Als een wolf sluipt de stress achter je aan en grijpt je bij de strot . In je nek hijgen de to -do-dingetjes , ze willen dat je nú doet wat zij vragen . Eerst lijken ze nog interessant en leuk, maar al snel beginnen ze te zeuren en te klagen. Hoe harder jij ze negeert, hoe luider ze om aandacht roepen. Had jij maar geen ja moeten zeggen…

Herkenbaar? De meeste mensen hebben moeite met het organiseren van hun taken in de beschikbare tijd. In onze samenleving moeten we altijd plannen, soms voor dezelfde dag, maar vaker nog voor dagen, weken, zelfs maanden van tevoren.

Waren we nog maar jagers en verzamelaars. Dan hoefden we alleen maar te zien dat onze maag gevuld raakte. Onze voorouders maakten zich niet druk om hypotheken of wat er volgend jaar zal komen. Ze verworven nauwelijks bezit, maar hoefden dat ook niet met zich mee te slepen in hun nomadenbestaan. Volgens de evolutionaire psychologie is het dus geen wonder dat we met onze hersenen, die in de loop der tijd weinig zijn veranderd, slecht kunnen plannen.

Sociale psychologen verklaren ons falende vermogen tot plannen uit het onderschatten van de kracht van de situatie. We vergeten elke keer weer dat de situatie waarin we verkeren ons leven beïnvloedt. Als we onze planning maken, houden we er te weinig rekening mee dat we ook het griepje krijgen dat heerst, dat de trein uitvalt of dat we een extra taak in dat project moeten doen.

In de evenwichtige agenda die je van tevoren netjes vol plande, moeten alle onverwachte zaken nog ingepast worden. In je optimisme hield je er geen rekening mee dat de printer het zou begeven, net een uur voordat je je opdracht moet inleveren, of dat het computernetwerk precies dán plat ligt. En daar komt de wolf van stress weer op af. Toch is ultravoorzichtig en pessimistisch plannen ook niet de oplossing. Want juist het overschatten van onszelf en ons ongebreidelde optimisme zorgden ervoor dat we nu geen jagers en verzamelaars meer zijn, maar leven in een complexe samenleving mét die overvolle agenda.

Anne-Marit Dannijs