Vorige week stuurde staatssecretaris Zijlstra zijn langverwachte wetsvoorstel over de studiefinanciering naar de Tweede Kamer. Daarin staat wat al in het regeerakkoord was aangekondigd: masterstudenten gaan hun basisbeurs verliezen.

Compromis
Het is een compromis. De VVD zou graag de hele basisbeurs wegbezuinigen, ook voor bachelorstudenten, maar daar kunnen CDA en PVV niet mee leven. Het CDA had in de aanloop naar de verkiezingen van 2010 de langstudeerboete bedacht. In het regeerakkoord kregen beide partijen een beetje hun zin.

Heftig punt
Het CDA zal zich nu aan de afspraak houden, zegt kamerlid Sander de Rouwe. 'Het was een heftig punt bij de kabinetsonderhandelingen. Wij vinden het vervelend dat masterstudenten hun basisbeurs verliezen, maar we konden niet anders. We hebben het hbo erbuiten kunnen houden. Vergeet niet dat een meerderheid in de Tweede Kamer veel verder wil gaan. PvdA, D66 en GroenLinks pleitten in hun verkiezingsprogramma's voor een leenstelsel voor alle studenten, dus ook de bachelors.'

Sociaal
Maar het ene leenstelsel is de andere niet. De oppositie heeft geen goed woord over voor het huidige wetsvoorstel. 'Het kabinet gebruikt het leenstelsel alleen om te bezuinigen', zegt Tanja Jadnanansing van de PvdA. 'Wij vinden een sociaal leenstelsel niet slecht, maar dan moet de nadruk op 'sociaal' liggen. Nu krijgen studenten de ene bezuiniging na de andere op hun bord en zien ze er niets van terug.'

Investeren
'Kijk naar het hoge collegegeld voor tweede studies, de langstudeerboete en de dure schakelprogramma's', vult Jesse Klaver van GroenLinks aan. 'Daar komt het leenstelsel bovenop. We vinden het niet verkeerd om een deel van de studiekosten bij de student te leggen, maar dan moet het geld wel echt gebruikt worden om te investeren in het onderwijs. Put your money where your mouth is.'

Voor de bühne
Krokodillentranen, oordeelt VVD-kamerlid Anne-Wil Lucas. 'Ik snap wel wat ze doen: ze willen de gunst van de studenten voor zich winnen. Dat sociaal leenstelsel stond ook in hun verkiezingsprogramma's. Ze doen dit voor de bühne, en dat siert ze niet. Ze zeggen dat het geld niet in het onderwijs wordt geïnvesteerd, maar dat gebeurt wel: we hebben dat debat volgens mij nu al drie keer gevoerd.'

Toegankelijkheid
Toch wil ook coalitiepartner CDA het daar nog een keer over hebben. 'We zullen in de Tweede Kamer praten over de toegankelijkheid van het hoger onderwijs en we willen weten waar het geld nu precies naartoe gaat', zegt De Rouwe.

HOP, Bas Belleman