Fotografie: Frank Hanswijk

De studenten sloten hiermee een collegereeks over coaching en training af waarin zij met de theorie van managementgoeroe Covey in aanraking waren gekomen.

'Alles chill? Chill? Relax… Ali B op de hogeschool, een rapper! Jullie zijn niet echt opgeschoten hè?' Zo opent Ali B zijn gastles en hij heeft meteen de lachers op zijn hand. Om snel daarna een wat serieuzere toon aan te slaan als hij vertelt hoe hij in contact is gekomen met het gedachtegoed van Covey.

Verslaafd
'Ik was verslaafd, zoals jullie waarschijnlijk wel weten', vertelt Ali. 'Aan blowen, gokken, dealen. Toen ik ermee wilde stoppen, merkte ik dat dat alleen kon door het negatieve gedrag te vervangen door wat anders. Ik startte met gezond leven. Fruit in plaats van hasj en dat was het moment dat mijn persoonlijke ontwikkeling begon. Ik kreeg interesse in boeken die me verder konden helpen.

'Nu denken jullie natuurlijk: “Eeej, die Ali leest gewoon boeken man, dat wist ik echt niet!” Want, ja, ik koop elke maand een boek over persoonlijke groei. Op een dag zag ik de pocketuitgave van het boek van Steven Covey en dat was het begin. Uiteindelijk hielp Covey me om leiding te geven aan mijn eigen leven.'

Pro-actief en darmflora
'De eerste drie stappen die Covey beschrijft, zijn bedoeld om onafhankelijk te worden. Pas daarna kun je toewerken naar wederzijdse afhankelijkheid. Weten wat je zelf wilt voordat je samen iets kunt bereiken dat je alleen niet had gekund.

'De allereerste stap is: Wees pro-actief. Ai, geen woord dat ik normaal gesproken gebruik: proactief. Wat is dat voor een woord? Ik vond het klinken als een drankje voor goede darmflora. Maar goed: Het betekent eigenlijk: Als je doet wat je altijd hebt gedaan, zul je krijgen wat je altijd hebt gekregen. En dat wilde ik dus niet meer.

'Daarna begon ik te begrijpen dat er ruimte is tussen, ja, hier komen weer van die woorden, je begrijpt toch?: stimulus en respons. Ik was gewend om me te laten leiden door de situatie. Nu weet ik dat je altijd iets te kiezen hebt. Zelfs als iemand een pistool tegen je hoofd houdt om je te laten zeggen: “Ali is de beste en, vooral, Ali is de knapste”, dan nog kun je ervoor kiezen om dat niet te doen. Jíj kiest hoe je met een situatie om wilt gaan.'

Tips voor leidinggevenden
'Medewerkers gehoorzamen hun baas vaak uit angst. Ik vind dat een neppe manier van leidinggeven. Maar als je wilt dat iemand gaat, ook als jij er niet bent, dan moet hij zien hoe zijn leven of zijn werk zou kunnen zijn. Hij moet z'n droom zien. En daarom is het belangrijk dat je diepste waarden duidelijk worden. En die worden duidelijk door je af te vragen hoe je na je dood herinnerd wilt worden.

'Wil ik dat m'n zoontje zegt: “Pa, je had vette bling bling in het leven, maar je was er nooit?” Of dat m'n moeder denkt: “Klootzak-kind, waarom kwam je nooit bij me eten?” Nee, dat wil ik niet. Ik heb geleerd m'n eigen kernwaarden te formuleren: humor, inspiratie geven en familie. En nu ben ik in staat om succes te hebben met voorbedachten rade. Ik weet nu wat ik doe en waarheen ik wil, terwijl m'n eerste successen louter toevalstreffers waren. Ik had een hit, maar geen idee wat ik had gedaan.

Oogarts
'Een echte leider stelt vragen om te weten wat jij weet en luistert goed en met inlevingsvermogen om te begrijpen wat jij voelt. Vergelijk het met een oogarts naar wie je toegaat omdat je niet goed ziet. Die oogarts kan zeggen: Hier heb je een bril. Je schiet er natuurlijk pas wat mee op als die oogarts de sterkte van je ogen meet en je dan een bril geeft. Dat is wat een goede leidinggevende moet doen.'

Het betoog van Ali B is meeslepend en grappig. Er wordt veel gelachen terwijl zijn verhaal serieus is. 'Ik hoor van m'n collega's dat ze je graag als docent aan ons team willen toevoegen', besluit organiserend docent Clementine Kommers. 'Ik ben geen schoolvoorstander', reageert Ali, 'maar ik denk wel dat ik een goede leraar zou zijn. Als ik wiskunde zou geven, zou ik zeggen: je moet de les na afloop samenvatten in een rap, of met een tekening, of wat het ook maar is waar je goed in bent en wat je wél leuk vindt. Wedden dat je dan wel oplet?' Om zelf de daad bij het woord te voegen en met een geïmproviseerde rap zijn gastcollege af te sluiten.

Dorine van Namen