Profielen ging de pabo-vloer op en ondervroeg een aantal studenten over dit onderwerp. Allemaal zijn ze straks bij de sinterklaasviering op hun stageschool betrokken. In deze hectische tijd zijn de extra handen van stagiaires zeer welkom.

‘De discussie over zwarte piet leeft helemaal niet op mijn stageschool. In ieder geval wordt er binnen het team niet over gepraat’, vertelt tweedejaars Lianne. En daarmee vat zij kort samen wat ook de andere geïnterviewde studenten vertellen: het is een non-onderwerp.

Taboe
Eerstejaars Naoual vindt dat jammer: ‘Het lijkt wel een taboe. Toch moeten we nadenken wat we doen als zwarte piet gaat veranderen en hoe we daarover praten met de kinderen. Wij als volwassenen kunnen makkelijk schakelen, maar voor jonge kinderen ligt dat anders.’

Tweedejaars Yasmin merkt op haar stageschool wel dat er steeds meer ouders zijn die stoppen met Sinterklaas. ‘De kinderen vieren het nog wel op school, maar thuis niet meer. Ik zou het jammer vinden als we die traditie kwijtraken. Zelf ben ik in Gelderland opgegroeid, in een heel autochtone omgeving. Mijn ouders komen uit Marokko, maar wij hebben altijd meegedaan met de Sinterklaasviering. We doen niemand kwaad met dit feest. Het hoort bij de traditie van Nederland, en ik vind dat zwarte piet daarom moet blijven.’

Yasmin staat niet alleen in dit standpunt. Ook Arlette (derdejaars) en Lianne zijn voor het behoud van zwarte piet in zijn huidige vorm. ‘Ik denk niet dat kinderen aan zwarte kindslaven denken als ze zwarte piet zien’, vult Lianne aan. Naoual is geen fanatiek voorstander, maar ‘zou het wel jammer vinden als zwarte piet verdwijnt’. ‘Het is al die jaren geen probleem geweest en nu moet het veranderen. Dat vind ik lastig’, zegt ze al heeft ze wel begrip voor de tegenstanders.

Eerstejaars Nabila die samen met Naoual aan een schoolopdracht werkt, heeft ook begrip voor de bezwaren die er leven tegen zwarte piet. ‘Het is toch het beeld van een “zwarte” die ondergeschikt is aan een “blanke”. Als ik donker was, zou ik dat ook niet fijn vinden.’

Boeman
Derdejaars Michelle heeft goed over dit onderwerp nagedacht nadat ze met de pabo een bezoek bracht aan de tentoonstelling Feest! in het museum Catharijneconvent in Utrecht. ‘Daar zag ik dat zwarte piet historisch gezien refereert aan de slavernij en dat hij vroeger echt een boeman was. Ik kan goed begrijpen waarom dat kwetsend is voor sommige groepen.’

Dat zwarte piet nou eenmaal een Nederlandse traditie is, vindt Michelle geen goed argument. ‘Tradities kunnen ook achterhaald raken. En als je met een paar aanpassingen een piet kan verzinnen die niet de relatie heeft met een donkere periode in onze geschiedenis, waarom zouden we dat dan nalaten? Bovendien is het voor onze verhouding met de rest van de wereld ook beter, want het beeld van een blanke man met zwarte knechtjes doet het in het buitenland niet goed.’

In Amsterdam zullen de pieten bij de intocht geen gouden oorringen meer dragen. ‘Dat is een eerste stap’, vindt Michelle. ‘Ik vind ook dat je niet alles in één keer moet veranderen. Maar als je niks doet, denk ik dat het feest zal verdwijnen.’

Rol voor Sinterklaasjournaal
Nabila ziet wel een rol weggelegd voor het populaire Sinterklaasjournaal. ‘Dat heeft elk jaar een verhaal; het grote boek is kwijt of de pakjes zijn overboord gewaaid. Je zou bijvoorbeeld kunnen vertellen dat de pieten dit jaar gekleurd komen.’ Ook Michelle heeft een verhaallijn paraat: ‘Een paar jaar geleden ging het over een babypiet. Misschien kunnen ze een witte babypiet geboren laten worden.’

Overigens vindt Michelle dat de verantwoordelijkheid voor dit veranderproces in de eerste plaats bij de politiek ligt. ‘Je kunt niet van individuele leerkrachten, scholen of programmamakers verwachten dat zij dit alleen op zich nemen. Het is een gevoelig onderwerp. De politiek moet de richting aangeven. Dan heb je als leerkracht ook iets om op terug te vallen.’

Esmé van der Molen