Door Olmo Linthorst

Ja maar, zo breng je de student aan de macht, hoort Eric Entken wel als hij over de studenten-arena’s begint. Tijdens een studentenarena geef je immers studenten vrij baan om te zeggen wat ze van de opleiding vinden. Maar geef je ze daarmee ook de macht over een opleiding? Nee, zegt docent Entken, ‘het gaat erom de student te horen. Het docententeam blijft uiteindelijk gewoon de beslissingen nemen.’

Eric Entken begon in 2009 met de eerste studenten- arena’s bij verloskunde. Daar worden ze nog steeds ieder kwartaal gehouden. Ook verpleegkunde doet het tegenwoordig. En medische hulpverlening, de opleiding waar Entken inmiddels zelf doceert. Het werkt eenvoudig. Studenten vullen na ieder kwartaal een digitale evaluatie in, zowel over de vakken, de organisatie als over de docenten. Daarna komen twee klassenvertegenwoordigers per klas bij elkaar om de uitslag van die evaluatie te bespreken.

Docent als succesfactor 
Op een dinsdagmiddag, halverwege het derde kwartaal, zitten twaalf studenten in een uvorm. Ze zitten om de docent van een andere opleiding heen, de voorzitter van deze arena. Om die studenten heen zitten weer, verspreid over het lokaal, tien docenten. Zij mogen gedurende de eerste paar uur weinig anders doen dan luisteren, terwijl de studenten met de voorzitter de uitslag van de evaluatie doornemen.

‘Waarom scoort dit vak zo slecht?’, vraagt de voorzitter, en: ‘Waarom scoort dit vak zo waanzinnig positief?’ De studenten antwoorden één voor één: ‘Er waren drie verschillende opdrachten en de uitleg van die opdrachten was steeds anders.’ ‘De cursus werd door twee docenten gegeven en ze hadden niet dezelfde mening. We kregen steeds verschillende documentatie.’

‘De ene docent had soms niets aan te merken op een opdracht, terwijl de ander dan nog heel veel commentaar had.’ Studenten houden niet van onduidelijkheid. Maar ze komen ook met complimenten. Over de ‘waanzinnig positief’ beoordeelde cursus bijvoorbeeld: ‘Het was heel duidelijk, leuk om te volgen.’ ‘Je weet waarvoor je naar de les komt, wat je moet doen en wat relevant is.’ ‘De werkvorm werkte goed. Interactief. Je werd bij de les gehouden.’ ‘Je weet vanaf het begin wat de eindopdracht is en hoe je beoordeeld wordt.’ ‘Er stond nog wel een fout in de studiewijzer over dit vak, maar dat werd in de eerste les direct rechtgezet.’

Het gedeelte van de evaluatie over de docenten wordt niet in de studenten-arena besproken. Eén keer komt het functioneren van een docent toch ter sprake. De voorzitter vraagt, over een positief beoordeeld vak: ‘Wat is de succesfactor?’ ‘Zij!’, roepen een paar studenten in koor.

Belangeloos
Studenten zijn glashelder in hun oordeel. Dat is ook wat ze wordt gevraagd. leg uit wat er wel en niet goed gaat bij deze opleiding. ‘De verdeling van vakken over de kwartalen is niet evenwichtig’, zegt een student bijvoorbeeld. ‘Het tweede kwartaal hadden we bijna niets te doen. “Moet jij niet naar school?”, vroegen ze thuis weleens.’ En het derde kwartaal is juist extreem druk, vullen anderen aan.

Na ruim een uur evalueren mogen docenten nog vragen stellen aan de studenten. Eric Entken legt de studenten uit dat de kwartalen inderdaad niet lekker over het jaar zijn verdeeld en dat ze dat volgend jaar zeker anders zullen doen. Daar hebben deze studenten niet zoveel aan, maar dat vindt niet iedereen heel erg. Zo uit een student aan het eind van de sessie haar betrokkenheid op wel heel correcte wijze: ‘Misschien heb ik er niets aan, maar volgend jaar is het wel beter. Als ik later terugkijk, kan ik trots zijn en zeggen dat ik deze opleiding heb helpen verbeteren.’ Een andere student, rafael friendwijk, vertelt achteraf dat hij dit gevoel deelt. ‘Wij zijn pioniers, de eerstejaars van een nieuwe opleiding. Ik doe dit echt om de opleiding beter te maken.’

Toen de studenten zich opgaven en aan de eerste studenten-arena meededen, was dat nog geheel belangeloos. Inmiddels krijgen ze er een keuzevakstudiepunt voor. Maar dat is voor Rafael zeker niet de reden om mee te (blijven) doen. ‘Er wordt naar je geluisterd. Dat geeft bevrediging. En soms hebben we er ook zelf baat bij. Dan zie je bijvoorbeeld dat een docent dingen anders gaat doen naar aanleiding van de feedback. Dat motiveert.’