Wisselaars zijn studenten die zich uitschrijven aan de ene instelling en elders opnieuw beginnen. Ze willen bijvoorbeeld iets met kinderen doen en stappen over naar een pabo. Of ze kunnen goed schilderen en gaan alsnog naar de kunstacademie. Of ze zijn na een jaar van hun eerste opleiding weggestuurd omdat ze te weinig studiepunten hebben gehaald.

Switch-cultuur
In 1998 kwam slechts twaalf procent van alle eerstejaars hbo’ers van een andere hogeschool. Door de jaren heen is dat aandeel gestaag opgelopen tot achttien procent van de studenten die dit jaar aan een hbo-opleiding zijn begonnen. De ‘switch-cultuur’ is onder studenten sterker geworden, meent een woordvoerder van de HBO-raad: 'Even een jaartje kijken hoe de opleiding bevalt.' Verder denkt hij dat hogescholen vaker een bindend studieadvies uitdelen.

Het aantal wisselaars loopt per instelling uiteen: tamelijk veel beginnen er aan de Hogeschool Inholland (28,1 procent) en de Hogeschool Windesheim (24,8 procent), terwijl minder wisselaars instromen aan de hogeschool van Arnhem & Nijmegen (14,5 procent), Saxion Hogeschool (14,7 procent) en Fontys Hogescholen (16,1 procent). Maar aan alle instellingen is het aandeel toegenomen.

Jonge studenten
Voor een deel valt het verschijnsel uit de statistiek te verklaren, stelt de HBO-raad. Hoe verder de cijfers in het verleden kunnen kijken, hoe vaker blijkt dat iemand al eerder een hbo-opleiding volgde. Maar daar valt het niet helemaal mee weg te redeneren: onder studenten jonger dan twintig is het aandeel wisselaars meer dan verdubbeld van 4,3 naar 9,5 procent. Met andere woorden, bijna één op de tien jonge studenten stapt tegenwoordig over.

Vooral aan pabo’s is het aantal wisselaars enorm. Misschien heeft de rekentoets daar iets mee te maken – wie in het eerste jaar wordt weggestuurd, kan het bij een andere hogeschool opnieuw proberen – maar dat verklaart niet waarom de lijn door de jaren heen zo langzaam stijgt. Aan kunstacademies schommelt het aandeel wisselaars overigens altijd al rond de twintig procent.

Mannen wisselen iets vaker dan vrouwen, maar het scheelt niet veel. Studenten van niet-westerse afkomst wisselen weer iets vaker. Mbo’ers doen het minder vaak dan havisten, terwijl vwo’ers maar in zeven procent van de gevallen zijn overgestapt van de ene naar de andere hogeschool.

HOP, Bas Belleman