De vorige minister van OCW heeft beloofd dat schakelstudenten tegen het gewone collegegeldtarief bij de universiteiten terechtkunnen, maar die denken daar anders over. Als het aan hen ligt, gaan schakelstudenten veel geld betalen voordat ze aan hun masteropleiding mogen beginnen, meldde actualiteitenprogramma EenVandaag vorige week.

Wrang
Vooral voor hbo-studenten is dat hoge tarief wrang: zij moeten vrijwel allemaal een schakelprogramma volgen. Maar ook universitaire bachelors die van richting willen veranderen, komen voor hoge kosten te staan. Dus is het een interessante vraag hoeveel schakelstudenten er zijn. Als het er weinig zijn, waar doen de universiteiten dan moeilijk over? Maar als er juist veel zijn, waarom is er dan geen geld voor deze groep?

Het blijkt geen eenvoudige vraag. Zelfs universiteitenvereniging VSNU weet het niet, zegt een woordvoerder. Want schakelstudenten worden momenteel niet geregistreerd als 'schakelaars'. Ze staan in de statistieken tussen de eerstejaars bachelorstudenten. Dat verklaart ook de hoge tarieven: universiteiten krijgen geen bekostiging meer voor studenten die aan hun 'tweede' bachelor beginnen.

7552
Toch zijn er een paar gegevens bekend. Vorig studiejaar begonnen er 7.552 studenten met een hbo-diploma aan een universitaire master. Die hebben waarschijnlijk allemaal 'geschakeld'. Het werkelijke aantal hbo-schakelstudenten ligt dan – volgens de Onderwijsinspectie – anderhalf tot twee keer hoger, want lang niet iedere schakelstudent haalt de eindstreep van het schakeltraject. Dus zouden er tussen de elf- en vijftienduizend schakelaars met een hbo-diploma zijn.

Dat klopt ook met een ander getal. Uit de Studentenmonitor blijkt dat twintig procent van de ouderejaars hbo-studenten een universitaire master ambieert. Neem daarbij in ogenschouw dat er jaarlijks zo'n 67 duizend hbo-diploma's worden uitgereikt. Dan zouden er 13.400 schakelstudenten uit het hbo komen.

Daar komen de universitaire studenten nog bovenop, die een half of een heel jaar moeten 'schakelen' voordat ze aan een masteropleiding mogen beginnen die niet helemaal op hun eigen bachelor aansluit. Ook daarvan kennen de universiteiten het aantal niet; in een oud rapport van de Onderwijsinspectie uit 2007 staat alleen dat dit aantal 'gering' is. Zelfs als één op de tien afgestudeerde bachelors zou moeten schakelen, dan zijn het er hooguit 2700.

80.000.000
Dus zijn er naar schatting ongeveer vijftienduizend schakelstudenten: minstens veertienduizend, en misschien zelfs achttienduizend. Vermenigvuldig dat met de overheidsbekostiging per student (volgens de VSNU 5372 euro) en dan blijkt het financiële probleem in de orde van grootte van tachtig miljoen euro.

Het zou een stuk rustiger worden in de universitaire masteropleidingen als hbo'ers door de hoge tarieven voor schakelprogramma's niet meer naar de universiteit gaan. Achttien procent van de totale instroom in masteropleidingen komt nu uit het hbo.

HOP, Bas Bellema