Dit blijkt uit een gezamenlijke enquête naar studiedruk van tien universiteits – en vijf hogeschoolbladen, waaronder Profielen. Aanleiding hiervoor was de naderende invoering van de langstudeerboete, waardoor er meer druk op de student komt te staan om op tijd af te studeren. De hoger onderwijsinstellingen bevroegen gezamenlijk 5.497 studenten naar hun studieplannen, activiteiten naast hun opleiding en studiestress. 2.144 van hen volgen een hbo-opleiding. 500 van hen doen dat op de Hogeschool Rotterdam. Uit deze enquête blijkt dat acht procent van de hbo- en wo-bachelors zegt helemaal af te zien van een masteropleiding, zes procent gaat er toch één doen en vier procent twijfelt nog. Omgerekend betekent dit dat veertigduizend bachelorstudenten hun opleiding beknotten. Overigens is een masteropleiding voor hbo’ers mindergebruikelijk (een derde) dan voor universitaire studenten (68 procent).Vooral hbo-studenten laten zich in hun keuze voor een vervolgstudie leiden door angst voor de langstudeerboete. Een op de drie HR-studenten wil na de bachelor geen master of andere opleiding meer volgen of twijfelt daar nog over. Dat is vooral het geval bij de opleidingen in de richtingen taal en communicatie (55 procent)en gezondheid (vijftig procent). Bij natuur- en techniekstudenten van de HR ligt dat anders: 32 procent van deze groep zegt te twijfelen over doorstuderen.

Vrouwen en uitwonenden stressen meer
Veertig procent van de respondenten geeft aan last te hebben van studiestress. Bij studenten met een half jaar tot een jaar studievertraging loopt dat op tot zestig procent. Hoe ziet die stress eruit? De vijfhonderd bevraagde hogeschoolstudenten slapen slecht (51 procent), piekeren (56 procent), lijden aan faalangst (41 procent) en uitstelgedrag (41 procent). Dat komt redelijk overeen met de landelijke hbo-cijfers. Op de HR drinkt elf procent veel en blowt acht procent om stress te verminderen. Dat is wel hoger dan het landelijk gemiddelde van tien en zes procent. Op de HR wordt het meest gestrest bij mode, kunst en design en de sociale opleidingen. Vrouwen hebben meer last van stress dan mannen. En woon je in een studentenhuis of bezit je een eigenhuis? Dan is de kans groot dat je veel strest over je studie. Samenwonenden en thuiswonenden ervaren de minste stress. De enquête ging overigens niet in op eventuele relatiestress of problemen binnen het gezin.

Staatssecretaris niet onder indruk
Staatssecretaris Zijlstra tilt niet zo zwaar aan die studiestress van vier op de tien studenten. ‘Een beetje stress is helemaal niet erg, daar krijg je straks als je werkt ook mee te maken’, reageert hij. ‘Het is ook persoonlijk: De een kan meer druk aan dan de ander. Het kan betekenen dat je op je tenen loopt en meer doet dan je aankan. Dan is het misschien verstandig een stapje terug te doen.’ En Zijlstra vindt het ook niet erg als de langstudeerboete bachelorstudenten van een master weerhoudt. ‘De langstudeermaatregel beoogt juist een bewustere studiekeuze’, zegt hij. ‘Deze studenten kunnen later altijd nog besluiten of ze een masteropleiding willen gaan doen.’Dit antwoord was voor Tweede Kamerlid Tanja Jadnanansing van de PvdA reden om vier ijzige Kamervragen te stellen. ‘Is het beter of slechter voor de Nederlandse economie als studenten afzien van het volgen van een masteropleiding?’, wil zij van Zijlstra weten. ‘Hoeveel economische schade loopt de Nederlandse economie op door de door u gewaardeerde “bewuste keuze” van duizenden jongeren om niet door te studeren? Hoeveel werkgevers beschouwen een universitaire bachelor als een afgeronde opleiding waarmee afgestudeerden een goede baan kunnen bemachtigen? Acht u het voortijdig stoppen met een vwo-opleiding ook een “bewuste keuze”of hecht u er bij andere opleidingsvormen wel aan dat studenten ze voltooien?’Staatssecretaris Zijlstra beantwoordt deze vragen waarschijnlijk eind april.

De enquête werd afgenomen door de redacties van bladen van tien verschillende universiteiten en vijf verschillende hogescholen. Naast Profielen deden onder andere Resource (Wageningen University en hogeschool van Hall Larenstein), Sax (Saxion Hogeschool), Trajectum(Hogeschool Utrecht) en H/Link (Haagse Hogeschool) mee.

Melissa Smink/HOP
Foto: bottled_void / Flickr