Dankzij de spoedwet kunnen deeltijders straks bij hun hogeschool of universiteit aankloppen voor financiële steun als ze buiten hun schuld langstudeerder worden, bijvoorbeeld door ziekte of doordat de deeltijdopleiding 'te lang' duurt.

Profileringsfonds
Ze kunnen dan uit het zogeheten 'profileringsfonds' een vergoeding krijgen voor de langstudeerboete. Dat fonds is nu wettelijk alleen voor voltijdstudenten bestemd. Om de deeltijders te kunnen compenseren, reserveert Zijlstra de komende vijf jaar telkens tien miljoen euro.

Het debat ging vooral over de details. Is die tien miljoen wel genoeg, wilden verschillende partijen weten. Waar komt dat bedrag vandaan? En zouden de instellingen dat bedrag ook stiekem voor heel andere dingen kunnen gebruiken?

Maar 13.000
Het budget is waarschijnlijk meer dan genoeg, suste Zijlstra, want er zijn maar dertienduizend deeltijdstudenten en die worden niet allemaal langstudeerder. Ter vergelijking, in het jaar 2008 waren er meer dan vijfhonderdduizend voltijdsstudenten en toen keerden de profileringsfondsen vijftien miljoen euro uit.

De instellingen houden waarschijnlijk geld over, voorspelde Zijlstra. 'En als ze werkelijk niet uitkomen, staat mijn deur altijd open.'

Wegsluizen
De instellingen kunnen het geld niet wegsluizen en voor andere doeleinden gebruiken, legde hij uit. Studenten hebben in sommige gevallen namelijk wettelijk recht op steun uit het profileringsfonds. Zijlstra: 'Instellingen komen er niet mee weg als ze het budget bij wijze van spreken tot nul verlagen.'

De Socialistische Partij pleitte voor een extra hardheidsclausule in de wet, maar dat is geen goed idee, antwoordde Zijlstra. Nu al hebben studenten de mogelijkheid om bezwaar tegen een beslissing van het profileringsfonds aan te tekenen en daarna kunnen ze ook nog naar de rechter.

Spoedwet
Bovendien wilde de demissionaire staatssecretaris alle risico vermijden dat de Eerste Kamer moeilijk zou gaan doen over de spoedwet. Amendementen ontraadde hij daarom, al maakte hij een uitzondering voor de reparatie van een foutje dat VVD en PvdA eruit hadden gepikt.

Dat nam ook VVD-Kamerlid Anne-Wil Lucas ter harte. Zij probeerde aanvankelijk haar plan voor 'collegegeldvrij besturen' door te drukken, dat studentbestuurders moest behoeden voor de langstudeerboete. Maar zij trok haar amendement bij nader inzien terug en zal het opnieuw indienen bij een ander wetsvoorstel.

HOP, Bas Belleman