De  benoeming van Bormans werd eind maart bekend gemaakt door de voorzitter van de raad van toezicht, Kees van der Waaij. Daarmee is officieel een einde gekomen aan de zoektocht naar een opvolger van Jasper Tuytel, die de hogeschool al vijftien jaar aanvoert en in augustus de pensioengerechtigde leeftijd bereikt. Bormans komt pas na de zomer daadwerkelijk naar Rotterdam. Hij kan daarom nog niet al te veel zeggen over zijn plannen met de HR. Voordat hij aantreedt, moeten alle hogescholen stevig onderhandelen met het ministerie van Onderwijs over de prestatieafspraken. Bormans zal die onderhandelingen nog voeren als hoogste baas van zijn huidige werkgever, de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, de HAN. Bormans wil niet ingaan op de vraag of hij zich zal gaan bemoeien met de prestatieafspraken die Tuytel de komende maanden zal maken – ook al zal hij degene zijn die de afspraken straks gaat uitvoeren. ‘Ik moet me terughoudend opstellen’, zegt hij in een telefonische reactie.

Van ministerie naar hogeschool
Bormans heeft zich bijna zijn hele loopbaan met het hoger beroepsonderwijs bezig gehouden. Na een paar jaar bij de vakgroep bestuurskunde van de universiteit in Nijmegen, verhuist hij naar het ministerie van Onderwijs en Wetenschappen. Daar schopt hij het tot plaatsvervangend directeur hoger beroepsonderwijs en tot directeur studiefinancieringsbeleid. In 1998 wordt Bormans lid van het college van bestuur van de Hogeschool van Amsterdam. Daarna volgt de HAN. Bij die laatste hogeschool kwam Bormans in 2005 in het bestuur; vanaf 2008 is hij er voorzitter. Tussen de HvA en de HAN door werkte hij ook nog bij Capgemini, als interim-directeur bij accreditatieorganisatie NQA en directeur contractactiviteiten bij Inholland.

Het is de combinatie van theorie en praktijk die het hoger beroepsonderwijs tot een ‘fascinerende wereld’ maakt, zegt Bormans. ‘Ik zet mezelf graag neer als hbo-man en ik vind het dan ook fantastisch dat ik mijn loopbaan in het hbo kan voortzetten’, zegt hij. ‘Het hoger beroepsonderwijs werkt als een emancipatiemotor. Dat klinkt misschien hoogdravend, maar als je naar de geschiedenis kijkt, is dat wel zo.’ Dat verklaart waarschijnlijk waarom Bormans geen voorstander lijkt te zijn van keiharde selectie aan de poort. In een interview met Sensor, het hogeschoolblad van de HAN, zegt hij in 2010 dat hij zich met de HAN altijd zal blijven opstellen als een hogeschool die wel selecteert, maar die tegelijkertijd ‘voor iedereen toegankelijk blijft’. Zachte selectie. Dat is in lijn met het beleid van de Hogeschool Rotterdam. Bormans voegt er nog iets aan toe. Als je als hogeschool selecteert en je hebt studenten ‘toegelaten’, dan heb je ‘de plicht om die studenten naar een succesvolle afronding van de opleiding te brengen.’ Selectie – ook de zachtere variant – brengt morele verplichtingen met zich mee. Dat roept vragen op over de invloed op de instroom die een bestuurder heeft in het zachte selectiemodel. Net als de HR is de HAN de afgelopen jaren sterk gegroeid. Beiden huisvesten nu rond de dertigduizend studenten. Sterke groei zet vaak de kwaliteit onder druk. En als je alleen vrijblijvend wilt selecteren, dan zul je een andere oplossing moeten bedenken om ook de zwakke schakels aan een diploma te kunnen helpen. Als je tenminste niet het niveau wilt verlagen.

Na lezing van dit artikel wil Bormans op dit punt nog een ‘duidelijke streep’ trekken, mailt hij. ‘Kwaliteit en niveau moeten bij elke afweging vooropstaan. Zowel in het beleid van de hogeschool als bij een docent die moet beslissen of iemand wel hbo-waardig is. We moeten dan de rug recht houden, ook als dat spanning oproept met kwantiteit of rendement.’

Lector voor de klas
Bormans roept al langere tijd dat het niveau in het hbo omhoog moet. Niet pas sinds ‘Inholland’, toen het vanzelfsprekend werd om dat te doen, maar bijvoorbeeld al tijdens de commissie- Veerman, waar hij in 2009 en 2010 in zat. Of daarvoor, in een open brief aan minister Plasterk, waarin hij zegt dat ‘hogescholen aangesproken mogen worden op niveau, rendement en kwaliteit van het onderwijs’. De commissie-Veerman ging wat Bormans betreft eigenlijk alleen maar over het verhogen van het niveau. ‘Er is brede consensus dat dat moet gebeuren.’

Ook de lectoren zijn voor Bormans een manier om het niveau te verhogen. Maar dan zouden lectoraten ‘geen vrij zwevende satellieten moeten zijn, zonder verbinding met het bacheloron­derwijs’. ‘De lector moet voor de klas. Lectoraten zijn een be­langrijke toegevoegde waarde als ze in verbinding staan met het bacheloronderwijs.’

Dat ‘voor de klas staan’ is deels een metafoor, zegt Bormans. Er zijn ook andere manieren om de verbinding met het onderwijs te leggen. ‘Maar het is óók letterlijk. Als lectoren niet zichtbaar zijn, kunnen ze nooit een adequate bijdrage leveren aan het niveau en aan de kwaliteit. In de vergaderzaal praat je over kwaliteit, in de klas laat je het zien.’

Bormans laat zich in de talloze publicaties van en over hem kennen als iemand die altijd voor kwaliteit gaat. Hij wil zich ook regelmatig afvragen, zegt hij in Sensor, wat bepaalde activiteiten precies aan het onderwijs bijdragen. Alles draait wat hem be­treft om ‘de driehoek student – docent – onderwijsprogramma’. ‘Hier wordt de basis gelegd voor kwaliteit. Alles wat daarom­heen zit, moet dat faciliteren en optimaliseren.’

Olmo Linthorst