‘Er is een revolutie gaande in de kennis over de werking van het brein.’ Aan het woord is Anna Smit, onderwijskundige bij het Instituut voor Engineering en Applied Sciences. ‘Tot voor kort dachten wetenschappers dat de hersenen met twaalf jaar waren uitgegroeid. Nu weten we dat dat voor vrouwen rond het 23e en voor mannen pas rond het 25e levensjaar zo is. Met name de prefrontale cortex is bij de gemiddelde student die hier rondloopt niet uitontwikkeld en niet in balans met het gebied in het brein waar de emoties worden gereguleerd. En dat betekent nogal wat als het om leren gaat.
‘Concentratie, planning, discipline, reflectie, probleemoplossen en het aanbrengen van structuur gaan op deze leeftijd nog steeds niet vanzelf. Docenten en ouders moeten daarbij helpen. Zij zijn de externe prefrontale cortex. Een cruciale rol is weggelegd voor de studieloopbaancoach.’ Maar er is goed nieuws: studenten kunnen het wel leren. Hoe?

Breintips voor docenten:
1. Help bij het maken van een planning door het werk in kleinere porties te verdelen. Niet: een tentamen over acht weken, maar acht keer huiswerk.
2. Houd de student aan zijn afspraken. Geef hem die structuur.
3. Leren lukt alleen als een student zich veilig voelt. Benoem successen, al zijn ze soms nog zo klein. Veel sterker dan bij volwassenen werkt positieve feedback bij studenten beter dan negatieve.
4. Heb plezier in wat je doet. Dat helpt het brein om makkelijker te onthouden. Door vervelende ervaringen staat het brein niet open voor het leren van nieuwe dingen.
5. Informatie blijft het beste hangen in het episodisch geheugen, het geheugen van de eigen ervaringen. Maak je lessen persoonlijk, vertel uit je eigen ervaring, zorg dat de student persoonlijke ervaringen opdoet door kennis op een praktische manier aan te bieden. Zorg voor verrassingen in de les, gebruik veel voorbeelden.
6. Spreek zoveel mogelijk zintuigen aan. Met name de kracht van beelden is sterk.
7. Herhaal! Laat studenten vertellen waar de vorige les over ging.

Breintips voor studenten:
1. Maak samenvattingen, mindmaps, statistieken, grafieken en schema’s. Kortom: verbeeld teksten.
2. Praat met je medestudenten over de lesstof, niet alleen ná een toets, maar vooral ervóór!
3. Pauzeer regelmatig en
4. Voed je brein. Eet, drink en slaap regelmatig en wees matig met alcohol.

Smit: ‘Echt nieuw zijn deze inzichten natuurlijk niet. Maar dat deze tips het leren ondersteunen is nu wél bewezen. Het zou mooi zijn als kennis over breinvriendelijk leren hogeschoolbreed wordt aangeboden, bijvoorbeeld in het programma Studiesucces.’

Meer lezen? Eveline Crone, Het puberende brein, Huub Nelis & Yvonne van Sark, Puberbrein binnenstebuiten

Dorine van Namen