Wat is een studieschuld?
Iedere Nederlandse student heeft recht op studiefinanciering via de prestatiebeurs. Deze bestaat uit een basisbeurs, een studenten-OV plus een aanvullende beurs als het inkomen van je ouders te laag is om financieel bij te dragen. Als je je studie binnen een termijn van tien jaar met een diploma afsluit, hoef je de prestatiebeurs niet terug te betalen. Meestal krijg je een prestatiebeurs voor vier jaar, maar als je een associate degree van twee jaar of een verkort hbo-traject van drie jaar doet, is de prestatiebeurs beperkt tot twee en drie jaar. In sommige gevallen krijg je langer geld, bijvoorbeeld als je na het hbo een tweejarige master gaat doen. In dat geval ontvang je nog één jaar prestatiebeurs en is het tweede jaar van de master voor eigen rekening. Bovenop deze prestatiebeurs kun je bij DUO een rentedragende lening (max. 285 euro) en collegegeldkrediet (max. 142 euro) afsluiten. Daarmee bouw je een studieschuld op waarover je rente moet betalen. Ook mag je na het verlopen van je recht op studiefinanciering als ingeschreven student nog drie jaar lenen bij DUO (max. 853 euro per maand). Mocht je er niet in slagen een diploma te halen, dan eindig je altijd met een schuld en dat is een dure grap. De ontvangen prestatiebeurs wordt omgezet in een lening en het volledige bedrag moet mét rente worden terugbetaald.

Gemiddelde studieschuld: 14.657 euro
Op de Nederlandse hogescholen studeren 306.300 hbo’ers met studiefinanciering. In totaal hebben 161.400 studenten in het hoger onderwijs (hbo en wo) een lening bij DUO naast hun stufi, gemiddeld 469 euro per maand. Van deze groep hebben 102.800 studenten een lening naast hun prestatiebeurs (gemiddeld 375 per maand). De resterende 58.600 personen hebben geen recht meer prestatiebeurs. Zij lenen hun volledige studiefinanciering (gemiddeld 633 per maand). De gemiddelde studieschuld van de ‘borrowers’ is al jaren aan het toenemen. Van de ruim 80.000 personen die in januari 2011 begonnen met afbetalen is de gemiddelde schuld 14.657 euro. In 2010 lag het gemiddelde op 13.318 euro, in 2009 op 12.523, maar in 2004 bijvoorbeeld nog ‘maar’ op 7.939 euro. (bron: DUO)

Maximaal 853 per maand
Als je vier jaren stufi op zijn maar je nog studeert, dan kun je maximaal 853 euro per maand lenen. En dat dan weer niet langer dan drie jaar. Heb je nog wel stufi, dan is het maximum dat je per maand mag lenen 427 euro.

Lenen loont
Hoe hoger de opleiding, hoe hoger het inkomen. Hbo’ers (36.000 euro) verdienen gemiddeld 10.000 euro meer dan mbo’ers (25.000) (CBS). Lenen voor een studie is dus een prima investering.

Ja, ik beken schuld
80 procent van de studenten met een studielening weet hoe hoog zijn schuld is (nibud). Maar volgens studentenbond ISO is het veel dramatischer en heeft 60 procent geen idee hoe hoog zijn studieschuld is. Hoe kom je er nu achter waar de teller staat, hoeveel je maandelijks moet gaan aflossen of wat er gebeurt als de rentestand verandert? Op de site van DUO kun je uitrekenen wat je schuld gaat kosten, maar er zijn meer tools. Zoals de studieleenwijzer van het nibud en de superhandige site watkostmijnstudieschuld.nl.  

Spijt
Ook al levert een studie economisch veel profijt op, toch had 59 procent van de door nibud ondervraagde studenten liever minder geleend en ervaart 53 procent de lening als last. Weekblad Intermediair komt in een onderzoek onder 3.026 hoogopgeleiden tot de conclusie dat 30 procent van de mensen met een studieschuld in de eerste jaren na het afstuderen zuinig moest leven. 16 procent kon hierdoor in deze periode geen eigen huis kopen.

Lenen om relaxed te leven
27 procent van de studenten die leent, doet dat om een relaxed leventje te leiden. Ruim de helft leent omdat hun ouders financieel te weinig kunnen bijdragen. De studenten die juist niet lenen, willen geen grote schulden maken (78%) of zijn bang dat ze de schuld straks niet kunnen terugbetalen (42%) (Nibud).

Lenen voor de langstudeerboete
Valt de langstudeerboete onder het collegegeldkrediet? Jazeker, ook de 3000 euro langstudeerboete per collegejaar kun je lenen bij DUO. Je betaalt dit bedrag (door DUO ‘verhoogd wettelijk collegegeld’ genoemd) als je langer dan één studiejaar bent uitgelopen. In de meeste gevallen ben je dan al door je prestatiebeurs heen en kun je nog maximaal drie jaar lenen bij DUO, dus ook voor de langstudeerboete. Maar ben je op of na 1 september 2012 langstudeerder én heb je geen recht meer op een studielening bij DUO, dan is er een overgangsregeling. Je kunt dan tot 1 september 2014 gebruikmaken van het zogenaamde langstudeerderskrediet en zo de 3000 euro betalen. (bron: DUO)

Nerds zijn beter met geld
Vooral studenten die een technische studie volgen, hebben hun geldzaakjes op orde. Ze hoeven nooit een avondje stappen over te slaan uit geldgebrek. Hoe dat komt? De onderzoekers vermoeden een link met financiële discipline. De technische studenten geven zichzelf daar dan ook een bovengemiddeld cijfer voor. (bron: Student en Geld, ING, TNS/NIPO)

Esmé van der Molen