Vorige zomer schreef de bewindsman al in zijn strategische agenda dat hij meer professionals op masterniveau wil laten opleiden. Maar hij gaat wel strenge eisen stellen aan de masters die hogescholen willen aanbieden, blijkt uit een brief die hij aan de Tweede Kamer heeft gestuurd. De hbo-masters moeten duidelijke meerwaarde hebben en mogen niet te veel lijken op universitaire programma's.

Driejarig hbo
Een uitzondering zijn masters die speciaal bedoeld zijn voor studenten die een driejarige hbo-opleiding hebben gevolgd. Zijlstra wil meer vwo'ers naar het hbo lokken en wil voor hen een officiële driejarige hbo-bacheloropleiding in het leven roepen. Hij denkt dat meer vwo'ers die opleiding zullen kiezen als ze aansluitend een beroepsgerichte master kunnen doen.

Ook de regels voor de toelating van nieuwe bacheloropleidingen en universitaire masters worden strenger. Niet alleen moet er behoefte zijn aan zo'n nieuwe opleiding, maar ook moet een instelling bewijzen dat het niet mogelijk is om deze als specialisatie bij een bestaande opleiding onder te brengen.

Passend
De hogeschool of universiteit moet bovendien laten zien dat zo'n nieuwe studie bij haar 'profiel' past. Ze kunnen daarbij niet aankomen met de verklaring dat ze een 'brede, multisectorale' hogeschool of universiteit zijn, waarschuwt Zijlstra meteen.

Sluit de nieuwe opleiding goed aan bij de sterke punten van de instelling, dan maakt hij meer kans om te mogen beginnen. Is dat niet het geval, maar is er wel veel vraag naar afgestudeerden, dan kan er een uitzondering worden gemaakt.

Aanbod inkrimpen
Staatssecretaris Zijlstra wil ook het bestaande opleidingsaanbod inkrimpen en opschonen. Het aanbod zou te versplinterd zijn. De bewindsman ziet een oplossing in het creëren van brede bachelorprogramma's waarbinnen studenten de ruimte krijgen zich te specialiseren. Zo'n breed programma zou curriculumvernieuwing bovendien eenvoudiger maken.

Om opleidingen aan te moedigen te fuseren, mogen ze dat vanaf studiejaar 2013-2014 eerst uitproberen met een escape. Als het niet lekker gaat, kunnen ze na drie jaar besluiten om weer als aparte opleidingen verder te gaan. Zijlstra verwacht dat instellingen minder snel nieuwe opleidingen uit de grond willen stampen, als ze hun bestaande opleidingen makkelijker kunnen vernieuwen.

Ingrijpen
Zijlstra heeft nog niet gereageerd op een vorige week verschenen advies van de Onderwijsraad. Die stelde dat de overheid moet ingrijpen als instellingen hun overbodige opleidingen niet zelf sluiten.

HOP, Marijke de Vries