De binnenvaart. Misschien denk je: niet de meest vanzelfsprekende wereld om een carrière in op te bouwen, maar schijn bedriegt. De crisis noopt tot creativiteit. Profielen schoof aan tijdens een gastcollege voor studenten small business door Wilco Volker van het Bureau Voorlichting Binnenvaart en liet zich verrassen door de mogelijkheden die de binnenvaart te bieden heeft.

‘Nederland heeft de grootste en modernste vloot van Europa’, vertelt Volker. ‘De totale vloot telt ongeveer 3650 zelfstandige ondernemingen en zo’n 7000 schepen: vracht-, tankschepen, duw- en sleepboten, passagiersschepen en roll-on-roll-off-schepen (ro-ro-schepen). Het grootste binnenschip kan tot 16.000 ton vervoeren (gelijk aan 660 vrachtwagens in een keer), het kleinste schip 362 ton (14 vrachtwagens) en ook de lading varieert sterk. Van stukgoed en droge bulk (graan, ertsen, kolen of veevoeders), tot bagger, zand en natte bulk, zoals benzine.’

De binnenvaart is ook een internationale wereld. Europa telt 51.700 kilometer binnenwateren. Voor wie de wereld wil zien: met een binnenschip kom je overal.

Crisis in de binnenvaart
Maar: De binnenvaartsector is wel hard getroffen door de crisis, zo horen we van Volker. Veel schippers hebben vlak voor de crisis uitbrak nieuwe schepen besteld, vertelt hij. ‘Iemand een idee wat een gemiddeld binnenvaartschip kost?’ ‘Een miljard’, probeert een student small business. ‘Nou, dat is een beetje veel’, reageert Volker. ‘Maar 4 miljoen, daar moet je wel aan denken.’

‘Vlak daarna kelderde het volume van het transport via de binnenvaart, daalden de prijzen en konden veel ondernemers hun aflossing en rente niet meer betalen. En ook de prijzen van de schepen daalden. Op een veiling levert een schip nu 1,8 miljoen op. Je zou verwachten dat dat tot faillissementen zou leiden en opvallend genoeg gebeurde dat niet. In 2012 hebben we wel wat faillissementen gezien, maar niet zoveel als je zou verwachten. Banken zijn terughoudend met het laten omvallen van binnenvaartondernemers. Financiers hebben betalingen opgeschort, in afwachting van betere tijden. Maar voor veel ondernemers betekent dat alleen maar uitstel van executie.’

Kansen voor de binnenvaart
De crisis in de binnenvaart is dus bepaald niet voorbij en toch biedt die situatie kansen, legt Volker uit. De binnenvaart kan heel goed creatieve hbo’ers gebruiken. Om uit de crisis te komen, moet de binnenvaart namelijk vernieuwen.

Er is al het een en ander gebeurd de afgelopen jaren. De binnenvaart is een duurzaam alternatief voor vervoer over de weg. De CO2-uitstoot is aanzienlijk minder. Scheepsmotoren zijn inmiddels uitgerust met een katalysator en een roetfilter. Met een capaciteit van 150 vrachtwagens is de uitstoot van een vrachtschip net zo groot als één Mercedes personenwagen. Dat scheelt dus nogal.

De betrouwbaarheid van het vervoer over water is groter door het ontbreken van files en het vervoer van natte bulk, waaronder gevaarlijke stoffen, is over water veel veiliger dan over land, vertelt Volker. Treinen of vrachtauto’s vervoeren gevaarlijke stoffen vaak door stedelijke gebieden om hun bestemming te bereiken.

‘Er worden allerlei nieuwe toepassingen voor de binnenvaart bedacht. Zo zijn er inmiddels 20 containerterminals in Nederland waardoor dit type vervoer flexibeler is geworden. Het ship to forecast-principe zorgt ervoor dat tachtig procent van de verwachte vraag van bijvoorbeeld Mars of tomatenketchup via de (langzame) binnenvaart wordt vervoerd naar één van deze terminals. Slechts 20 procent gaat over de weg. Dat levert behoorlijke besparingen in de transportkosten op voor bedrijven.’

‘Schippers beginnen zich ook anders te organiseren om sterker te staan tegenover een verlader of bevrachter. Ze sluiten bijvoorbeeld gezamenlijke contracten af of bundelen de lading.’

‘En tenslotte helpt de overheid ons een handje. De binnenvaart heeft een marktaandeel in containervervoer van 40 procent, maar met de komst van Maasvlakte 2 heeft de overheid met bedrijven afgesproken dat 45 procent van de vracht via de binnenvaart moet worden vervoerd. Dat is natuurlijk heel goed nieuws voor onze sector.’

‘Met name bij de operators aan wal is werk genoeg’, zegt Volker. ‘Hbo’ers die kunnen meedenken over technische of logistieke vernieuwingen, kunnen wij altijd gebruiken’.

Tijdens de Global Entrepreneurship Week Rotterdam, van 18 november tot en met 22 november, vinden er activiteiten plaats die in het teken staan van ondernemen. Hiermee wil Rotterdam ondernemerschap onder de aandacht brengen van jonge Rotterdammers en hen in contact brengen met inspirerende ondernemers.

Het programma voor de Global Entrepreneurship Week Rotterdam is samengesteld door Albeda College, Erasmus Universiteit, Hogeschool Rotterdam, InHolland Hogeschool en Manage Your Talent.

Dorine van Namen
Foto: Flickr, Qsimple