‘Vorig jaar hebben we dertien I-labs gedraaid en we kijken er met tevredenheid op terug’, vertelt programmamanager Sandra Storm. ‘Van de studenten kregen we terug dat ze zich echt uitgedaagd voelden en dat het programma duidelijk meerwaarde had, zeker richting het afstuderen. Ook het enthousiasme van de opdrachtgevers was groot. Ze zouden graag allemaal weer meedoen en een aantal dóet ook weer mee. Het nieuwe programma is iets aangepast. De hogeschool profileert zich inmiddels op zes thema’s waarop het onderwijsprogramma is toegespitst: integrale gebiedsontwikkeling, zorginnovatie, talentontwikkeling, sustainable solutions, creative professions (met focus op cultural diversity) en business development. Niet alleen I-labs, maar ook keuzevakken, minoren en lectoraten zullen zich naar deze prioriteiten moeten voegen.’

Open einde
Storm: ‘I-labs gaan uit van open vraagstukken. Er is van tevoren niet vastgesteld hoe het eindproduct eruit moet zien. Dat bleek moeilijk te zijn. Studenten hebben drie jaar lang recepten uitgevoerd en moesten nu een gerecht verzinnen.’
Daar kan Paulien Hoogenraad (22) over meepraten. De vierdejaars verpleegkunde volgde de I-lab Beweegtuin. ‘Van tevoren kregen we alleen mee dat het thema een beweegtuin was voor kwetsbare ouderen. Hoe die eruit moest komen te zien, was aan ons. Die vrijheid was leuk maar maakte ook onzeker. In het begin dachten we dat we een echte fysieke tuin zouden gaan inrichten, daarna veranderde dat in het plan om een maquette te maken en uiteindelijk hebben we onderzoek gedaan en een plan van aanpak geschreven voor de opdrachtgever, thuiszorgorganisatie De Zellingen. Een lesje in haalbaarheid, ja.

‘Het I-lab heeft een internationaal tintje gekregen en dat vond ik heel interessant. We hebben een posterpresentatie gehouden op een congres in Finland, Belgische studenten op bezoek gehad en een deel van onze groep ging een maand naar China, ik ook. We hebben ons laten inspireren door Chinese ouderen die dagelijks in parken tai chi beoefenen en leven volgens het principe van yin en yang, het zoeken naar balans. In de aanbevelingen komt dat terug. We adviseren om ouderen beweging aan te bieden door middel van beweegtoestellen, maar weten nu ook dat zintuiglijke prikkeling, door natuur en dieren bijvoorbeeld, een mens net zo goed in beweging kan zetten.

‘Ik kom zelf van het vwo en wilde geneeskunde studeren, maar ik werd twee keer uitgeloot. Daarom zocht ik in mijn hbo-opleiding wel de extra uitdaging. Die heb ik in het I-lab absoluut gekregen. Door die internationale contacten leerden we om presentaties in het Engels te houden en ik zag onze groep als een echte leer-werkgemeenschap waarin studenten, maar ook docenten en lectoren participeerden.’

Over de eigen heg kijken
Behalve dat een I-lab ‘uitdagend’ moet zijn voor de ambitieuze student, is het ook de bedoeling dat er instituuts- of opleidingsoverstijgend wordt gewerkt. ‘Dat is niet in alle gevallen gelukt’, vertelt Storm. ‘De I-labs Smart Energy, Floodcontrol, Talent in uitvoering, Transformers Rotterdam en Gezond Rotterdam-Centrum Jeugd en Gezin waren multidisciplinair in de zin dat er studenten van verschillende instituten aan deelnamen. Dat ging niet vanzelf, studenten hebben echt een duwtje nodig om over hun eigen heg te leren kijken.’

‘De Beweegtuin was niet multidisciplinair’, vertelt Paulien Hoogenraad. ‘We begonnen wel met studenten van verschillende opleidingen, maar al snel bleven alleen de verpleegkundigen over. Daar waren dan wel weer een paar veertig- en vijftigplussers bij, dus die diversiteit was er wel.’ Er wordt weleens gezegd dat I-labs een grote investering zijn voor een relatief kleine groep studenten. ‘Dat zal ik niet ontkennen’, zegt Storm. ‘Maar we hebben ook allerlei ondersteuning voor studenten die dreigen uit te vallen of een extra steuntje nodig hebben. De ambitieuze student is net zo goed een doelgroep die recht heeft op een specifiek aanbod. Bovendien wordt er voor dit programma geen geld onttrokken aan het reguliere onderwijs. We hebben Sirius-gelden gekregen om te experimenteren met nieuwe methodieken en didactiek die hopelijk zullen doorsijpelen in het reguliere aanbod. Een gedifferentieerd onderwijsaanbod, dat is toch waar we naartoe gaan.’

Dorine van Namen

Wat is een I-lab?
Een Innovation Lab is een project in het vierde jaar waarin studenten, docenten en lectoren vanuit verschillende vakgebieden werken aan een gezamenlijke vraag van een echte opdrachtgever. I-labs maken deel uit van een honoursprogramma waarbij de student naast een I-lab ook een aangepast afstudeerprogramma volgt. Studenten die dit programma in z’n geheel volgen, krijgen bij het afstuderen een honoursdegree als aantekening op het diploma. Voor deelname moet je voldoende gemotiveerd zijn en geen studieachterstand hebben. In 2010 begonnen 150 studenten met een van de dertien I-labs, 119 maakten het af. Daarnaast waren er 41 docenten en dertien lectoren bij betrokken. De HR ontving voor de periode 2010-2014 2,7 miljoen subsidie van Sirius. In 2009 heeft de hogeschool zelf twee miljoen vanuit het Innovatiefonds geïnvesteerd. Vanaf 2013 hoopt de HR dat tien procent van de minorwaardige studenten deelneemt aan een I-lab en vijf procent van alle afstuderenden een honoursdegree haalt. In dat jaar moeten alle instituten een honoursprogramma voor het eerste t/m het vierde jaar hebben. Momenteel hebben tien van de elf instituten een programma in ontwikkeling. Staatssecretaris Zijlstra vindt dat in 2014 één op de tien studenten moet meedoen aan honoursprogramma’s. Het landelijke Siriusprogramma heeft als doelstelling vijf procent studenten met een honoursdegree.