De HBO-raad is het in grote lijnen eens met de plannen die staatssecretaris Zijlstra heeft om het rapport van de commissie-Veerman uit te voeren, al benadrukken ze nogmaals dat het de vraag is of het onderwijs verbeterd kan worden zonder extra investeringen.

In een brief aan de staatssecretaris schrijven ze dat het inderdaad een goed idee is om de studiekeuzebegeleiding voor middelbare scholieren en mbo’ers te verbeteren. Dat zou voor minder uitval en beter presterende eerstejaars zorgen, omdat die dan een gerichtere studiekeuze zouden maken.Het hbo moet breed toegankelijk blijven voor middelbare scholieren met een havo- of vwo-diploma, vindt de HBO-raad.  Studenten moeten de kans krijgen zich tijdens hun studie te bewijzen. Maar wie gedurende de rit onvoldoende presteert of ongeschikt blijkt voor de beroepspraktijk, moet kunnen worden weggestuurd.

Onvoldoende voorbereid op hbo
Hogescholen zijn wel blij dat mbo'ers straks alleen een hbo-opleiding kunnen volgen als die op hun mbo-diploma aansluit. Tegelijkertijd vinden ze het vreemd dat minister Van Bijsterveldt van Onderwijs bepaalde mbo-4-opleidingen wil verkorten van vier naar drie jaar. Dan beginnen deze studenten straks alsnog onvoldoende voorbereid aan een hbo-opleiding, vrezen ze.
Nu universiteiten meer mogen selecteren, verwachten de hogescholen meer aanwas van vwo-scholieren. Voor die groep wil ze graag driejarige opleidingen ontwikkelen zoals de commissie-Veerman bepleitte, maar daarvoor willen ze studenten dan wel apart kunnen selecteren op motivatie en geschiktheid. Bovendien kunnen niet alle opleidingen voor vwo’ers worden ingekort naar drie jaar, waarschuwen ze. Daarbij komt dat hogescholen alleen meer vwo’ers kunnen herbergen als ze meer overheidsgeld krijgen.

Samenwerking ROC's uitbreiden
De HBO-raad steunt de plannen van het kabinet om de zogenaamde associate degree (AD) in te voeren als officiële graad, op voorwaarde 'dat er een einde komt aan het huidige ‘hybride’ karakter van de AD'. Dit tweejarige programma leidt nu enerzijds op voor de arbeidsmarkt, maar biedt tegelijkertijd ook de mogelijkheid om in te stromen in een hbo-bacheloropleiding. Als het aan de hogescholen ligt komt het accent meer op de arbeidsmarktkwalificatie van het associate degree te liggen en wordt de samenwerking met roc’s uitgebreid. Toch willen de hogescholen de eindregie over het AD niet uit handen geven, want het hoort wel bij het hoger onderwijs.
De studentenaantallen zijn met gemiddeld 25 studenten per Ad-opleiding nog wel erg laag, vindt de HBO-raad, die bovendien waarschuwt voor werkgevers die het Ad gebruiken om hun personeel voor een prikje bij te scholen: 'Het risico bestaat dat daarmee opleidingskosten van de private sector worden afgewenteld op de publieke sector'.

HOP, Marijke de Vries