Door Sabine Schipper 

In 2012 zijn er al bezuinigingen op de kinderopvang gestart, wat resultee rde in minder kinderen in de opvang, om precies te zijn zo’n 22.000 in het eerste kwartaal van dit jaar. Naar verwachting zal deze trend doorzetten en zullen steeds meer ouders hun informele netwerk aanspreken of minder gaan werken. In 2013 moet er nog eens ruim 200 miljoen gekort worden op kinderopvangtoeslag. Vanaf 1 januari volgend jaar gaan alle ouders de bezuinigingen in hun portemonnee voelen, behalve gezinnen met een minimuminkomen.

Wie betaalt wat?
De inkomenseffecten van de bezuinigingen zullen per gezin verschillen. Wat je gaat betalen is afhankelijk van het soort opvang, het aantal uren en het aantal kinderen. Als we uitgaan van een gezin waarbij beide ouders werken en twee kinderen onder de vier jaar drie dagen per week naar de kinderopvang gaan, dan ziet het er als volgt uit: Bij een gezinsinkomen van anderhalf modaal (49.500 euro) stijgt de ouderbijdrage met circa 185 euro per jaar. Bij tweemaal modaal stijgt deze met zo’n 320 euro. Vanaf een inkomen vanaf circa 82.111 euro per jaar (tweeënhalf keer modaal) betaal je ongeveer 425 euro extra, en dat loopt op naarmate het inkomen hoger is. Gezinnen met een inkomen van 118.189 euro of meer krijgen voor hun eerste kind helemaal geen kinderopvangtoeslag meer. Voor tweede en volgende kinderen blijft de toeslag gelijk aan die van 2012. Tijdens het schrijven van dit artikel was de coalitievorming nog niet achter de rug. Kunnen we in 2013 nog rigoureuze aanpassingen van het ingezette beleid verwachten? Nee, want al zou er een coalitie komen die de bezuinigingen wil stopzetten, dan nog zou de nieuwe regering wijzigingen moeten doorvoeren middels nieuwe wetgeving. Dat is een lang traject. Dat de opvang inkomensafhankelijker moet worden, daar zijn vrijwel alle partijen het over eens. Zelfs de liberale VVD vindt inkomensafhankelijkheid met betrekking tot kinderopvang een goed idee.

Verlof nieuwe stijl
Waar de overheid ondanks alle bezuinigingen – en met dank aan Brussel – wél in investeert, is meer maatwerk in het zorg- en ouderschapsverlof. Vanaf volgend jaar (het wetsvoorstel Modernisering regelingen verlof en arbeidstijden ligt nu bij de Tweede Kamer) gaat een pakket maatregelen in dat een beter evenwicht tussen werk en privéleven nastreeft. Werknemers die verlof opnemen, worden beter beschermd wat betekent dat ze niet mogen worden benadeeld of ontslagen. Ook zullen de verlofregelingen flexibeler worden. Moeders krijgen langer bevallingsverlof als hun kind na de geboorte ziek is. Het adoptie- en pleegzorgverlof wordt verlengd van achttien naar 26 weken. Als werknemers terugkomen na hun ouderschapsverlof kunnen ze in overleg met hun werkgever voor een bepaalde periode ook nog aangepaste arbeidstijden hanteren. En werknemers kunnen straks direct na indiensttreding een aanvraag voor verlof doen, op dit moment kan dat pas na een jaar. Ten slotte kunnen mensen makkelijker verlof opnemen om te zorgen voor een familielid anders dan een ouder, partner of kind, een maatregel bedoeld om mantelzorg te bevorderen.

Op de HR
De HR kent een royale regeling voor ouderschapsverlof. Voor elk kind mag een werknemer maximaal 26 weken ouderschapsverlof opnemen, waarvan dertien weken betaald. Tijdens betaald verlof krijgen medewerkers 75 procent van hun loon uitgekeerd. Het aantal uren is afhankelijk van de omvang van je dienstverband. De 75 procent is vastgelegd in de cao op het hoger onderwijs. Deze cao loopt in 2013 af. Volgens Mariska Munter van p&o zijn er nog geen signalen dat er iets aan de ouderschapsverlofregeling zal veranderen. Op dit moment hebben 68 medewerkers betaald ouderschapsverlof en negen medewerkers onbetaald ouderschapsverlof. HR-medewerkers kunnen ook aanspraak maken op zorgverlof, calamiteitenverlof, kortdurend verzuimverlof, zwangerschaps- en bevallingsverlof, adoptieverlof en betaald of onbetaald lang buitengewoon verlof.  

Een rekenvoorbeeld
Arno Veugelers en Angelique Bron werken allebei op de HR. Ze hebben twee kinderen. Hun zoon Luc gaat drie middagen naar de buitenschoolse opvang, dochter Maud gaat drie dagen naar de crèche. Als de basisschool vakantie heeft, maken ze soms gebruik van vakantieopvang. De maandelijkse kosten van dit alles zijn 1200 euro, waarvan ze 500 euro terugkrijgen van de Belastingdienst. Jaarlijks zijn ze rond de 8.500 euro kwijt aan kinderopvang. Lees hier het hele verhaal van ‘Hogeschool Rotterdam-gezin ‘Arno en Angelique.