Docent Wanda van der Est opent de deur van haar klaslokaal en dertien studenten – allemaal meisjes – stromen binnen. Op hun gemak kiezen de eerstejaars een plek en pakken hun tassen uit. Een enkele student legt een dik, rood theorieboek, getiteld Stemstoornissen, op tafel. De namenlijst wordt opgenoemd en de les kan beginnen. Tijdens het onderdeel perceptuele kenmerken illustreert de docent een aantal manieren van praten door het zelf voor te doen. Ze praat met een geknepen stem en door haar neus, wat gepaard gaat met veel rare gezichten. De studenten giechelen voorzichtig. Van der Est gaat rustig verder en vertelt over resonans, weerklank in de stem. Eén van de studenten vraagt zich af hoe het klinkt als iemand met te veel resonans praat. ‘Als een grot misschien?’, antwoordt ze zelf, en de klas lacht uitbundig. De docent laat vervolgens verschillende toonhoogtes en intonaties horen, en zet dan een filmpje op. Daarin is een voorbeeldgesprek tussen een logopedist en cliënt te zien. De logopedist in het filmpje vraagt haar cliënt een tekst over krekels voor te lezen. Achterin de klas fluistert een meisje tegen haar klasgenoot dat zij laatst dezelfde tekst gelezen heeft. Er vloeit een kort gesprek uit voort. Uiteindelijk mengtook docent Van der Est zich erin: ‘Ik ken het tekstje inmiddels uit mijn hoofd en kan het niet meer horen. Elke keer als het over die krekels gaat, denk ik: daar gaan weer.’

Kippenhok
Gedurende de les schrijven de studenten druk mee. Ook worden er geregeld vragen gesteld. Maar deze serieuze sfeer wordt verstoord als de docent vraagt of de studenten allemaal ‘oehoe’ willen roepen, op hoge toon. ‘Soms kan de stemkwaliteit van cliënten zo verslechterd zijn dat ze dit niet meer kunnen. De stembanden kunnen dan niet trillen en de hoogte in’, aldus Van der Est. De studenten hebben daar duidelijk geen last van. Met veel enthousiasme slaken zij zo hoog mogelijke kreten. Tijdens het rollenspel aan het slot van het college gaat het oefenen met de eigen stem door. De studenten splitsen zich op in duo’s. De één speelt de logopedist, de ander een cliënt. De klas verandert binnen enkele seconden in een kippenhok. Bij het ene duo worden woorden als ‘koffie’ en ‘hallo’ zo hard mogelijk uitgesproken, bij het andere moet de cliënt voorzetsels als ‘aan’, ‘in’ en ‘een’ vaak achter elkaar uitspreken. Tenslotte zijn er dan ook nog de cliënten die rare klanken produceren terwijl zij hun neus dichtknijpen. Het is op zijn zachtst gezegd een vermakelijke les te noemen.

Myrthe Hogenelst