De Tweede Kamer is het van harte met het kabinet eens dat het taal- en rekenniveau van leerlingen omhoog moet. Staatssecretaris Van Bijsterveldt en minister Rouvoet kregen donderdag brede steun voor de zogenoemde ‘referentieniveaus’ die ze willen invoeren voor taal en rekenen. Daarin staat per klas en per schooltype gedetailleerd beschreven wat scholieren moeten weten en kunnen. Scholieren die in het schooljaar 2013-2014 examen doen, moeten als eersten voldoen aan de nieuwe eisen. Ze doen een apart rekenexamen en hun taalniveau wordt in het vak Nederlands getoetst.

Afrekencultuur
Toch hadden de kamerleden veel vragen, onder meer naar de positie van leerlingen met dyslexie of dyscalculie. Ze zijn ook bang dat scholen in een 'toetsfabriek' met een 'afrekencultuur' dreigen te veranderen. De staatssecretaris sprak sussende woorden en zegde toe dat de invoering van de niveaus voorzichtig zal verlopen en vaker zal worden geëvalueerd.

Motie
Een aanvaring was er tussen staatssecretaris Van Bijsterveldt en haar partijgenoot Jan Jacob van Dijk. Die meent dat de verantwoordelijkheid voor een beter taalniveau niet uitsluitend moet liggen bij docenten Nederlands. Hij geeft de voorkeur aan een ‘integrale benadering’ waarin taalfouten bij alle proefwerken en examens meetellen. Met collega Jasper van Dijk van de SP diende hij daartoe een motie in.

'Docenten niet blij'
Maar Van Bijsterveldt liet zich niet overtuigen. Ze vindt het opleggen van integrale toetsing een te grote inbreuk op de didactische vrijheid van de scholen. Ze denkt dat docenten aardrijkskunde en geschiedenis er niet blij mee zullen zijn als ze hun leerlingen een onvoldoende moeten geven vanwege taalfouten. Bovendien zou het nakijkwerk meer tijd en deskundigheid vergen. De scholen mogen er wat haar betreft voor kiezen of ze taalfouten in schoolexamens willen meewegen. Maar bij het centraal schriftelijk examen, de verantwoordelijkheid van de overheid, vindt ze een taaltoets bij Nederlands afdoende. 'Daar examineren wij de vakken zelf en staat de inhoud van de vakken centraal.'

Onderzoek
Afgelopen dinsdag pasten de ‘Van Dijken’ hun motie enigszins aan. Ze vroegen daarin de regering 'te onderzoeken in hoeverre correcte spelling en grammatica op enigerlei wijze kan meetellen in de beoordeling van elk centraal eindexamenonderdeel'. Op die voorwaarde zegde ook de PvdA steun toe. Er zal binnenkort worden gestemd over de motie.

'Niet de bedoeling'
SP-kamerlid Jasper van Dijk laat weten dat het beslist niet zijn bedoeling is dat scholieren die goed zijn in een vak als geschiedenis, zakken voor hun proefwerk of examen als ze te veel taalfouten maken. 'Maar om ze helemaal niet mee te wegen is het andere uiterste, zeker nu we het taalniveau integraal willen verbeteren.'

HOP, Hein Cuppen