Willemiek van Duijn, een schuchter en bedeesd meisje, neemt de microfoon in de hand. Ze tuurt door de zaal op de hogeschoollocatie Rochussenstraat, volgestroomd voor het DenkAndersDebat. De negentienjarige tweedejaars logopedie gaat haar verhaal vertellen tijdens deze middag waar problemen en oplossingen rond werk, stage en beeldvorming van werkgevers over (jonge) mensen met een functiebeperking centraal staan. Normaal gesproken zet ze haar gedachten op papier. Dan verschijnen haar verhalen op de blog van Stichting Hoezo Anders, maar dan hoeft ze het niet voor te dragen. ‘Dus dit is best wel een beetje héél erg eng’, zegt ze bijna fluisterend.

Jeugdreuma
Willemiek schraapt haar keel en begint haar relaas. In haar blogs beschrijft Willemiek de worsteling die zij doormaakt tijdens haar studie. Sinds haar twaalfde heeft ze jeugdreuma. Vier jaar later werd de diagnose pas gesteld. ‘Je kunt je voorstellen voor hoeveel onbegrip dat heeft gezorgd.’ Het begin van het nieuwe studiejaar is voor haar altijd extra spannend. Want nieuwe gezichten, nieuwe indrukken, en: gaat ze al die mensen die ze pas ontmoet heeft al vertellen over haar jeugdreuma?

Een groot kussen
In haar eerste jaar besloot ze het na drie dagen te vertellen. Dat had haar psycholoog haar aangeraden. ‘Ik hoopte op begrip’,  vertelt Willemiek. ‘Dat ik wekelijks vragen zou krijgen hoe het met mij ging. Dat ze niet raar zouden opkijken als ik er een keer een week niet was. Of dat ze het niet vreemd zouden vinden als ik een groot kussen meenam, omdat die collegestoeltjes en -banken voor veel pijn zorgen.’ Maar de aandacht viel haar tegen, vooral ook omdat ze die zelf niet altijd vraagt. ‘Ik wil niet de zeikerd zijn. Ik wil niet om aantekeningen vragen of extra tijd voor een tentamen.’

De jeugdreuma is haar op veel dagen niet aan te zien. De ene dag loopt ze bij wijze van spreken een marathon, de andere dag kan ze niet eens lopen. Willemiek: ‘Dat mensen het niet aan mij zien, maakt het misschien wel moeilijker. Ik schreeuw niet: ik heb reuma. Terwijl ik dat soms wel zou willen. De dagen zijn lang, de vakken lastig. Dat onderkent iedereen.’ Maar Willemiek is niet van plan op te geven. ‘Ik wil dit en waar een wil is, is een weg.’

Tourette on Tour
Na een debat waar ook staatssecretaris Jetta Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en HR-collegevoorzitter Ron Bormans aan deelnamen, maken de toehoorders kennis met Lex Bekkernens. Bij sommigen gaat er meteen een belletje rinkelen bij het horen van zijn naam. Hij deed mee aan het RTL-televisieprogramma Tourette On Tour. Lex is een vrolijke, welbespraakte, hippe jongen van 26 jaar. Tijdens het vraaggesprek met de presentator vallen zijn dwangmatigheden en tics op. ‘Maar als ik muziek maak blijven die impulsen uit’, legt hij uit.

Daarna neemt Lex plaats achter de piano. Hij speelt twee van zijn zelfgeschreven nummers en vertelt vervolgens over zijn droom om muzikant te worden. Met de studie sociaal pedagogische hulpverlening die hij in Amersfoort volgde, is hij gestopt. Lex: ‘Tourette is vermoeiend. Stilzitten in collegezalen wordt bij mij letterlijk slapen. Het niveau kon ik aan, maar ik bleef tegen bepaalde competenties aanhikken. Daarom is het belangrijk dat beperkingen worden begrepen en vertel ik op middagen als deze graag over mijn ervaringen.’

Pim Bijl