D66 wil de langstudeerboete afschaffen in ruil voor een leenstelsel?
'Klopt, en dat wilden we bij de vorige verkiezingen ook al. Het is vervelend voor studenten dat ze daardoor meer aan hun studie moeten bijdragen, maar het gaat ons ook om een cultuurverandering: scholieren moeten een bewustere studiekeuze maken. Overigens wordt het een sociaal leenstelsel, met een langere terugbetaaltermijn dan de huidige vijftien jaar. Als het je ook binnen twintig jaar niet lukt om af te betalen wordt de lening kwijtgescholden. Je zit er dus niet je hele leven aan vast.

Verder gaan we kijken of we sommige afgestudeerden tegemoet kunnen komen bij de afbetaling. Bijvoorbeeld als ze in de gezondheidszorg gaan werken. Het bedrag hangt af van het financiële plaatje van ons hele verkiezingsprogramma. Dat is nog niet gepubliceerd. We willen in elk geval goed regelen dat je met een studieschuld niet in de knoop komt als je bijvoorbeeld een hypotheek wilt afsluiten. Zo'n studieschuld moet niet tegen je gebruikt worden.'

Komt het geld dat de basisbeurs oplevert ten goede aan het hoger onderwijs?
'Daar moet je niet te star in zijn: het wordt wel weer in het onderwijs gestoken. Sommige problemen in het hoger onderwijs zijn al in het voortraject ontstaan, dus daar kan een extra investering ook heel nuttig uitpakken. We moeten onze euro's op de beste manier uitgeven.'

Afgelopen week werd het ov-reisrecht van studenten met twee jaar ingekort, is er een kans dat dat door D66 ongedaan wordt gemaakt?
'Tja, we moeten nu eenmaal keuzes maken. Het afschaffen van de langstudeerboete en het verhoogde collegegeld voor tweede studies staan hoger op ons verlanglijstje. Dus daar moet ik eerlijk in zijn: de ov-kaart heeft minder prioriteit.'

Gaan jullie technische studies ook gratis maken?
'Nee, dat lijkt me geen slim plan. Ik was laatst bij de TU Delft en dat PvdA-voorstel werd daar weggehoond. Scholieren moeten meer worden gestimuleerd om een bèta- of techniekstudie gaan, je moet ze niet lokken met gratis opleidingen. Waar wij wel naar willen kijken is of de extra kosten voor deze studenten kunnen verdwijnen. Hun master duurt bijvoorbeeld twee jaar in plaats van een jaar. Je ziet dat bedrijven daar ook al op inspelen, door de studieschuld van hun werknemer af te betalen.'

Gaan jullie extra investeren in fundamenteel onderzoek?
'Ik ben er groot voorstander van om de bezuinigingen op fundamenteel onderzoek terug te draaien. Het vorige kabinet besloot daar niet langer de aardgasbaten voor in te zetten, maar er moet meer geld naar kennis. De overheid is er wat ons betreft juist om te investeren in fundamenteel onderzoek. Het toegepast onderzoek pakken bedrijven zelf wel op.'

U stopt als Kamerlid na de verkiezingen. Keert u terug in de politiek als u minister van Onderwijs kunt worden?
'Aardig dat jullie zo meedenken met mijn carrière, maar in de politiek moet je nergens vanuit gaan. Ik ga nu gewoon keihard campagne voeren en daarna op zoek naar iets anders.'

HOP, Marijke de Vries