Donderdag zal de Tweede Kamer verder praten over het schrappen van de basisbeurs en het invoeren van een leenstelsel in het hoger onderwijs. Een van de grote vragen is of de toegankelijkheid van het hoger onderwijs in gevaar komt als studeren duurder wordt.

Maandag beloofde de minister per brief dat ze volgende maand enkele onderzoeken hierover naar de Kamer zal sturen, waaronder een analyse van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Maar over die CBS-analyse schreef het HOP afgelopen vrijdag een artikel. De cijfers bleken namelijk al op de CBS-website te staan. Mbo’ers, havisten en vwo’ers uit arme gezinnen gaan beduidend minder vaak naar het hoger onderwijs dan mbo’ers, havisten en vwo’ers uit rijke gezinnen.

Armere gezinnen
Kamerlid Michel Rog van het CDA eist een beleidsreactie van de minister op deze cijfers. ‘Deze cijfers raken het debat over de hoofdlijnen van het leenstelsel’, zegt hij. ‘Ik wil de cijfers nu al van haar krijgen.’
De CBS-tabellen bevestigen hem in zijn zorg om het stelsel. ‘Nu al gaan jongeren uit armere gezinnen minder vaak naar het hoger onderwijs. Je kunt op je vingers natellen dat dit er alleen maar slechter op wordt, als studenten de basisbeurs verliezen.’

Andere oppositiepartijen maken zich eveneens zorgen over de toegankelijkheid. SP’er Jasper van Dijk: ‘Het CBS-onderzoek toont aan dat er ongelijkheid is tussen arm en rijk. De overheid zou zich moeten inzetten voor gelijke toegankelijkheid. Met een leenstelsel zal de tweedeling juist toenemen. Het is trouwens opmerkelijk dat Bussemaker deze cijfers niet zelf naar de Kamer heeft gestuurd. Ik ga haar donderdag vragen waarom niet.’

Zorgelijk
‘We moeten goed kijken welke groepen getroffen worden’, vindt ook Paul van Meenen, onderwijswoordvoerder van D66 en in principe voorstander van een leenstelsel. ‘Het onderwijs emancipeert jongeren uit armere gezinnen en dat moeten we vooral zo houden. Het is zorgelijk als jongeren om financiële redenen afzien van een opleiding. We zouden misschien iets kunnen doen via de aanvullende beurs.’

De regeringspartijen PvdA en VVD willen nog niet reageren en wachten het vervolg van het debat af. Wel wijst Mohammed Mohandis (PvdA) op het belang van goede voorlichting aan jongeren. Als ze zien hoeveel voordeel ze hebben bij hoger onderwijs, dan zullen ze niet bang zijn om ervoor te lenen, meent hij.

HOP, Bas Belleman