dat ook studenten met een normaal studietempo er de dupe van worden en dat er ten minste een overgangsregeling zou moeten gelden voor zittende studenten.
Als het kabinet onverkort vasthoudt aan de bezuiniging, willen de hogescholen trage studenten een 'in principe kostendekkend' instellingscollegegeld kunnen vragen. De precieze hoogte kan dan variëren, zodat instellingen betere individuele afspraken kunnen maken met langstudeerders. Om er niet bij in te schieten zou het instellingscollegegeld gemiddeld 7700 euro moeten bedragen, al noemt de HBO-raad dat bedrag niet in zijn brief.

Niet serieus
Voorzitter Guy Hendricks van studentenorganisatie ISO is teleurgesteld dat de HBO-raad nu al met een alternatief bezuinigingsvoorstel komt. 'Je bestrijdt het probleem van studievertraging op deze manier aan de achterkant in plaats van bij de wortel. We vinden dit geen serieus te nemen voorstel.'

'Van de pot gerukt'
Zijn LSVb-collega Sander Breur is minder diplomatiek: 'Dit is een ongelooflijke naaistreek van de hogescholen. Ze zijn op deze manier alleen met hun eigen belang bezig. Wie straks te lang over zijn bachelor doet, bijvoorbeeld na een verkeerde studiekeuze, kan geen masteropleiding meer betalen. Daarvoor krijg je al geen basisbeurs meer van dit kabinet en zou je, als het aan de HBO-raad ligt, ook nog eens 7700 euro collegegeld moeten betalen. Dat leidt tot enorme studieschulden. Dit is compleet van de pot gerukt.'

Vandaag wordt de hogeronderwijsbegroting in de Tweede Kamer besproken en zal ook de langstudeerdersregeling aan de orde komen.