‘Het recht van vrouwen om zelf te beslissen, staat voorop’
Gepubliceerd: 1 July 2014 • Leestijd: 3 minuten en 4 seconden • Afgestudeerd Dit artikel is meer dan een jaar oud.Liza werkt als abortusverpleegkundige bij CASA klinieken, een zorginstelling voor anticonceptie, onbedoelde zwangerschap en seksualiteit. Een onbedoelde zwangerschap zit in een klein hoekje. ‘Het kan iedereen overkomen.’
Liza
Tot 2014 researchverpleegkunde (post hbo)
Nu abortus- en researchverpleegkundige
‘Abortus is een omstreden onderwerp. Ik schaam me niet voor mijn werk, maar ik heb meegemaakt dat mensen dichtklappen of afwijzend reageren. Daarom bescherm ik mijn privacy en wil ik liever niet met mijn volledige naam en gezicht in beeld. Op feestjes en verjaardagen vertel ik soms alleen dat ik in een kliniek voor anticonceptie en seksualiteit werk. Als mensen écht geïnteresseerd zijn en doorvragen, vertel ik pas wat ik precies doe.’
Toen Liza solliciteerde naar de functie van abortusverpleegkundige, moest ze eerst bij zichzelf te rade gaan. ‘Wil ik dit en kan ik dit? Strookt dit met mijn eigen normen en waarden? Een tweede trimester abortus, vanaf dertien weken, vond ik in het begin best lastig. Toch vind ik het goed dat vrouwen in Nederland het recht hebben om zelf te beslissen wat ze doen in geval van onbedoelde zwangerschap en dat er kwalitatief hoogwaardige zorg beschikbaar is.
‘In landen waar abortus illegaal is, kan het leiden tot allerlei wantoestanden. Hier is het beter geregeld. Als een vrouw kiest voor abortus, zijn wij er om haar zo goed mogelijk te begeleiden in dit proces.’
Geleerd op de HR: ‘Het beoordelen en voorbereiden van klinisch wetenschappelijk onderzoek.’
Open-minded en zonder oordeel
Om in de abortushulpverlening te kunnen werken, heb je een open en neutrale houding nodig. Liza: ‘Wij oordelen niet en stellen ons begripvol op. Het gaat er niet om of ik persoonlijk achter de keuze van een cliënt sta. Als zij de beslissing weloverwogen en zelfstandig maakt, is het goed. Wij zijn waardevrij, zoals wij dat noemen. In alles wat wij doen, staat het recht van de vrouw om zelf te beslissen voorop. Ook als ze op het laatste moment besluit de zwangerschap toch niet af te breken. Dan is het onze taak om haar door te verwijzen naar haar huisarts of een verloskundige.’
Voor ze bij CASA klinieken werkte, had Liza het idee dat vooral jonge vrouwen onbedoeld zwanger worden omdat ze geen anticonceptie gebruiken of slordig zijn geweest. ‘Maar het kan iedereen overkomen. Een onbedoelde zwangerschap zit in een klein hoekje. Eén keer de pil vergeten, voorvocht tijdens het vrijen, een verkeerde combinatie van medicijnen… Wij zien vrouwen in alle soorten en maten, jong en ouder, getrouwd en single, moeder en kinderloos, hoog- en laagopgeleid en van alle nationaliteiten.’
Gemist op HR: ‘Tijdens een stage kun je maar een deel van wat je hebt geleerd toepassen. Ik heb veel geoefend met observationeel onderzoek, maar het geneesmiddelenonderzoek gemist.’
Als abortusverpleegkundige benadert Liza elke vrouw hetzelfde. ‘Ook als een vrouw geen Nederlands praat en we een tolk gebruiken, stellen we dezelfde, persoonlijke vragen. We vragen altijd of de abortus haar eigen keus is. En we vragen naar de anticonceptie. Wat is er misgegaan en heeft ze voorlichting nodig op dit gebied? Preventie van onbedoelde zwangerschap is een belangrijk onderdeel van ons werk. Ook vragen we naar eventuele ervaringen met seksueel geweld en of ze een soa-test wil laten doen. De sfeer is veilig en discreet, alles is bespreekbaar.’
Het bespreekbaar maken van zaken als seksualiteit, anticonceptie en abortus is een rode draad in het werk. Liza: ‘Als een meisje vertelt dat ze haar vagina niet mooi vindt, probeer ik haar ook daarin zo goed mogelijk te begeleiden. Bijvoorbeeld door plaatjes te laten zien van ‘gewone’ vagina’s en uit te leggen dat porno weinig te maken heeft met de werkelijkheid.’
Onderzoek naar herhalingsabortus
Het takenpakket van een abortusverpleegkundige is heel breed. Liza geeft voorlichting, voert gesprekken, maakt echo’s, assisteert bij behandelingen en doet de postoperatieve zorg. Toch wilde ze meer. Liza: ‘Ik wilde niet de rest van mijn carrière naast het bed staan. Daarom heb ik de opleiding tot researchverpleegkundige gevolgd. Momenteel werk ik in het researchteam van CASA klinieken aan een onderzoek naar herhalingsabortus. Welke vrouwen krijgen hiermee te maken en waarom? We doen in eerste instantie onderzoek naar het anticonceptiegebruik van vrouwen tussen een eerste en een tweede abortus. Het onderzoek is nog in de beginfase. We zijn bezig met het opstellen van vragenlijsten en het schrijven van een hypothese. Het is spannend om er vanaf het prille begin bij betrokken te zijn. Als we straks antwoorden hebben op onze onderzoeksvragen, kunnen we onze cliënten nog beter helpen.’
2010 – heden Abortusverpleegkundige bij CASA klinieken
2012 – 2014 Post-hbo researchverpleegkundige
2006 – 2010 Verpleegkunde (Hogeschool Leiden)
2006 Diploma HAVO
Tekst: Anne Bakker
Fotografie: Levien Willemse
Het leven van een ongeboren persoon is net zo waardevol en beschermwaardig als het geboren leven. Vreemd dat als Liza bij baby’s om het leven zou brengen, dit als moord bestempeld zou worden en dit blijkbaar normaal gevonden moet worden, terwijl er wezenlijk geen verschil is.
@Pietje Puk: als je zo’n uitgesproken mening hebt over iets, wees dan ook zo stoer om het met je eigen naam te onderschrijven. We kunnen hier heel lang gaan discussieren of abortus nou wel of geen moord is maar daar komen we nooit uit. Dus laten we accepteren dat iedereen daar zijn eigen mening over mag hebben. Dit artikel was niet bedoeld om een discussie te starten over dit onderwerp. Het was bedoeld om een beeld te geven van een oud student en haar werk. En daar is het artikel prima in geslaagd.
Je woord niet zomaar zwanger. Er zijn genoeg anti conceptiemiddelen.
Ik ben wel voor abortus, maar ik vind dat de patiënt zelf voor de kosten moet opdragen en niet de maatschappij. De patiënt is in de meeste gevallen zelf verantwoordelijk voor de zwangerschap.
Ik vind het moedig van Liza dat ze haar persoonlijke verhaal met ons deelt. Het is fijn om te lezen om te weten dat er vrouwen werkzaam zijn in een kliniek die met je meeleven en weten hoe moeilijk het is om zo’n behandeling te ondergaan.