Door Esmé van der Molen

Op kousenvoeten loopt een speler het spelershome van Excelsior binnen. De training is net achter de rug. Er staan kannen smoothies voor de spelers klaar en de tafel is gedekt voor de lunch van de staf. Een andere speler wandelt in zijn boxershort naar binnen en uit de kleedkamer klinkt gelach. Het is gezellig bij Excelsior. Ontspannen. Dat het nu vrijdag is en aanstaande zondag de thuiswedstrijd tegen FC Twente op de agenda staat, doet niks af aan de gemoedelijke sfeer. Aanvoerder en middenvelder Ryan Koolwijk meldt zich voor het interview. Excelsior doet sinds dit seizoen weer mee in de eredivisie en een van de uitblinkers van het jonge elftal is middenvelder Koolwijk. Hij is samen met Jordy Clasie de vaste nemer van corners en vrije trappen en staat vaak aan de basis van doelpunten. Bovendien miste hij dit seizoen nog geen enkele wedstrijd.

Na een flitsend begin in de eredivisie keerde het momentum van Excelsior al in de herfst. Met name bij uitwedstrijden kon de ploeg geen punten halen. Op het moment dat Profielen Ryan Koolwijk spreekt, staat zijn ploeg zestiende op de ranglijst. Als Excelsior niet meer stijgt, dan zal het zijn plaats in de eredivisie moeten verdedigen in de nacompetitie. Degradatie naar de Jupiler League is niet ondenkbaar. ‘We begonnen heel goed, maar de resultaten werden al snel minder’, vertelt Ryan Koolwijk in het spelershome. ‘Excelsior is een kleine club in het betaald voetbal. Ik geloof dat we de kleinste begroting van de eredivisie hebben. We hebben een heel jonge groep die nauwelijks eredivisieervaring heeft. Dan moet je niet raar opkijken dat we de resultaten van het begin niet hebben kunnen vasthouden. Natuurlijk willen we ons het liefst rechtstreeks handhaven in de eredivisie, maar anders zetten we alles op alles in de nacompetitie.’

In hoeverre wordt succes in het voetbal bepaald door motivatie en mentale kracht? ‘Voor een heel groot deel. Ik heb met supergoede voetballers gespeeld, maar de meeste van hen zijn niet verder gekomen dan het amateurvoetbal. Om de top te halen moet je mentaal sterk zijn. Je moet weerbaar zijn, tegenslagen kunnen incasseren. De een kan dat beter dan de ander.’

Is er een mentale verklaring voor het feit dat jullie bijna altijd verliezen als jullie uit spelen? Hebben jullie een Calimero-complex omdat jullie nog maar net uit de Jupiler League zijn geklommen.
‘Nee hoor, we hebben geen Calimero-complex. Waar het wel aan ligt, is moeilijk te zeggen. Als je thuis speelt, heb je je vaste rituelen voorafgaand aan de wedstrijd. Speel je uit, dan is dat lastiger. Sowieso heb je een busreis, vaak van een paar uur. Zelf heb ik niet zoveel rituelen voor de wedstrijd, maar ik moet wel de knop kunnen omzetten. Sommige jongens pokeren tijdens de busreis. Ik doe daar nooit aan mee, omdat ik weet dat ik dan minder gefocust raak. Los van dit mentale verhaal, spelen we thuis op kunstgras en bij alle andere ploegen niet – behalve bij Heracles. Misschien is dat ook een verklaring.’

Je bent aanvoerder. Hoe geef je dat aanvoerderschap binnen en buiten het veld vorm?
‘Als aanvoerder ben je het verlengstuk van de trainer (Alex Pastoor, red.). Hij bespreekt technische en tactische zaken met mij die ik meeneem naar het veld. Ik heb ook een voorbeeldfunctie, zowel op het veld als daarbuiten. Als iemand zijn rommel laat liggen, dan is het aan mij om hem erop te wijzen. Voordat de wedstrijd begint, hoor je vaak dat aanvoerders hun elftal oppeppen met een hoop geschreeuw en hilarisch gedoe. Zo ben ik niet. Ik ben een rustig persoon. Ik geef iedereen een hand, wens ze succes en ga dan lekker voetballen.’

Ben je ook een vertrouwenspersoon van de jongens?
‘Dat is niet nodig. We zijn een hechte groep en bespreken veel dingen onder elkaar. Ikzelf neem daarin als aanvoerder geen aparte positie in. Ik ben niet méér ‘vertrouwenspersoon’ dan elke andere speler in de groep. Dat toont wel aan hoe goed we met elkaar omgaan en elkaar steunen.’

