Woensdagavond lekte het lang verwachte onderzoek uit dat de Onderwijsinspectie samen met accreditatieorganisatie NVAO instelde naar vijf opleidingen van de Hogeschool Inholland. Aanleiding voor het onderzoek was het gesjoemel met diploma’s bij de Haarlemse opleiding media- en entertainmentmanagement (MEM). Langstudeerders waren daar aan een diploma geholpen terwijl een deel van hen dat niet verdiende.

Van vier opleidingen van Inholland – de opleidingen bedrijfseconomie en MEM in Haarlem en commerciële economie en vrijetijdsmanagement in Diemen – staat volgens de inspectie vast dat ze de wettelijke voorschriften en interne regels niet hebben nageleefd. Hun eindniveau is bovendien onvoldoende: 'een aanzienlijk deel' van hun afgestudeerden – 39 procent om precies te zijn – had geen diploma mogen krijgen.

Dat laatste blijkt uit onderzoek van een NVAO-commissie die het eindwerk van drie lichtingen afgestudeerden onder de loep nam. Van 114 alumni die een alternatief afstudeertraject volgden, had 55 procent een onvoldoende moeten krijgen. Van de ‘normaal’ afgestudeerden gold dit voor 22 procent.

De inspectie noemt alle vier de opleidingen 'zeer zwak'. Staatssecretaris Zijlstra zou zich door de NVAO moeten laten adviseren over de intrekking van hun accreditatie, schrijft ze in het ruim tweehonderd pagina’s tellende rapport. Ook zou hij ze kunnen beboeten omdat ze ten onrechte diploma’s hebben uitgereikt. Bij de Rotterdamse MEM-opleiding, de vijfde die werd onderzocht, lijkt het niveau wel in orde, al worden ook hier niet alle regels nageleefd.

Maar net als eerder de commissie-Leers, die het gesjoemel bij MEM in opdracht van Inholland onderzocht, vindt de inspectie niet dat er bij Inholland frauduleus is gehandeld. 'De inspectie heeft geen aanwijzingen dat medewerkers moedwillig regels hebben geschonden met het oogmerk daar zelf beter van te worden. De aangetroffen tekortkomingen vinden hun oorzaak hoogstens in onzorgvuldig gedrag en ondoordacht handelen.'

Inholland werkt volgens de inspectie hard aan verbetering, al zijn de vele tekortkomingen niet 'in een handomdraai' te herstellen. De koers van het nieuwe college van bestuur is hoopgevend en maakt duidelijk 'dat binnen Inholland een grondige verandering in denken plaatsvindt'.

Collegevoorzitter Terpstra laat telefonisch weten dat Inholland het rapport van de inspectie zonder voorbehoud accepteert, maar dat de bevindingen vooral betrekking hebben op het verleden. 'Wij zijn al druk bezig de rotzooi op te ruimen.'

Dat is ook de teneur van het persbericht van Inholland, waarin Terpstra stelt: 'Bij het aantreden van dit College van Bestuur hebben we al snel geconstateerd dat de kwaliteit van het onderwijs niet op orde was. Daar hebben we forse maatregelen op genomen. We zijn enorm blij dat de Inspectie dat onderkent en ondersteunt. Er gaat bij Inholland geen student meer de deur uit zonder deugdelijk diploma. Daar sta ik garant voor.'

Inholland maakte vorige week bekend dat ze negen opleidingen afbouwt op soms meerdere locaties. Daarbij hoort ook de opleiding commerciële economie in Diemen. Alle gedupeerde studenten krijgen een aanvullend programma aangeboden. Daarover is Inholland onder meer in gesprek met studentenorganisatie ISO, die hun belangen behartigt.

Het inspectieonderzoek naar alternatieve afstudeertrajecten elders in het hbo wordt naar verwachting vandaag openbaar. Maar in het deelrapport over Inholland staat al wel te lezen dat er nog vier opleidingen zijn waarover de inspectie zich grote zorgen maakt. Alleen heeft de NVAO daar nog geen onderzoek naar het bereikte eindniveau gedaan. Toch durft de inspectie al wel de stelling aan 'dat het stelsel van interne en externe kwaliteitsvoorzieningen op dit moment niet altijd kan garanderen dat zwakke plekken tijdig worden gesignaleerd en gecorrigeerd, en dat ook het accreditatiestelsel hier kennelijk niet altijd in kan voorzien'.

En: 'Er lijkt breder in het bekostigd hbo onvoldoende discipline in de naleving van wettelijke voorschriften die essentieel zijn voor de bewaking van het afstudeerniveau.'

HOP, Hein Cuppen