In 2012 en 2013 zullen universiteiten en hogescholen zichzelf deels moeten redden met de eigen reserves. “Het is een heel korte dip in de financiering.” Pas in 2015 zijn bezuinigingen en herinvesteringen in het onderwijs met elkaar in evenwicht, gaf Zijlstra toe. Kunnen die investeringen niet gelijklopen met de bezuinigingen wilde D66-kamerlid Van der Ham weten. Daar voelden ook SGP-kamerlid Dijkgraaf en SP-kamerlid Van Dijk wel wat voor. Dan hoeven instellingen hun mensen niet op straat te zetten, zoals ze nu vrezen.

Boete direct investeren
“Ik sta open voor goede ideeën, maar ik heb er zelf ook lang over nagedacht en ik heb geen oplossing gevonden”, zei Zijlstra. “Als de Kamer een prachtige pot geld vindt, sta ik daar altijd voor open, maar ik zie hem niet.” Wat hij volgend jaar en het jaar erop bespaart in het hoger onderwijs door onder meer de langstudeerboete voor studenten en instellingen in te voeren, wordt meteen geïnvesteerd in andere delen van het onderwijs. “Als ik de investeringen in het hoger onderwijs naar voren haal, dan zal ik moeten bezuinigen op bijvoorbeeld het mbo”, stelde hij.

Volgens Zijlstra kunnen hogescholen en universiteiten de barre tijd doorkomen door te putten uit hun reserves die instellingen kunnen benutten voor onvoorziene omstandigheden. Dat instellingen waarschuwen voor ontslagen vindt hij dan ook overtrokken.

In een bericht van de Volkskrant noemt Zijlstra de Radboud Universiteit in Nijmegen als voorbeeld. Die claimt dat ze 20 miljoen euro moet snijden , maar volgens Zijlstra gaat het om niet meer dan 7,4 miljoen. Tegelijk heeft de Radboud een eigen vermogen van 302 miljoen, waarvan 70 miljoen liquide is en niet vastzit in bijvoorbeeld gebouwen. 'Dat is voor tegenvallers. Dan is het gek dat je zegt: we gooien ons op één grootste kapitaal – het personeel – er uit', tekent de Volkskrant op uit de mond van Zijlstra.

CDA Geërgerd
Zijlstra kreeg steun van CDA-kamerlid De Rouwe, die zich geërgerd had aan de lobby van de VSNU en de HBO-raad die claimen dat zij duizenden docenten moeten ontslaan: “Ze leggen direct hun personeel in de waagschaal”. Ook vind hij dat de instellingen “studenten voor hun eigen karretje spannen”.

De Rouwe sprak de hoop uit “dat instellingen net zoveel energie in de uitvoering van de langstudeermaatregel zullen steken als in de demonstratie van vrijdag”.

Ook PVV-kamerlid Beertema was kritisch op de onderwijsinstellingen. Hij wilde weten hoe de staatssecretaris tegen de “financiering voor zijn feestje van vrijdag” aankijkt. “Instellingen geven niet alleen collegevrij, sommigen zetten ook bussen in.” Zijlstra was het met hem eens dat dit niet meteen de meest doelmatige besteding van onderwijsgeld is, “maar er bestaat ook zoiets als een stakingsrecht en we moeten ook niet te strak aan de wind zeilen”.

HOP, Marijke de Vries / VK