Je houdt echt van Excelsior.
‘Jazeker, ik ben aan deze club gehecht.’

Maar je gaat na dit seizoen wel weg.
‘Die kans zit erin. In ieder geval loopt mijn contract deze zomer af en er is interesse in mij.’

Feyenoord schijnt een van de geïnteresseerde clubs te zijn.
‘Feyenoord volgt mij al een paar jaar. Of het wat wordt, weet ik niet. Ik heb laatst in de krant gelezen dat dat afhangt van welke spelers er komen en vertrekken, en of er plek is op mijn veldpositie. Ik zal het zien.’

Maar is Feyenoord voor jou ook een aantrekkelijke partij?
‘Het lijkt me duidelijk dat Feyenoord, met zijn legioen, een van de grootste clubs van Nederland is, ook nu het niet zo lekker gaat. Dat komt heus wel weer goed. Feyenoord blijft een geweldige club om voor te spelen.’

Drie jaar geleden had FC Twente interesse in jou , maar je besloot bij Excelsior te blijven . Hoe kijk je op die beslissing terug?
‘Natuurlijk zijn er momenten dat ik me nog eens op het hoofd krab. Als ik Twente zie spelen in het Europese voetbal bijvoorbeeld. Maar ik vind nog steeds dat ik de juiste beslissing heb genomen. Het was niet zeker dat ik daar een basisplaats zou krijgen, en ik denk dat ik op het veld meer leer dan op de bank.’

Naast voetballer ben je ook afgestudeerd in commerciële economie, richting sportmarketing en management, aan de Topsportacademie van de HR. Hoe was het om je studie met het voetbal te combineren?
‘In het begin ging dat prima. Maar toen ik aan mijn scriptie werkte en Excelsior promoveerde, werd het een stuk moeilijker. Gelukkig was ik bijna klaar en vond ik het zonde om het op te geven. Ik ben heel goed begeleid in die lastige fase. Zonder die begeleiding had ik mijn studie niet in vijf jaar gehaald.’

Hoe denk je je studie te gaan gebruiken?
‘Het lijkt me onverstandig als ik me op twee dingen richt. Daarom kies ik de komende jaren volledig voor het voetbal. Wat het daarna wordt, weet ik nog niet. Ik zou het liefst aan de slag gaan in de voetballerij, maar het zelfstandig ondernemerschap trekt me ook.’

Het betaalde voetbal als sector verkeert in grote financiële problemen. Hoe kijk jij als voetballer met een economische achtergrond aan tegen deze problemen?
‘Voetbalclubs worden door publiek en media afgerekend op hun sportieve resultaten. Ik denk dat dat ertoe heeft geleid dat clubs grote uitgaven hebben gedaan om dat sportieve succes te bereiken. Ze kochten dure spelers aan, die vervolgens niet uit de verf kwamen. En met het uitblijven van resultaat werd het ook financieel minder, bijvoorbeeld doordat een club geen Europees voetbal mocht spelen. Zo is een opeenstapeling van problemen ontstaan. Hoe het wel moet? Op het geld letten. Hier bij Excelsior draait voorzitter Simon Kelder elke cent om. Als wij vanuit de spelersraad een verzoek hebben, kijkt hij eerst naar de kosten. Ook moeten clubs meer focussen op eigen kweek. Geen dure spelers kopen, maar talent opleiden.’

Nog even en je vertrekt waarschijnlijk bij Excelsior. Veteranen als Robin van Persie en Mounir El Hamdaoui hebben weleens gezegd dat ze hun carrière willen afsluiten bij de club waar ze begonnen zijn. Kun jij je dat voorstellen?
‘Jazeker. Van oud-spelers hoor ik weleens hoe het er bij andere clubs aan toe gaat. Als daar twee of drie keer op rij wordt verloren, ontstaat er paniek en gaat iedereen naar elkaar wijzen. Dat is bij Excelsior niet het geval. Hier is het altijd gezellig.’

De vloek op uitwedstrijden is inmiddels gebroken. Tegen FC Heerenveen werd met 2-3 gewonnen. Elders op deze site kun je meer lezen over de samenwerking tussen de Hogeschool Rotterdam en Excelsior.

Nog een nagekomen nieuwtje: Koolwijk tekende voor drie seizoenen bij de Nijmeegse club NEC en gaat daarmee zijn coach van Excelsiot achterna, Alex Pastoor. Het werd dus niet Feyenoord.